سفر پربار یک روزه به تهران/اردوغان به دنبال چه بود؟

به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری شبستان، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه پس از دو سال روز گذشته ۱۸ فروردین به تهران سفر کرد.

بنابراین گزارش، این سفر که سفری عادی نبود از سوی تحلیلگران بسیار مثبت ارزیابی شد.

با توجه به اختلاف نظرهای ایران و ترکیه در برخی مسائل منطقه ای اما حضور رئیس جمهور همسایه شمال غربی در تهران پیامدهای خاصی داشت.

اردوغان روز گذشته ۱۸ فروردین ساعت ۱۲ وارد تهران شد و در بدو ورود در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت و از آنجا راهی کاخ سعد آباد شد تا میهمان روحانی شود.

روحانی و اردوغان پس از پخش سرود ملی دو کشور از یگان تشریفات مستقر در محل برگزاری مراسم استقبال رسمی، سان دیدند و پس از برگزاری این مراسم روسای جمهوری ایران و ترکیه وارد مذاکرات دو جانبه شدند.

در این مذاکرات مهم ترین مسایل مورد علاقه طرفین و موضوعات منطقه ای و بین المللی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

روحانی پس از پایان مذاکرات در مجموعه سعدآباد در جمع خبرنگاران، ضمن خیر مقدم به رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و وزراء و هیات همراه وی گفت: ما امروز جلسه مفصل و بسیار خوبی داشتیم و سپس در شورای عالی همکاری که دومین جلسه شورای عالی همکاری بود با حضور وزرا شرکت کردیم و در زمینه روابط دوجانبه و همچنین راجع به مسائل منطقه گفت وگو کردیم .

وی افزود: توافقات و تفاهمات بسیار مهمی در زمینه روابط دو جانبه، مساله انرژی، حمل ونقل و ترانزیت، سرمایه گذاری های بخش خصوصی دو طرف در کشورهای یکدیگر و همچنین در کشور ثالث داشتیم و مسایل مربوط به تجارت و تعرفه ترجیحی و نیز تجارت ترجیحی را مورد بحث و بررسی قرار دادیم.

رییس جمهوری تصریح کرد: همچنین در این جلسه در خصوص مسایل فرهنگی و توسعه روابط فرهنگی، کالاهای فرهنگی، دانشگاهها، مراکز علمی و تحقیقاتی و همچنین راجع به توسعه مسایل امنیتی در زمینه مرز بحث شد که مرزهای امن تری داشته باشیم و درباره همکاری علیه تروریسم در مرزهای دو کشور با هم تفاهم و توافق داشته باشیم .

روحانی اضافه کرد: خواست دو کشور این است که روابط تجاری دو طرف را که در سال گذشته 14 میلیارد دلار بوده به مرز 30 میلیارد دلار برسانیم و این هدف را دنبال کنیم؛ در شورای همکاری که قبل از این جلسه تشکیل شده بود، در خصوص موارد ذکر شده با هم بحث کردیم .

رییس جمهوری تصریح کرد: قرار شد تا اجلاس بعدی این موارد توسط روسای کمیسیون های مشترک دو طرف دنبال شود و به نتایجی برسیم که در سومین شورای عالی که در استانبول خواهد بود بتوانیم به توافق برسیم .

رییس جمهوری در ادامه از دولت ترکیه برای حمایت هایی که همیشه از ایران در موضوع هسته ای داشته است تشکر کرد و گفت: ترکیه همچنین از تفاهم هایی که در لوزان سوییس انجام شد استقبال کرد.

روحانی افزود: معتقدم این تفاهم ها بین ایران و 1+5 می تواند به ارتباط اقتصادی و تجاری ایران و ترکیه کمک کند و تسهیلات بیشتری برای سرمایه گذاران به وجود آورد .

رییس جمهور ادامه داد: اکنون در مقطعی حساس، گفت وگوها میان مسوولان ایران و ترکیه انجام شد مسایل منطقه ای که متاسفانه شاهد ناامنی و بی ثباتی در آن هستیم.

روحانی افزود: دو طرف هم نظریم که بی ثباتی، ناامنی و جنگ در کل منطقه باید متوقف شود و با کمک هم با تروریسم و افراطی گری مبارزه کنیم تا شاهد برادری میان مسلمانان و مردم منطقه باشیم .

رییس جمهوری افزود: علاوه بر این، در خصوص مسایل عراق، سوریه و فلسطین و مشکلات آنها بحث و تبادل نظر کردیم و در خصوص مساله یمن بحث مفصلی داشتیم.

روحانی با بیان اینکه نقاط مشترکی در زمینه یمن میان ایران و ترکیه وجود دارد گفت: روسای جمهوری دو کشور معتقدیم که باید هر چه سریع تر جنگ و خونریزی در این منطقه متوقف، آتش بس کامل برقرارو حملات متوقف شود.

رییس جمهوری افزود: بعد از برقراری آتش بس در یمن می توانیم شرایطی را شاهد باشیم که کمک های انسانی ارسال شود و دو کشور ایران و ترکیه و کشورهای دیگر به آنها کمک کنند تا در یمن شاهد شرایطی باشیم که صلح و ثبات، امنیت و دولت فراگیر با گفت وگوهای یمنی برقرار شود.

رییس جمهوری ترکیه نیز در این نشست خبری گفت: در این جلسه 8 سند و یک بیانیه مشترک امضا خواهد شد که گام بسیار مهمی در جهت توسعه دو کشور خواهد بود.

رجب طیب اردوغان با بیان اینکه امروز دیدار مهمی برگزار کردیم، افزود: شورای عالی همکاری اقتصادی را در تهران برگزار کردیم.

رییس جمهوری ترکیه با ابراز خوشحالی از این دیدار افزود: در خصوص فرهنگ، تجارت، اقتصاد و اینکه چه کارهایی می توانیم انجام دهیم در این سند گنجانده شده است.

اردوغان در ادامه با بیان اینکه هم اکنون منطقه مثل این است که در آتش می سوزد، افزود: این امکان فراهم شده است که باهم مذاکره و مسایل را با هم بررسی کنیم.

رییس جمهوری ترکیه، گفت: درباره موضوعات سیاسی در صحنه های بین المللی با همدیگر رابطه داریم و مذاکره کردیم.

اردوغان افزود: در خصوص مسایل اقتصادی یک حوزه بسیار مشخص را از دست دادیم و حدود 13 یا 14 درصد در رابطه با وزن تجاری کم داریم ما قصد داشتیم به 30 میلیارد دلار برسیم اما در این رابطه عقب افتاده ایم؛ به طوری که صادرات ما 4 میلیارد دلار است و صادرات ایران به ترکیه 10میلیارد دلار است.

وی گفت: تفاوت تجاری دو کشور هم اکنون به نفع ایران است.

رییس جمهوری ترکیه افزود: در اینجا مشکلات و موانعی پیش آمد حالا در دوران جدید قدم های بسیار خوب و مشترکی را به سمت جلو برمی داریم.

اردوغان گفت: برای برداشتن این گام هر دو کشور اراده دارند و در مواردی عقبگردهایی است که باید آنها را جبران کنیم.

رییس جمهوری ترکیه در ادامه گفت: آنچه در دیدار با رئیس جمهور ایران مصرا خواستیم در باره انرژی بود زیرا ما بخش اعظمی از گاز طبیعی ایران را می خریم.

اردوغان افزود: خرید گاز از ایران در حالی است که ما گران ترین گاز را از ایران می خریم که اگر قیمت ها پایین بیاید می توانیم خرید گاز از ایران را افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه گاز در صنعت، روستاها و شهرهای ترکیه مصرف زیادی دارد گفت: البته ما می خواهیم بهای آن مناسب باشد تا به بهای کمتر آن را به مردم بفروشیم و مردم ما متضرر نشوند که البته دو کشور دوست باید در این باره همکاری و همفکری کنند.

رییس جمهوری ترکیه افزود: باید در بهای گازی که از ایران می خریم به قیمت مناسب برسیم و با در نظر گرفتن دیگر زمینه های همکاری باید بتوانیم هدف اصلی یعنی حجم 30 میلیارد دلاری مبادلات تجاری میان دو کشور را محقق کنیم.

اردوغان گفت: درشرایط خاصی قرار داریم از این رو از آنکارا به تهران آمدیم تا با توجه به اشتراکات اعتقادی و فرهنگی بتوانیم همکاری هایمان را افزایش دهیم.

وی با تاکید بر اینکه باید موانع موجود بر سر راه گسترش همکاری های دو کشور برطرف شود افزود: البته بسیاری از مشکلات را حل کردیم اما بوروکراسی های موجود موانعی را ایجاد کرده است که باید از بلای بوروکراسی خلاص شویم .

اردوغان گفت: حمل و نقل هوایی و توسعه گردشگری میان ایران و ترکیه از دیگر راه های افزایش همکاری ها میان دو کشور است.

رییس جمهوری ترکیه در ادامه بر توسعه گردشگری فرهنگی تاکید کرد و گفت: ایران و ترکیه در این خصوص تجربیات زیادی دارند و باید استفاده کرد.

اردوغان افزود: در این موضوع وقتی بر سر کار آمدیم سهم ترکیه 13 میلیارد دلار بود که اکنون به 40 میلیارد دلار رسیده است.

رییس جمهوری ترکیه با اشاره به اینکه ما در تمام زمینه های مربوط به گردشگران ورود کرده ایم گفت: گردشگری زمستان و سایر مسائل را توسعه دادیم و باز باید گسترش دهیم و در این باره تجربیاتمان را باید به هم منتقل کنیم.

اردوغان تاکید کرد: باید تلاش کنیم زیر تسلط پول های دیگر نباشیم و پول های ملی را هم به جریان بیندازیم و پول های ملی ما باید عامل تجارت باشد و زیر سلطه کشورهای غربی و پول آنها نباید رفت.

رییس جمهوری ترکیه با اشاره به اینکه بانک های مرکزی ایران و ترکیه مذاکراتی انجام داده اند، اما از برداشته نشدن گام های مثبت در این خصوص گلایه کرد.

اردوغان گفت: ما می توانیم برای کشورهای منطقه نمونه باشیم و اینها می تواند قدرت ما را افزایش دهد .

رییس جمهوری ترکیه در ادامه به مسایل مهم منطقه به ویژه عراق اشاره کرد و افزود: ما در این خصوص نیز امروز با هم گفت وگو کردیم و عراق جایی است که خون گریه می کنیم و با آن کشور 350 کیلومتر مرز مشترک داریم .

اردوغان گفت: صد هزار نفر در این کشور کشته شدند و تاریخ و فرهنگ عراق از بین رفت و در سوریه نیز تاکنون 300 هزار نفر که همه مسلمانند کشته شدند.

رییس جمهور ترکیه افزود: نمی دانیم چه کسی، چه کسی را می کشد و کاری به مسائل مذهبی نداریم و آنچه برای من مهم است اسلام و مسلمانان است و باید به عنوان مسلمان به کشورهای منطقه نگاه کنیم.

اردوغان گفت: در دین ما انسان، اشرف مخلوقات است اما آدم ها را به راحتی می کشند و نمی توانیم قبول کنیم که خون انسان به راحتی ریخته شود.

رییس جمهور ترکیه افزود: باید با هم متحد شویم و مذاکره کنیم و جلو این قتل و خونریزی را بگیریم و کسانی را که با هم می جنگند کنار هم جمع کنیم.

در ادامه ایران و ترکیه عصر سه شنبه بعد از نشست خبری روسای جمهوری دو کشور، هشت سند همکاری و یک بیانیه مشترک امضا کردند.

در مراسم امضای این اسناد که با حضور روسای جمهوری ایران و ترکیه و جمعی از مقامات ارشد دو کشور در مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد انجام شد، بر لزوم گسترش هر چه بیشتر روابط دیپلماتیک و اقتصادی بین دو کشور تاکید گردید.

روحانی و رجب طیب اردوغان امضای این اسناد همکاری را گام مهمی در توسعه روابط تهران – آنکارا دانستند.

در ادامه این سفر فشرده، دومین جلسه شورای راهبردی همکاریهای تهران – آنکارا برگزار شد.

روحانی در دومین جلسه شورای راهبردی همکاریهای تهران – آنکارا با اشاره به مذاکرات خود با رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و اشتراک نظر دو کشور در خصوص بسیاری از مسایل منطقه ای افزود: تهران و آنکارا معتقدند باید جنگ و حملات نظامی در یمن متوقف شود و زمینه برای ارسال کمک های انسان دوستانه به مردم یمن فراهم گردد.

رییس جمهوری تصریح کرد:راه حل صلح آمیز برای مسأله یمن مذاکره یمنی – یمنی است و باید همه گروه های حاضر در این کشور در پای میز مذاکره در کشوری بی طرف گردهم آیند تا دولتی فراگیر متشکل از همه احزاب و طوایف ایجاد شود.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به روابط دوجانبه و سطح مناسبات اقتصادی دو کشور که سال گذشته حدود 14 میلیارد دلار اعلام شد، گفت: این رقم مورد رضایت طرفین نیست و باید در سال جدید با جبران عقب ماندگی ها زمینه را برای دستیابی به رقم 30 میلیارد دلار در تجارت دو کشور فراهم کنیم.

رییس شورای عالی اقتصاد همچنین از ارایه تسهیلات مالی و بانکی و تلاش برای مبنا قرار گرفتن پول ملی دو کشور به عنوان پایه همکاری های تجاری خبر داد و اظهار داشت: دو طرف آماده هستند تا تسهیلات لازم برای سرمایه گذاری مشترک را ارایه دهند.

رییس جمهوری افزود: در این دور از مذاکرات تصمیم گرفته شد تا شرکت های ایرانی در ترکیه و شرکت های ترک در ایران فعال تر شوند واز جمله با مراکز تجاری مشترک در تهران و استانبول مبادلات بدون واسطه انجام شود و دو کشور حتی بتوانند محصولاتی با برند مشترک تولید کنند.

روحانی در ادامه به مساله انرژی و افزایش صادرات نفت و گاز به ترکیه اشاره و برتفاهم همزمان دو کشوردر خصوص قیمت و میزان صادرات تأکید کرد.

رییس جمهوری علاقه مندی مشترک دو کشور بر تسهیل حمل و نقل و ترانزیت تحت عنوان «پنجره واحد» را خاطر نشان کرد و گفت: سرمایه گذاری در مقوله جاده و راه آهن می تواند بسترهای لازم برای افزایش حجم مناسبات و دستیابی به افق ترسیم شده دو کشور در حوزه های مختلف را فراهم آورد.

روحانی سپس آمادگی ایران برای توسعه روابط فرهنگی نظیر ساخت فیلم های مشترک را اعلام کرد و گفت: دو کشور مسلمان همسایه دارای اشتراکات بسیار فرهنگی هستند و می توانند همکاری مؤثری در این زمینه داشته باشند و همچنین نسبت به توسعه گردشگری و همکاری های مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی گام های بلندی بردارند.

رییس شورای عالی امنیت ملی گفت: همکاری های دو کشور می تواند در قالب ایجاد امنیت در مرزها و مبارزه با تروریسم نیز بیش از پیش افزایش یابد.

رییس جمهوری با ابراز خرسندی از حضور رییس جمهوری و هیأت بلند پایه ترکیه در ایران و تشکیل دومین نشست شورای عالی همکاری دو کشور، اظهار امیدواری کرد با رایزنی مقامات عالی رتبه، نتایج مثبتی که منافع دو ملت را در بر داشته باشد، حاصل شود و در نشست بعدی شاهد به ثمر نشستن این همکاری ها در حوزه های مورد علاقه باشیم.

روحانی همچنین به استقبال آنکارا از نتایج مذاکرات ایران با 1+5 در لوزان اشاره کرد و گفت: ترکیه همواره از مواضع جمهوری اسلامی ایران در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای دفاع کرده است و ما لازم می دانیم از این موضع آنکارا تشکر کنیم و امیدواریم با انجام توافق نهایی در چند ماه آینده، راه ها برای تحقق هدف تجارت 30 میلیارد دلاری، هر چه سریع تر هموار شود.

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه نیز در این دیدار با اشاره به توافقات انجام شده در نخستین جلسه شورای عالی روابط دو کشور در آنکارا ، اظهار امیدواری کرد این سفر در موقعیت حساس کنونی دستاوردهای قابل توجهی برای ایران ، ترکیه و منطقه در بر داشته باشد.

رییس جمهوری ترکیه با اشاره به امضای هشت سند همکاری در این سفر گفت: یکی از مهم ترین زمینه های همکاری دو کشور در حوزه اقتصاد است و با توجه به فعالیت خوب کمیسیون مشترک دو جانبه امیدواریم با اجرای توافق ها ، به رقم 30 میلیارد دلار در حجم تجارت مشترک دست یابیم.

اردوغان با اشاره به اشتیاق سرمایه گذاران ترکیه برای حضور در بازار ایران، بر همکاری و سرمایه گذاری مشترک، از جمله در کشور ثالث تأکید کرد و گفت: حمل و نقل بین دو کشور باید گسترش پیدا کند و باید برخی موانع بر سر اجرایی شدن تفاهم ها به سرعت برطرف شود.

رییس جمهوری ترکیه با تاکید بر منافع مشترک در خصوص داد و ستد انرژی افزود:اگر دو کشور بتوانند در زمینه قیمت گاز به توافق برسند، می توانیم واردات بیشتری در حوزه انرژی از ایران داشته باشیم.

وی همچنین با اشاره به مسایل منطقه خاورمیانه نظیر تحولات عراق، فلسطین، سوریه و یمن اظهار داشت: کشورهای منطقه باید خود مشکلات منطقه را حل کنند و نباید برای عبور از مسایل از غرب کمک بخواهند.

اردوغان با بیان اینکه مردم مسلمان منطقه در حال حاضر از بابت جنگ و حملات نظامی و تروریستی آسیب های بسیاری دیده اند، گفت: باید همه کمک کنیم تا این مشکلات حل شود.

رییس جمهوری ترکیه همچنین بر آتش بس همزمان برای ارایه کمک به مردم یمن تأکید کرد و خواستار تشکیل اجلاسی با حضور همه یمنی ها برای حل معضل این کشور شد تا دولتی ملی و فراگیر تشکیل شود.

در آخرین برنامه اردوغان میهمان حضرت آیت الله خامنه ای شد.

حضرت آیت الله خامنه ای عصر سه شنبه در این دیدار با اشاره به منافع و مصالح مشترک ایران و ترکیه از تقویت روابط، خاطرنشان کردند: قدرت هر یک از کشورهای مسلمان در دنیای اسلام، در واقع قدرت امت اسلامی است و سیاست کلی جمهوری اسلامی ایران این است که کشورهای اسلامی یکدیگر را تقویت و از تضعیف هم خودداری کنند، و تقویت روابط ایران و ترکیه نیز به تحقق همین هدف کمک می کند.

رهبر انقلاب افزودند: تأکید همیشگی ما این است که کشورهای اسلامی از اعتماد به غرب و امریکا بهره ای نمی برند، و امروز نیز همه به روشنی، نتیجه اقدامات غرب در منطقه را که به ضرر اسلام و منطقه است، می بینند.

ایشان با اشاره به تحولات برخی کشورهای منطقه و فعالیتهای وحشیانه گروههای تروریستی در عراق و سوریه، گفتند: اگر کسی دست پنهان دشمن را در این قضایا نبیند، خود را فریب داده است.

حضرت آیت الله خامنه ای در تأیید این واقعیت، به خوشحالی امریکا و صهیونیستها از وضعیت منطقه اشاره کردند و افزودند: صهیونیستها و بسیاری از دولتهای غربی و بیش از همه امریکا، از این قضایا خشنودند و تصمیم ندارند، مسئله داعش را تمام کنند.

رهبر انقلاب در ادامه با یادآوری برخی نمونه ها از وحشی گری های کم نظیر داعش، و همچنین قصد اولیه این گروه تروریستی برای تسلط بر بغداد، این سوال اساسی را مطرح کردند که چه کسانی این جریانها را پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می کنند؟

ایشان افزودند: بیگانه ها قطعاً نمی خواهند این مسائل حل شود، بنابراین، این کشورهای اسلامی هستند که باید برای حل این مشکلات تصمیم بگیرند، ولی متأسفانه تصمیم جمعی مناسب و سازنده ای گرفته نمی شود.

حضرت آیت الله خامنه ای، در ادامه، قضایای یمن را یک نمونه دیگر از مشکلات جدید دنیای اسلام خواندند و در خصوص راه حل بحران یمن، تأکید کردند: موضع جمهوری اسلامی در خصوص تمام کشورها از جمله یمن، مخالفت با دخالت خارجی است، بنابراین، از نظر ما راه حل بحران یمن نیز توقف حملات و دخالت خارجی علیه مردم این کشور است، و این، یمنی ها هستند که باید برای آینده کشورشان تصمیم گیری کنند.

رهبر انقلاب حادثه عظیم «بیداری عمومی اسلامی» و عطش ملتها برای اسلام را، علت اصلی حساسیت دشمنان خواندند و گفتند: در مقابل این بیداری، دشمنان اسلام، ضد حمله خود را مدتهاست آغاز کرده اند و واقعیت تأسف بار این است که برخی از حکومتهای اسلامی نیز خیانت می کنند و پول و امکانات خود را در خدمت دشمن قرار می دهند.

حضرت آیت الله خامنه ای سپس به وضعیت عراق اشاره کردند و با اشاره به کمک ایران به مردم عراق برای جلوگیری از تسلط تروریستها، افزودند: ایران در عراق حضور نظامی ندارد، اما روابط تاریخی، ریشه دار و بسیار نزدیکی بین دو ملت ایران و عراق برقرار است.

رهبر انقلاب با آرزوی شوکت و عزت روزافزون برای دنیای اسلام، بر آمادگی ایران برای تبادل نظر و همفکری برای حل مسائل منطقه تأکید کردند.

در این دیدار که آقای روحانی رئیس جمهور نیز حضور داشت، آقای رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه با اشاره به مذاکرات خود در تهران، گفت: در این سفر مسائل دو جانبه را مورد بررسی قرار دادیم و در خصوص روابط سیاسی، اقتصادی و همچنین مسائل منطقه گفتگو کردیم.

وی به روابط تهران و آنکارا در حوزه انرژی اشاره و خاطرنشان کرد: شورای همکاری اقتصادی ایران و ترکیه تشکیل شده و به وزیران خود دستور داده ایم که کارها را دنبال کنند، تا با فعالیت بیشتر، انتظاراتی نظیر افزایش مبادلات اقتصادی به سطح 30 میلیارد دلار محقق شود.

رییس جمهور ترکیه با تاکید بر لزوم حل مسائل و مشکلات دنیای اسلام در درون آن و بدون دخالت غرب، گفت: مشکلات زیادی در منطقه وجود دارد که باید با کمک یکدیگر، آنها راحل کنیم و نباید برای حل این مسائل منتظر غرب ماند.

رییس جمهور ترکیه، همچنین با بیان اینکه جنایتهای گروه تروریستی داعش را محکوم می کند، تأکید کرد: من داعش را مسلمان نمی دانم و علیه آن نیز موضع گیری کرده ام.

پایان پیام/