به گزارش خبرنگار حوزه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، نشست بررسی نقش ائمه جماعات در ارتقای بهره وری مساجد در آستانه روز جهانی مسجد با حضور حجت الاسلام محمدرضا حاتم پوری، معاون سابق جذب و ساماندهی ائمه جماعت و حجت الاسلام وحید بابا دایی سامانی، معاون تبلیغ و آموزش های کاربردی حوزه علمیه استان تهران به همت خبرگزاری شبستان در محل مسجد امام علی بن الحسین(ع) برگزار شد. بخش اول گزارش این نشست از نظرتان می گذرد.
حاج آقای حاتم پوری با توجه به اینکه شما حدود چهارده سال مسئول حوزه جذب و ساماندهی ائمه جماعات استان تهران بودید، با امامان جماعت بسیاری از نزدیک گفتگو کرده اید و از تجربیات آنها آگاه شده اید. به اعتقاد شما چه مولفه هایی ائمه جماعات را به قله موفقیت نزدیک می کند و چه عواملی از درصد موفقیت آنها می کاهد؟
امام جماعت موفق و شایسته باید سه ویژگی داشته باشد. امام جماعت در وهله اول باید در حوزه «علم اندوزی» فعال باشد و توان پاسخگویی به سوالات و شبهات را داشته باشد. اینکه آگاهی امام جماعت و تحصیلات امام جماعت چقدر است و چقدر به دروس حوزوی اشراف دارد، موضوع مهمی است که در موفقیت یک امام جماعت اثرگذار است.
امام مسجد باید مسایل روز را بداند و با سوالات و شبهات روز آگاه باشد زیرا مردم در مسایل در حوزه های مختلف سوالات بسیاری دارند که باید بتواند به آنها پاسخ دهد.
«اخلاق و شخصیت» دومین موردی است که باید مورد توجه باشد. اقشار مختلف در گروه های سنی مختلف مخاطب مسجد هستند پس امام جماعت باید ضمن اعتقاد کامل به اخلاقیات و عمل به ان از نحوه ارتباط با هر گروه سنی با هر طرز فکر و عقیده ای آگاه باشد و هنرمندانه و پدرانه در جذب مردم محله به ویزه جوانان بکوشد.
اخلاق و شخصیت امام جماعت بحث بسیار گسترده ای است که توضیح آن در این مجال کوتاه نمی گنجد. تنها می توان به این گفته بسنده کرد که آنچه جامعه امروز به آن نیاز دارد، اخلاق و شریعت است. امام جماعت باید حد و حدودها را بشناسد و ضمن رعایت همان حد وحدود با طرق جذب و موانع کار آشنا و در عین حال از فن بیان قوی برخوردار باشد.
در طول این سال ها تجربیات جالبی دیدم. مثلا امام جماعتی را می شناختم که سنت جالبی در مسجد پایه گذاری کرده بود. هر خانواده ای که برای سکونت به منطقه اطراف مسجد می آمد با اهالی مسجد برای خوش آمدگویی و آشنایی پیش قدم می شد و از این طریق غیر مستقیم از آن خانواده برای حضور در مسجد دعوت می کرد. اقدامات این چنینی نه تنها خاطره خوبی در ذهن افراد تازه وارد محله به جا می گذارد بلکه تاثیر خوبی در تقویت ارتباط آنها با مسجد دارد.
امام مسجد باید علاوه بر بعد کیفی برنامه ها به ابعاد کمی هم توجه کند و در برنامه ریزی ها پا را فراتر گذاشته و علاوه بر در نظر گرفتن حاضران در مسجد، برای همه مردم محل برنامه طراحی کند.برگزاری جلسات مذهبی ،تفسیر قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه شرح و قرائت دعای کمیل ،ندبه ،عرفه و توسل و سایر برنامه با کیفیت خوب در جذب مردم بسیار موثر است.
من هنگام گذر از کوچه و خیابان با افراد مختلف سلام و احوالپرسی می کنم. در احوالپرسی مکرر دایره ارتباطات با مردم بیشتر می شود و از همین طریق حجم مراجعه کنندگان به مسجد بیشتر می شود.
امام جماعت موفق ضمن داشتن دو مولفه یاد شده باید با نحوه «ساماندهی و مدیریت مسجد» آشنا باشد و با برنامه های جذاب و انسجام و وحدت رویه همه را به مسجد جذب و با تقسیم کار در برنامه های مسجد جذابیت ایجاد کند.
در گذشته اختلافات داخلی مسجد به روند برنامه ها صدمه وارد می کرد. خوشبختانه یکی از برنامه های خوبی که در مرکز رسیدگی به امور مساجد طی سال های گذشته مورد توجه قرار گرفته است تقویت انسجام و وحدت در کارهای مسجد است تا اختلافات کم شود. با این رویه در حال حاضر اختلافات میان بخش های مختلف مسجد به حداقل رسیده است.
برای کاهش اختلافات داخلی مساجد در سازمان بسیج، سازمان اوقاف و امور خیریه، دبیرخانه کانون های فرهنگی هنری مساجد و دیگر بخش های فعال در مسجد جلساتی برگزار شده و در آن جلسات تاکید شده است که همه فعالیت ها باید تحت اشراف امام جماعت انجام شود.
از دیگر اقدامات خوب مرکز ساماندهی هیئت امنا بود. سازماندهی بیش20 هزار هیئت امنا که تحت نظر مرکز رسیدگی به مساجد در مسجد فعالیت دارند و برای آنها با معرفی امام جماعت و تایید صلاحیت توسط وی حکم صادر شده است.
-حاج آقای بابادایی نحوه بهره گیری از طلاب حوزه ها برای خدمت در عرصه مسجد به عنوان امام جماعت چگونه است؟ در حقیقت دانش آموختگان حوزه چگونه جذب مساجد می شوند؟
سیستم اداری حوزه های علمیه و انگیزه هایی که وجود دارد موجب می شود که فرد جذب حوزه علمیه شود. فرد در جامعه نیاز و مسایل را می بیند سپس تحصیل در حوزه را انتخاب می کند.
عده ای از خانواده های متدین علاقه مند هستند که فرزندانشان در حوزه علمیه تدریس کنند تا در رفع مشکلات جامعه سهیم باشند. فردی که به حوزه می آید اهداف و برنامه های معنوی مورد نظرش را دنبال می کند و سیر مراحل حوزه به شکلی است که خود فرد با میل خودش آینده اش را ترسیم می کند.
سلایق و توانمندی افراد مختلف است و حتی طلاب اجباری برای پوشیدن لباس روحانیت ندارند. هر طلبه بر اساس علاقه و خواست خود در حوزه ای خاص به جامعه خدمت می کند و بر اساس وظیفه وارد صحنه می شود.
علوم دینی رشته های مختلفی دارد و افراد در گرایش های مختلف شرکت می کنند و در آن موضوع تبحر می یابند. نوع کار و حوزه محل خدمت دانش آموختگان حوزه به نیازهای پیرامون آن فرد و جامعه و به توانمندی آنها بر می گردد. برخی به تحقیق و پژوهش و برخی به مدیریت فرهنگی علاقه مند هستند و برخی در عرصه های دیگر وارد می شوند.
- آیا حوزه علمیه برای انتخاب محل خدمت طلاب پیشنهاداتی دارد یا انتخاب کاملا بر اساس تشخیص و سلیقه دانش آموختگان است؟
حوزه های علمیه هر کدام به شیوه ای عمل می کنند، در کنار تشکیلات اداره کننده حوزه، نهاد و موسساتی هستند که پیشنهاددهنده هستند. نهادهای تبلیغی معمولا پیشنهاد دهنده هستند و فضایی را برای طلاب فراهم می کنند که طلاب در این فضا وارد می شوند. در فضای تبلیغ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه و دیگر نهادها مسیر را به گونه ای فراهم می کنند که طلبه در عرصه تبلیغ وارد شود.
ادامه دارد.......
نظر شما