به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از زنجان، به جهت نقش و جایگاهی که مساجد در وحدت مسلمانان ایفا می کند، 21 آگوست برابر با ٣٠ مرداد بنا به در خواست جمهوری اسلامی ایران، از سوی سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان روز جهانی مسجد نامگذاری شد و متعاقب آن در سال، یک هفته برنامه‌هایی برای تکریم، تجلیل، اعزاز و اکرام مساجد به اجرا در‌می‌آید.
فلسفه نامگذاری این روز به جهت درخواست یک طلبه از قم باز می گردد که با به آتش کشیدن مسجدالاقصی توسط صهیونیست‌ها از این سازمان خواستار نامگذاری این روز به نام روز جهانی مساجد شد.
هفته تکریم و تجلیل مساجد از 30 مرداد ماه تا 5 شهریورماه در ایران به طور گسترده برگزار می‌شود .
مسجد از دیرباز نماد استوار از تمدن اسلامی در طول تاریخ بوده است و ارزش و اعتبار خود را میان مسلمانان حفظ کرده است، چرا که دوران صدر اسلام مسجد محل عبادت، فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی به شمار میآمد.
اولین مسجد با ورود حضرت محمد (صلی اله علیها) به مدینه احداث شد و از آن پس مسلمانان با گردآمدن در این مکان مقدس علاوه بر عبادت در خصوص مسائل سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی دوران خود مشورت و تصمیم گیری می کردند.
نقش مساجد تنها در صدر اسلام خلاصه نمی شود و این مساله در دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کاملا مشهود است چرا که جرقه های این انقلاب از مسجد زده شد.
در این دوران انقلابیون با گردهمایی در مساجد نسبت به توزیع اعلامیه های امام راحل اقدام می کردند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد همچنان جایگاه خود را حفظ کردند و در هشت سال جنگ تحمیلی نیز شاهد ثبت نام رزمندگان برای حضور در جبهه های جنگ از مساجد بودیم.
در حال حاضر نیز مسئولان از نقش و جایگاه مساجد برای پیشبرد فعالیت های فرهنگی و جذب جوانان به مساجد غافل نشدند و شاهد تشکیل پایگاه هایی با عنوان پایگاه های مقاومت بسیج و کانون های فرهنگی و هنری مساجد هستیم.
در پایتخت شور و شعور حسینی بیش از یک هزار و 500 مسجد و بقعه متبرکه وجود دارد که در این بین مسجد حسینیه اعظم و زینبیه اعظم و مسجد احمدیه از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و شاخص های مساجد طراز اسلامی در آن به وضوح قابل رویت است.
تعداد مساجد این استان یک هزار و 324 مورد اعلام شده است که از این بین 624 مسجد به شهرستان زنجان، 233 مسجد به شهرستان ابهر،354 مسجد به شهرستان خدابنده، 113 مسجد به شهرستان طارم مربوط می شود.
در استان زنجان 126 بقعه متبرکه وجود دارد که در این بین 17 مورد در شهرستان زنجان موجود است.
تعداد بقاع متبرکه در شهرستان های خدابنده 61 مورد، شهرستان ابهر 28 بقعه و شهرستان طارم 20 بقعه اعلام شده است.
در استان زنجان 278 باب کانون فرهنگی و هنری مساجد وجود دارد که 55 باب از این کانون ها به کتابخانه مجوز دار مجهز هستند.
همچنین در استان زنجان 17 باب کانون تخصصی وجود دارد که هریک براساس نوع توانمندی و ظرفیت خود در رشته خاصی تخصص دارد و فعالیت می کند.
۱۶۰ باب کانون فرهنگی و هنری روستایی وجود دارد که در مساجد روستاهای استان زنجان فعال هستند و در 420 مرکز طرح تلاوت نور برگزار می شود.
مسجد جامع زنجان
مسجد جامع زنجان به عنوان زیباترین مسجد زنجان در بافت بازار زنجان راسته قیصریه قرار گرفته است و بزرگ‌ترین مسجد و مدرسه دینی شهر است که توسط عبدالله میرزا دارا پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است.
مسجد جامع تنها مسجدی است که در میان مساجد شهر زنجان به سبک و سیاق مساجد چهار ایوانی ساخته شده و همه قوانین و قراردادهای مفروض در معماری مساجد سنتی ایران را با تأثیرپذیری از سلیقه‌ها و امکانات محلی در خود جای داده است این مسجد در طول تاریخ خود به اسامی متعددی چون مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نامیده شده و دارای 20 حجره در دو سوی ایوان غربی و ایوان شرقی است.
اوج تزئینات بنا در سطوح ایوان‌های شمالی و جنوبی تمرکز یافته، کاربرد خط معقلی یا بنایی، نگاره‌های گیاهی و انواع طرح‌های هندسی که با تکنیک کاشی هفت رنگ یا مینایی اجرا شده طیفی از هنر دوره قاجار را به وجود آورده است.
مهم‌ترین کتیبه تاریخی مسجد فرمانی است از فتحعلی شاه قاجار در خصوص احداث بنا که به خط ثلث در پای قوس ایوان جنوبی نگاشته شده است، این بنا به شماره 1056 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
حسینیه اعظم زنجان
حسینیه اعظم زنجان نیز در جنوب شهر زنجان که بین مدارهای 36 درجه و 37 درجه شمالی و نصف‌النهارهای 48 درجه و 49.5 درجه شرقی واقع شده قرار گرفته است.
آستان مقدس حسینیه اعظم زنجان یکی از اماکن متبرک و معنوی استان زنجان است که آوازه و شهرت آن به برکت توجهات خاصه حضرت سیدالشهدا (ع) جهانی شده است، هیأت امنای این مکان مقدس از توان و ظرفیت‌های موجود برای ارتقای فرهنگ عاشورا و کیفیت مجالس عزاداری سرور شهیدان استفاده کرده و با سازمان‌دهی نیروی انسانی مخلص توانسته است تا حد نسبتاً مطلوب در مقطع کنونی این مکان را اداره کند.
در بخش فرهنگی ایجاد کتابخانه و بخش سمعی و بصری و تکثیر نوارهای سخنرانی وعاظ و پخش اینترنتی مراسم عزاداری و غیره به سراسر جهان و در بخش مذهبی برگزاری مراسم دعا و عزاداری و اعیاد ائمه طاهرین (ع) و سخنرانی، برگزاری مراسم باشکوه دهه محرم و دسته عزاداری شب تاسوعا که تنها برای این مراسم حدود 45 روز تا دو ماه برنامه‌ریزی و جلسات متعددی برگزار می‌شود، از اقدامات این مجموعه محسوب می‌شود.
برگزاری مراسم ماه مبارک رمضان که به صورت اقامه نماز جماعت، سخنرانی و مداحی است و مراسم هفتگی زیارت عاشورا که در شب‌های جمعه و دعای ندبه در صبح جمعه برگزار و مورد استقبال جمع کثیری از مردم خصوصاً جوانان قرار می‌گیرد.
مسجد همه ساله در ایام محرم پذیرای خیل عظیمی از عاشقان اباعبداللهالحسین (ع) از سراسر کشور و حتی خارج از کشور است و حاضرین در این مکان مقدس به صورت خالصانه ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت (ع) اعلام می‌کنند.
زینبیه اعظم زنجان
قدمت مسجد زینبیه زنجان، به بیش از 400 سال رسیده و از جمله مساجد باستانی در استان زنجان محسوب می‌شود و بنا به گفته برخی پیشکسوتان و همسایگان محل مسجد زینبیه زنجان، قبلاً به صورت باغی سرشار از گل‌های محمدی بوده است و صاحب این ملک که اغلب اوقات متوجه صدای «یازینب یازینب» توأم با گریه و شیون می‌شده، تصمیم می‌گیرد بخشی‌از باغ را به صورت «تکیه» که در آن سال‌ها متداول و معمول بوده درآورد و نام آن را نیز «زینبیه» بگذارد.
از زمان احداث تکیه در این باغ سرشار از گل‌های محمدی، همه ساله مردم متدین و دردمند زنجان در ماه‌های محرم و صفر درآن جمع می‌شدند و به عزاداری و نوحه‌سرایی می‌پرداختند و این در حالی بود که همه هزینه‌های تکیه نیز تا زمان حیات صاحب باغ، توسط وی تامین و پرداخت می‌شد.
این مکان مقدس تا سال 1085 هجری قمری همچنان به صورت تکیه در داخل باغ مورد استفاده مومنان قرار می‌گرفت، ولی با توسعه شهر زنجان واحدهای مسکونی اطراف آن را فرا گرفت.
این مکان مقدس تاکنون سه بار تجدید بنا شده است که یک مرحله آن با هزینه فرد خیری به نام 'جمیله خانم' و مراحل دیگر نیز به همت و یاری شهروندان متدین زنجان، صورت گرفته است.
نظر شما