خبرگزاری شبستان - گروه سیاسی: بعد از توافق هسته ای و تنظیم برنامه جامع مشترک زمزمه هایی از سوی کشورهای مختلف که مخالف با رسیدن توافق هسته ای بودند به گوش می رسید. حتی کشورهایی که در خود مذاکرات حضور داشتند در اثر فشارهای داخلی و خارجی گاها به بیان نظراتی مخالف با دیدگاه های خود در دوران توافق پرداخته اند از جمله این کشورها آمریکاست که اخیرا سخنگوی کاخ سفید به بیان نظری در رابطه با لغو تحریم ها پرداخته است
مهر به نقل از آسوشیتدپرس گزارش داده است: "جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید طی نشستی خبری درباره مسائل مختلف از جمله توافق هسته ای ایران صحبت کرد. وی در واکنش به خبر توقف جمع آوری سانتریفیوژها در ایران گفت: بهتر است این مسئله روشن شود که هر چه اجرای مراحل برجام به تاخیر بیفتد تحریم ها نیز دیرتر لغو خواهند شد. ارنست هشدار داد در صورتی که ایران به تعهدات خود در قبال کاهش غنی سازی و برچیدن سانتریفیوژها عمل نکند خبری از کاهش تحریم ها نخواهد بود.
وی افزود: بر اساس اطلاعات ما کاهش تحریم ها از سوی ایرانی ها اهمیت دارد و بهتر است ایران بداند که کاهش این تحریم ها تنها به شرط اجرای کامل برجام عملی خواهد بود. ایران باید گامهای بسیاری برای اجرای کامل توافق هسته ای بردارد و در صورت لغزش یکی از این قدم ها نباید منتظر نتایج خوشبینانه از سوی جامعه جهانی باشد."
زمان‌بندی لغو تحریم ها به شرح زیر است:
یکشنبه 18 اکتبر: " روز پذیرش" اجرای توافق منعقد شده در جولای. طرفین توافق اجرای تعهدات خود را آغاز می کنند
30 نوامبر: ایران برای خاتمه تست سانتریفیوژهای پیشرفته اماده می شود
15 دسامبر: آژانس ارزیابی خود از فعالیت های پیشین هسته‌ای ایران را ارائه می کند که هیات مدیره از آن برای "خاتمه این موضوع" استفاده می‌کنند
اواخر 2015 و اوایل 2016: تحریم های نفتی در روز "اجرا" برداشته می شود. مقامات آمریکایی پیشنهاد کرده‌اند که دست کم دوماه زمان از " روز پذیرش" (18 نوامبر) زمان نیاز است تا به روز "اجرا" برسیم.
یادآور می شود: توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام (به انگلیسی: Joint Comprehensive Plan of Action) در راستای توافق جامع بر سر مذاکرات هسته‌ای ایران و بدنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (شامل چین، فرانسه، روسیه، پادشاهی متحد بریتانیا، ایالات متحده امریکا و آلمان) منعقد شد.
مذاکرات رسمی برای طرح جامع اقدام مشترک دربارهٔ برنامه اتمی ایران با پذیرفتن توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران در نوامبر ۲۰۱۳ شروع شد. به مدت ۲۰ ماه کشورها درگیر مذاکره بودند و در آوریل ۲۰۱۵ تفاهم هسته‌ای لوزان شکل گرفت.
تحت این توافق، ایران ذخایر اورانیم غنی شده متوسط خودش را پاکسازی خواهد کرد و ذخیره‌سازی اورانیوم با غنای کم را تا ۹۸ درصد قطع می‌کند، و تعداد سانتریفیوژها را حدود دوسوم و حداقل برای ۱۵ سال کاهش می‌دهد. برای ۱۵ سال بعد، ایران موافقت کرده است که اورانیوم را بیش از ۳٫۶۷درصد غنی‌سازی نکند یا هیچ تأسیسات غنی سازی اورانیوم جدید یا رآکتور آب‌سنگین جدیدی را نسازد. فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم به مدت ۱۰ سال به یک تک ساختمان که از سنتریفیوج‌های نسل اول استفاده می‌کند محدود خواهد بود. دیگر تأسیسات نیز طبق پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اجتناب از خطرهای تکثیر سلاح‌های اتمی تبدیل خواهند شد. برای نظارت و تأیید اجرای توافق نامه توسط ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به تمام تأسیسات اتمی ایران دسترسی منظم خواهد داشت. در نتیجه این توافقنامه که تاییدیه پایدار متعهدین آن را به همراه دارد، ایران از تحریم‌های شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده بیرون خواهد آمد.
این دور از مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱ از ظهر روز شنبه ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵، در هتل کوبورگ در شهر وین اتریش با حضور جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و هیئت‌های کارشناسی دو طرف آغاز شد. ضرب الاجل تعیین‌شده برای این مذاکرات، روز سی‌ام ژوئن تعیین شده بود که سه‌بار به ترتیب تا سوم، دهم و سیزدهم ژوئیه تمدید گردید.
مذاکرات ایران و گروه ۵+۱ طبق ستون سوم پیمان نامه جهانی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به منظور اطمینان قدرت‌های جهانی از عدم تولید و توسعه سلاح‌های هسته‌ای توسط ایران و اطمینان ایران از حق خود برای غنی‌سازی سوخت صلح‌آمیز هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی در سال ۲۰۰۶ (۱۳۸۵) آغاز شد. در طول مذاکرات، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و دیگر سازمان‌ها تحریم‌هایی را علیه ایران تحمیل کردند، که رئیس‌جمهور حسن روحانی آن را با عنوان جنایت علیه بشریت عنوان کرد.
برای مدتی به نظر می‌رسید که مرزها و خطوط قرمز شفاف شده باشند. در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۳ ایران روحانی انتخاب شد کسی که رسانه‌های غربی او را از نظر سیاسی میانه‌رو توصیف کرده‌اند.
پس از چندین دوره مذاکرات، در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ (۳ آذر ۱۳۹۲)، توافق موقت ژنو بر سر برنامه هسته‌ای ایران بین ایران و کشورهای ۵+۱ در ژنو سوئیس امضاء شد. همان‌طور که کشورها روی یک توافق بلند مدت کار می‌کردند، این موضوع با متوقف شدن بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران در عوض کاهش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران همراه بود.[۷] تنظیم و پیاده‌سازی توافق از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ شروع شد.بیشترین تمرکز مذاکرات محدودیت‌ها روی تأسیسات هسته‌ای کلیدی ایران بود: رآکتور آب سنگین IR-40 اراک و کارخانه تولید (که در دست ساخت بود، اما همان‌طور که ایران به عنوان بخشی از توافق موقت ژنو در نوامبر ۲۰۱۳ مبنی بر عدم سوخت گیری رآکتور موافقت کرد هرگز اجرایی نشد)، نیروگاه اتمی بوشهر، معدن اورانیوم (en) گچین، مرکز هسته‌ای فردو، کارخانه تبدیل اورانیوم اصفهان، کارخانه غنی‌سازی اورانیوم نطنز و مجتمع توسعه و تحقیقات نظامی پارچین.[۹]
این توافق پایانی بر ۱۲ سال مذاکرات ایران با قدرت‌های جهانی بر سر مسئله خطر تولید سلاح اتمی است. مذاکراتی که با مسئولیت حسن روحانی در مهر ۱۳۸۲ آغاز و در تیر ۱۳۹۴ با مسئولیت محمدجواد ظریف و در دولت روحانی با توافق جامع به پایان می‌رسد.
بیانیه نهایی تیم مذاکره ایران
سرانجام پس از بیست و دو ماه مذاکره دولت روحانی، محمدجواد ظریف به همراه تیم مذاکره کننده ایرانی بعد از ۱۷ روزه مذاکره فشرده، سه‌شنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه) در وین پایتخت اتریش موفق به دستیابی به یک توافق جامع و نهایی با گروه_۱+۵، بر سر آینده برنامه هسته‌ای ایران شدند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در یک نشست رسمی در مقابل رسانه‌ها در وین با خواندن بیانیه‌ای به زبان انگلیسی و فارسی اعلام کردند که توافق نهایی در برنامه هسته‌ای ایران به دست آمده است.
چکیده‌ای از تعهدهای ایران در زمینه انرژی هسته‌ای مندرج در برجام
نظر شما