خبرگزاری شبستان_ قرآن و معارف: به روزهای پایانی سال که نزدیک می شویم و نسیم و نوید آغاز سال جدید وزیدن می گیرد، بسیاری از آدم ها دست به عمل مشابهی می زنند. آن عمل مشابه چیزی جز گرفتن تصمیم های تازه برای سال پیش رو نیست. البته هر کس متناسب با ذوق و ذائقه و باورها و جهت گیری که برای زندگی خود برگزیده، تصمیم های تازه اش را بنا می کند. آن که حیات را از روزنه زر و زیور دنیا نگاه می کند معلوم است که تصمیم های تازه اش هم صرفا به افزودن بر زخارف دنیوی خواهد بود اما آن که دید بازتری دارد و افق و چشم اندازهای وسیع تری را می بیند تصمیمی که می گیرد از دریچه معرفت است و به افزونی معارف و گشوده شدن افق ها و ابواب بر او منجر می شود. چنین شخصی اگر شرحی می خواهد شرح صدر است و اگر ازدیادی می خواهد ازدیاد علم و حلم است و اگر نعمتی می خواهد نعمت های بی زوال است، همچنان که حضرت ابراهیم علیه السلام فرمود: انی لا احب الافلین، چنین کسی با چنین دیدگاهی بر این باور است که هر آنکه نپاید دلبستگی را نشاید.
تخم سعادت در مراقبت از اعضاست
عرفا بر این نظر متفق القولند که تخم سعادت، مراقبت است . کسی نمی تواند بدون مراقبت از جوارح خود و بدون انقیاد و تربیت آن ها روی سعادت را ببیند. این قول از علامه طباطبایی مشهور است که می فرماید: "مراقبت یعنی کشیک نفس کشیدن، یعنی حریم دل را پاسبانی کردن، یعنی دل را از تصرفات شیطانی حفظ داشتن. پاسبان حرم دل بودن. این تخم سعادت را باید در مزرعه دل کاشت و بعد به اعمال صالحه و آداب و دستورات قرآنی این نهال سعادت را پروراند."
اگر کلمات یک سال مان را بر ما عرضه کنند ...
اما یکی از مهم ترین مراقبت هایی که جا دارد در سال جدید به آن بپردازیم و اگر در این مراقبت به توفیق برسیم حتما آثار این توفیق را در افزونی معرفت و ایمان مان لمس خواهیم کرد و خواهیم چشید، مراقبت های مربوط به زبان است. ما هر سال هزاران هزار کلمه از دهان مان به مناسبت های مختلف خارج می شود. این کلمات را روز و شب، زیر سقف و بیرون سقف در خانه و اداره و دانشگاه و مدرسه و تاکسی و اتوبوس بر زبان می آوریم. حال تصور کنید که همین کلمات و جملات ما را در پایان سال وقتی سر سفره هفت سین نشسته ایم بیاورند و به ما بدهند و بگویند مثلا این کلمات شماست، کسی از ابتدا تا انتهای سال هرچه شما گفته اید کتابت کرده است. آن هنگام وقتی کسی با کلماتی که بر زبانش رفته روبرو می شود چه حس و دریافتی خواهد داشت. اگر ببیند این کلمات بر مدار صواب و محبت و انصاف چرخیده اند در آن صورت چقدر شادمان خواهد بود اما اگر ببیند واژه های او بر دور غفلت و حرام و تعدی و غضب چرخیده اند، در آن صورت چقدر ممکن است شرمنده باشد؟
تعبیر شگفت امیر المؤمینن (ع) درباره زبان
پس سال نو که می آید یکی از تصمیم های مهم زندگی مان مراقبت و پاسبانی از زبان مان باشد. همان که به تعبیر امیرالمومنین علی علیه السلام جِرمه صغیر و جُرمه کبیر / وزنش اندک و جرم و جنایتش بسیار است. زبان همان عضله کم وزن و به ظاهر کم مقداری که می تواند در صورت غفلت، مصدر بزرگ ترین گناهاهان و جرایم باشد. مطبخ خانه ای که بسیاری از غذاهای مسموم و سموم و آفت های روابط بشری در آنجا طبخ و آماده می شود. از آنجاست که دروغ ها و ناراستی ها مهیا و تدارک دیده می شود. از آنجاست که تهمت ها و غیبت ها صادر می شود. آبروی افراد ریخته و بهتان ها سر و شکل می گیرد.
یکی از بزرگ ترین توصیه هایی که از زبان واصلان به حق می شنویم در تذکار این معنا است که انسان زبان خود را باید مهار کند و تا آنجا که می تواند سکوت خود را نشکند. یعنی اگر ضرورتی به سخن گفتن نبود سخنی بر زبان آورده نشود چون احتمال خطا و پبیش داوری و انواع لغزش ها در سخن گفتن وجود دارد.
دو معبری که بیشترین جراحت های جان از آن ها می گذرند
اما رسیدن به این نقطه یعنی جایی که انسان بتواند زبان خود را مهار کند چگونه ممکن و میسور می شود. آیت الله جوادی آملی در کتاب "حیات حقیقی انسان در قرآن" با طرح این پرسش که چه کنیم رابطه ای زیبا میان ما و خداوند رحیم برقرار شود و اتصال عارفانه و کریمانه ای که از سوی او و با خلق فطرت و عقل در انسان آغاز شده است از سوی ما پایان نیابد، نخستین گام برای این شهود عارفانه و عاشقانه و نیل به گفتگو با خدای سبحان را در پرهیز از لغو می دانند و می نویسند: کسی می تواند همکلام خدا باشد که هم شیوه و هم رنگ او شود و هر کس به صبغه الله و رنگ خدا می اندیشد نخست باید به پاک سازی، لکه گیری، و زنگارزدایی پردازد تا رنگ خدایی بر روح ملکوتی او بنشیند؛ چنان که اجسام ظاهری همچون پارچه و دیوار و اتومبیل نیز پیش از رنگ آمیزی نیازمند لکه گیری و جرک زدایی است. پرهیز از آنچه آدمی را به خود مشغول و از یاد خدای سبحان باز می دارد از یک سو راه ورود غبارها و تیرگی های نفسانی را می بندد و از سوی دیگر زنگارهای پیشین را می زداید و راه ترقی در مراتب ذکر خدا را هموار می سازد و نخستین گام های عملی برای پاسخ به این فراخوان قرآن، تطهیر و مراقبت از همه اعضا به ویژه گوش و زبان است زیرا از این دو معبر، ضرباتی بیشتر و کاری تر وارد می شود و رخوت و سستی و سپس خواب غفلت از این دو راه انسان های فراوانی را به دام کشیده و در کام خود فرو برده است.
پایان پیام /
نظر شما