خبرگزاری شبستان: پذیرفتن خانه خدا به عنوان یک فضای ارزشی باعث کنترل رفتار و دوری از بسیاری از مشکلات رفتاری خواهد شد و بسیاری از تعارضات درونی در تشکیلات مسجد از بین خواهد رفت. نهادینه ساختن ارزش ها در مسجد در سه مرحله شفاف سازی رسالت، اهداف و ارزش های مسجد، ابلاغ و تبیین آنها به منظور همگانی ساختن ارزش ها و هم سو ساختن همه اقدامات با این ارزش ها صورت می گیرد.
در اهمیت تقدس مداری باید گفت زمانی زمینه پذیرش آموزه های دینی که توسط امام مسجد ارایه می شود ایجاد می شود که فضا، اثر معنوی خود را بر مخاطب گذارده باشد. به عبارتی دریچه های پذیرش معرفت در قلب او باز شده باشد لذا نگارنده معتقد است یکی از بهترین بسترها، مقدمه ها، پیش نیازها و عوامل موثر بر افزایش اثربخشی حضور در فضای مسجد، ترسیم چهره ای مقدس از مسجد در ذهن مسجدروندگان است. البته این امر بدون در نظر گرفتن احکام و آداب مسجد امکان تحقق ندارد. دستیابی به موفقیت در مسجد بدون پرداختن به ریشه ها و زیربناها امکان ندارد. تقدس مداری از جلسه ارکان اصلی زیربنایی در عملکرد موفق مسجد است. ائمه دین و دانشمندان علوم ارتباطات نیز با عباراتی همچون «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم» و اینکه درصد عمده انتقال معنا در فرآیندهای ارتباطی از طرق غیرکلامی صورت می گیرد، بر اهمیت ایجاد فضای معنوی در مسجد برای انتقال آسان تر مفاهیم صحه گذارده می شود.
در رابطه با جایگاه و تقدس مسجد، در این قسمت به چند روایت از ائمه اطهار اشاره می شود، روایاتی که ائمه جماعت می توانند با قرائت و تاکید مداوم بر آنها، ارزش ها و اصول حاکم بر مسجد را نهادینه سازند. امام صادق(علیه السلام) به نقل از امام باقر(علیه السلام) فرمود: «هرگاه خداوند اراده کند که اهل زمین را به عذابی گرفتار نماید می گوید: اگر نبودند کسانی که در بزرگی و عظمت من، یکدیگر را دوست می دارند و مسجدهایم را آباد می کنند و در سحرگاهان به استغفار و طلب آمرزش می پردازند، حتما عذابم را نازل می کردم».
همچنین در روایت دیگری امام صادق(ع) فرمود: «هنگامی که به نماز می ایستی بگو: به نام خدا و از جانب خدا و به سوی خدا و به خواست خداوند که هیچ قدرتی نیست مگر قدرت او. پروردگارا مرا در شمار زائرانت و آبادکنندگان مساجدت قرار ده و درهای رحمتت را بر من بگشای و مرا از گناه باز دار.سپاس خدای را که مرا از نیایش گران و راز و نیازکنندگان خود قرار داد. خداوندان آغوش رحمت ات را بر من باز کن که حمد و ستایش تو بس بزرگ است» .
پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله وسلم» فرمود: «مساجد خانه های خداوند در زمین هستند و برای اهل آسمان نورافشانی می کنند، همان گونه که ستارگان برای اهل زمین نورافشانی می کنند» .
اگر عظمت مسجد بیان شود ارزش های آن نهادینه خواهد شد. هر مکانی که به نام مسجد به وسیله مسلمانی بنا شود مراعات حرمت آن واجب و اهانت و هتک آن مانند خراب کردن یا آلوده ساخت آن، گناه کبیره است زیرا مسجد به آفریدگار نسبت دارد « وان المساجد لله» و اهانت به آن اهانت به خداست. ابو بصیر از حضرت صادق(علیه السلام) پرسید: چرا امر به بزرگ داشتن مساجد شده است؟ حضرت فرمود: همانا به تعظیم مساجد امر شده است چون مساجد خانه های خدا در روی زمین است.
حضرت صادق(علیه السلام) به یونس بن بعقوب فرمود: «ملعون ملعون من لم یوقر المسجد» ملعون است معلون است کسی که به مسجد احترام نگذارد».
ابراهیم میمون گوید به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم که مردی با ما نماز می خواند و ما به او اقتدا می کنیم؛ آیا این گونه نزد شما دوست داشتنی تر است یا اینکه در مسجد نماز گزارده شود؟ امام فرمود: مسجد نزد من دوست داشتنی تر است.
رعایت فضای ارزشی و عبادی مسجد تا حدی حایز اهمیت است که رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم) در موارد متعددی با شدت عواملی که سبب می شد این تقدس زیر سوال برود برخورد می فرمودند. فی المثل می توان به این موارد اشاره کرد: مردی به مسجد آمد و با صدای بلند اعلام کرد که چی زی گم کرده است پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود: به او بگویید خداوند آن را به تو بازنگرداند چراکه مسجد برای کاری جز این بنا شده است. همچنین فرمود بلند کردن صدا در مسجد ناپسند است.
زیربنای تقدس مداری همان فقه مداری است.فضای مسجد با هر فضای دیگری متفاوت است. امام باقر(علیه السلام) فرمود: هرگاه خواستی وارد مسجد شوی و آنجا بنشینی وضو بگیر و طاهر باش و چون وارد شدی رو به قبله کن سپس خدا را بخوان و از او درخواست نما و به هنگام ورود بسم الله بر زبان آور و خدا را ثنا بگو و بر پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) درود بفرست.
پی نوشت/
برگرفته از کتاب اصول اسلامی مدیریت پیشرفت در مساجد
پایان پیام/
نظر شما