یخچال اغول بیگ تکاب بنایی بازمانده از دوره قاجار

به گزارش خبرگزاری شبستان از ارومیه، یخچال اوغول بیگ در مجاورت یک قلعه خشت و گلی موسوم به همین نام قرار دارد و پلان بنا مدور و سقف آن گنبدی است.

ملات به کار رفته  در ساخت بنا ماسه و آهک می باشد و دورچین های ساده آجری آن با گچ مخلوط و کمی رس تزیین شده و دارای یک مدخل ورودی با قوس افتاده می باشد و یک دریجه انتقال یخ در مقابل آبگیر دارد که فرم قوس آن رومی است.

 مجموعه یخچال شامل یک رشته نهر سنتی کوچک انشعابی از سرشاخه های رودخانه ساروق می باشد که آب آن از شرق به غرب جریان دارداین نهر به یک حوضچه ته نشینی و منجمد ختم می شود که در شرق یخچال واقع شده و لایه های یخی از حوضچه مذکور کنده شده  و از یک پنجره مخصوص به درون یخچال ریخته می شود.

ورودی یخچال روبروی پنجره مذکور یعنی در غرب آن قرار دارد که خود به یک فضای سقف مربع شکل کوچک مجهز به یک در چوبی محدود می گردید به طوریکه دسترسی به کف یخچال از طریق 17 پله سنگی مماس به دیواره غربی و جنوبی داخل یخچال میسر می باشد.

در بالاترین نقطه سقف سد در یخچال یک منفذ دایره شکل به قطر حدود نیم متر قرار دارد که نور گیر، محل تهویه و وارسی داخل یخچال محسوب می شود.

یک زهکش در کف یخچال آبهای مازاد را به باغی در مجاورت آن هدایت می نمود فاصله مظهر زهکش مذکور در باغ تاکناره یخچال حدود 100 متر می باشد.

در سال های اخیر یک اتاق آجری چهارگوش مسقف با تیرهای چوبی و کاه گل در جلو ورودی یخچال و یک سایبان کوچک با همان شرایط در بالای دریچه مخصوص ریختن یخ، به بنا اضافه شده است.

تبادل حرارتی با استفاده از دیوارهای ضخیم و اندود کاه گل به حداقل رسانده شده و عدم نفوذ آب از اطراف بنا به بخش زیرسطحی یخچال از نقاط قوت این اثر به شمار می رود.

در حال حاضر تقریباً همه اجزای یاد شده یخچال پابرجا  است ولی نیازمند بهسازی می باشد.

سیستم تولید یخ در یخچال اوغول بیگ با استفاده از سرمای زمستان و نگهداری آن به عنوان ذخیره برودتی برای سالم نگهداشتن مواد غذایی و خنک کردن مایعات، بدون مصرف هر گونه انرژی الکتریکی و غیره نشانگر ذکاوت فنی سازندگان این اثر قدیمی بوده و شایسته است.

هدف از احداث یخچال تامین یخ و ایجاد فضای خنک برای نگهداری مواد غذایی در فصول گرم برای ساکنان قلعه خاکی مجاور یخچال بوده است.

گفتنی است، شهرستان تكاب با وجــود آثار باستاني فراوان و دیرین و منابع طبيعي و معدني در اطراف آن  يكي از غنی ترين شهرستان های آذربایجان غربی می باشد که اقتصاد این منطقه بیشتر وابسته به كشاورزي و دامداري است.

تخت سلیمان، کوه زندان، آبشار قینرجه، آب های گرم مختلف، چمن متحرک و کوه بلقیس  از مهم ترین مکان های گردشگری و تفریحی این شهرستان می باشند.

پایان پیام/