به گزارش خبرگزاری شبستان ،کانت، چهره محوری در فلسفه جدید است. وی تجربه گرایی و عقل گرایی ابتدایی مدرن را در هم آمیخت، و تا به امروز تأثیر مهم وی در مابعدالطبیعه، معرفت‌شناسی، اخلاق، فلسفه سیاسی، زیبایی شناسی و دیگر حوزه‌ها ادامه دارد. وی متفکری بسیار جدی و سخت‌کوش است و مهم ترین وظیفه‌ی فیلسوف را «روشنگری» در کلیه زمینه‌های فکری می‌داند. او جداً در صدد تحقیق درباره‌ی شکل‌گیری «معرفت» (شناخت) در چارچوب نگرش‌های ایدآلیستی برآمده است. همان معرفت یا شناختی که پیش‌شرط هر گونه داوری است.
کتاب حاضر به قلم اسماعیل سعادتی خمسه در سه بخش اصلی تنظیم شده است که عبارت اند از:
«بخش اول: مسئله شناخت»
«بخش دوم: نسبت نفس شناسی و معرفت شناسی»
«بخش سوم: نفس در مقام ظرف معرفت »
اسماعیل سعادتی خمسه،در بخشی از مقدمه ی کتاب پیش رو درباره ی روش تحقیق خود در این اثر می پردازد که به شرح زیر است:
«اولاً، سعی می شود متناسب با حجم کتاب اصول و مبانی و نیز آن دسته از تعالیم کانتی، که آشکارا یا بطور ضمنی حاکی از تاثیر و تاثّر بین نفس شناسی و معرفت شناسی کانت است، شناسایی و با بهره گیری از شروح شارحان برجسته ی آثار کانت تشریح و ایضاح شود. برای انجام این کار به نقد عقل محض و شروحی که بر آن نوشته شده است اکتفا نکرده ام، بلکه آثار مهم دیگر کانت و متخصصان فلسفه ی وی نیز در ظرف مطالعه آمده و مورد استفاده قرار گرفته است. ثانیاً، تلاش شده است بر آن دسته از تعالیم کانت که در آنها ارتباط میان نفس شناسی و معرفت شناسی وی چشمگیرتر است بیشتر تامل شده و اصول و مبانی و لوزم آنها ابتدا به نحو درون متنی و مستقلاً و سپس از منظر فلسفه ی صدرایی به بوته ی بررسی و ارزیابی انتقادی سپرده شود. ثالثا، قبل از اقدام به ارزیابی های انتقادی و نیز طی آن برخی از آراء خاص ملاصدرا، بویژه نظریه ی علم حضوری، به اجمال معرفی و مورد تاکید قرار خواهد گرفت.
از این رهگذر در پایان فصل مربوط به خود ادراکی استعلایی به مقایسه ی اجمالی نظریه ی علم حضوری با اقسام مختلف «سوبژکتیویسم »پرداخته و نقش و اهمیت آن در فراروی از سوبژکتیویسم به معنای «هایدگری»، که سوبژکتیویسم کانتی نیز ذیل آن قرار می گیرد، تاکید شده است. رابعاً، از آنجا که سوبژکتیویسم شالوده ی نظری آراء و تعالیم کانت محسوب می شود و سایه ی سنگین آن بر همه ی اضلاع و ارکان و اجزاء فلسفه ی وی، از معرفت شناسی تا نفس شناسی، گسترده شده است لازم است ایرادهای کانت بر علم النفس فلسفی، که در فصل «مغالطات عقل محض» بیان شده است، به طور جداگانه و با توجه به مطالعات و نکات انتقادی متعددی که در فصول پیشین بر مبانی و اصول نظری آن ایرادها وارد گشته است مورد ارزیابی انتقادی و مقایسه ای قرار گیرد. بالاخره، راقم می کوشد ضمن تبیین نسبت حکمت نظری با حکمت عملی در نظام فکری کانت و ملاصدرا تبدّل جوهری نفس از منظر فلسفه ی صدرایی را طبق فهم خود تبیین و ایضاح کند و رابطه ی آن را با اخلاق و اخلاقیات تشریح و تحلیل نماید. بحث اخیر نیز به نوبه ی خود و از جنبه ی خاصی آشکار می سازد که نظام حکمت متعالیه نه تنها کوته دستی و تنگ نظری حاکم بر سوبژکتیویسم در تبیین و توضیح عقل پسند مسائل و مشکلات مهم فکری را به خوبی تشخیص می دهد، بلکه عملاً از آن فراتر رفته و هستی، انسان و معرفت را از منظر واقع بینانه تر، جامع تر و عقلانی تری مورد تامّل قرار داده است.»
گفتني است كتاب « معرفت شناسی و نفس شناسی کانت» به قلم اسماعیل سعادتی خمسه، را پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی با قیمت 40 هزار تومان منتشر کرده است.
نظر شما