خبرگزاری شبستان: شاید کمتر ایرانی مسلمانی باشد که در هنگامه اذان روحش برای شنیدن شهادت یکتایی خدا از زبان مردی که اور ار رحیم موذن زاده اردبیلی می خوانند پر نکشد.
بارها هنگام اذان مخطابان شبکه های رادیو تلویزیونی را پشت سرهم تغییر می دهند شاید که این صوتی که گویا از دهانی قدس خارج شده آبی باشد بر تلاطم وجودشان.
وی چه زیبا گواهی می دهد بر یگانگی خدا!
حقانیت رسولش و ولایت امیری که امیر جهانیان است!
این رویداد هنری منحصر به فرد، به سال 1334شمسی، در میدان ارگ و در استودیوی شماره 6 رادیو آفرینش خلق شد.
پیش از او نیز، حاج کریم موذن، پدر استاد رحیم موذن زاده، که تا دهه 20 در منطقه اردبیل در وعظ و اذان‌گویی سرآمد بود، به واسطه اذانی که نخستین بار در این سال ها در رادیو سر داده بود، نزد مردمان این خطه شهرتی به سزا و نامی آشنا داشت؛ خلف صالحش، حاج رحیم، اما شهرت خاندان پدر را در آفاق گردون دو چندان گرداند.
در این خاندان، سنت حسنه اذان سرایی که با طبعی نیکو درآمیخته، میراثی گرانب هاست که بیش از 150سال دیرینگی دارد و شاید از همین رو است که گویند‌گان رادیو همواره از نام موذن زاده برای معرفی او استفاده کرده‌اند با اینکه نام خانوادگی ایشان در شناسنامه، موذن است.
در روزگاری که حاج کریم می زیست، به هنگام دریافت شناسنامه و به اصطلاح آن روز سجلد، پیشه و حرفه افراد را نام خانوادگی آنها می نهادند و چه اندکند خاندان هایی که نشانشان اینگونه حاکی از مسمّی و گویای احوالشان باشد.
به جز آقا رحیم، فرزند ارشد شیخ عبدالکریم، سلیم ،داوود و نعیم (که در 25 سالگی رحلت یافته) نیز به خوش صدایی در اذان شهرت یافت.
ودود که فرزند نسل سوم این خانواده است می‌گوید:
"پدر‌بزرگم شیخ کریم، موذن، مداح و تعزیه‌خوان بود اما موسیقی ایرانی را به خوبی می‌شناخت. آن دوره بیشتر مداحان و تعزیه‌‌خوان‌ها به خصوص آذری‌ها، موسیقی دستگاهی را می‌شناختند. مکتب‌خانه‌هایی بود که مداحان آنجا دوره می‌دیدند، البته نه به اندازه یک موسیقی‌دان بلکه تا اندازه‌ای که موسیقی اصیل و دستگاه‌های معروف آن را بشناسند و بتوانند اجرا کنند. شیخ کریم در جوانی اذان را بر اساس آواز بیات ترک می‌خواند. اذانی که شیخ کریم موذن‌زاده در مسجد امام بازار تهران اجرا کرد، آنقدر مورد توجه قرار می‌گرفت که رادیو آن را ضبط کرد. این اذان به گفته خانواده شیخ کریم اولین اذانی است که از رادیو پخش شده است. ودود موذن‌زاده ماجرای ضبط رادیویی اذان را اینگونه تعریف می‌کند: پدرم می‌گوید سال هزار و سیصد و بیست و دو این اذان ضبط و از رادیو پخش شد تا سال سی و هفت هم پخش می‌شد. اما از آن به بعد، اذان پسر بزرگ شیخ کریم یعنی رحیم موذن‌زاده پخش شد. او پس از پدر در مسجد امام اذان می‌گفت. بعد هم در حوزه علمیه قم درس خواند و منبر‌خوان مسجد امام شد.
سالها آنجا منبر می‌گفت و بعد از منبر‌ها به مناسبت‌هایی می‌خواند. قبل از اینکه شیخ کریم اذانی را در موسیقی ایرانی آواز بیات ترک بخواند، تمام اذان‌ها عربی بود. او کار دشواری را به سر‌انجام رساند چرا که گنجاندن اذان در دستگاه‌های ایرانی، کار آسانی نیست. بعد از او هم تلاش‌های زیادی برای خواندن اذان‌های مشابه شد، اما هیچ‌کدام با موفقیت همراه نبود. اذان موذن‌زاده‌ها تنها اذان در دستگاه‌های موسیقی ایرانی است".
برادر دیگر، سلیم موذن زاده، که حنجره خود و اجدادش را وقف خاندان وحی می داند، خاطره اذان پدر را چنین به یاد دارد:
"پدرم درسال 1321 هجری شمسی به قصد زیارت بارگاه ملکوتی امام هشتم (ع) عازم مشهد مقدس می‌شود و شبی را در منزل یکی از دوستان در شهر تهران اطراق می‌کند از آنجایی که همیشه و در همه وقت عشق موذنی داشت صبح بر پشت بام منزل دوست خود در خیابان عین الدوله صدای ملکوتی اذان را سر می‌دهد.
امام جماعت وقت مسجد سلطانی امام تهران صدای او را از دور می‌شنود و پیش از ظهر سراغ او را از تمام خانه‌های این خیابان می‌گیرد به او می‌گویند که شیخی از اردبیل آمده و میهمان خانه حاج مطلب بلوری است.
با درخواست امام جماعت ظهر همان روز شیخ عبدالکریم در پشت میکروفون مسجد امام قرارگرفته و ندای توحیدی "اشهدان لااله الاالله" را بگوش همگان می‌رساند.
او پس از بازگشت از زیارت مشهد مقدس در تهران ماندگار شده و موذن رسمی مسجد امام می‌شود و از اوایل سال 1322 شمسی تا سال 1329 که دار فانی را وداع گفت، اذان با صدای وی هر روز ظهر و مغرب از رادیو ایران در میدان ارک تهران پخش می‌شد"
مرحوم موذن زاده درباره علت حزن اذان خود در گفتگویی بیان کرد:
" وقتی آمدم این اذان را ضبط کنم، روزه بودم. در استودیو به من گفتند برو بعد از اذان بیا تا ضبط کنیم. گفتم نه، من می‌خواهم با زبان روزه برای یادگاری این اذان ضبط شود. اذانی بود در ذکر و غروب و غربت! شاید تمام دردهای من در این اذان است که این جلا را پیدا کرده و توفیق خدا بود. خدا قبول کند."
او درباره میزان اثرگذاری این اذان تاریخی و ماندگار بر روح و وران خود نیز گفته است:
" اگر اذان و هنر و همه چیز با معنویت مرتبط نباشد، تاثیر گذار نخواهد بود. بدون ارتباط هیچ اتفاقی نمی‌افتد، مخصوصا در عالم هنر. البته مقداری هم این درک و ارتباط موروثی است. الان 150 سال است که این اذان در خاندان ماست. خاندان من همه موذن بوده‌اند و این افتخار ماست. الان من سالها است که دنبال صدای پدرم می‌گردم اما مثل اینکه هر چه می گردم کمتر پیدا می کنم. من همینجا از کلیه خوانندگان شما می‌خواهم اگر اذان مرحوم پدر مرا در آرشیو خودشان دارند مرا با نسخه‌ای از این نوار خوشحال کنند!"
پایان پیام/
نظر شما