حجت الاسلام امیر محسن عرفان در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به پیوند وسیق آموزه مهدویت و آینده نگری و نقش آن در بسترسازی رویکرد تمدنی به مهدویت، گفت: نگاه به آینده پیشینه ای به مثابه تاریخ زندگی بشری دارد، با آینده نگری مسیرها، مراحل و گذرگاه های مختلفی طی می شود و از گمانه زنی و اتوپیانویسی به آینده پژوهی می رسد.
وی با بیان اینکه امروزه در رشته های علمی جدیدی که هدف از مطالعه منظم آینده است، آینده پژوهی می گویند، خاطرنشان کرد: این رشته در ایران نیز دانشجویانی را به خود مشغول کرده است، چنین موضوعی در پی کشف و شناسایی آینده های ممکن، محتمل، مطلوب و کاربست آن در زمان حال است.
حجت الاسلام عرفان هدف آینده پژوهی را تولید روشمند دانش راهنما و استفاده بیشتر از ملاحظات آینده محور در فرایند تصمیم گیری دانست و بیان داشت: به کسانی که در این موضوع با رویکردی علمی و پژوهشی به تحقیق و پژوهش و بررسی می پردازند آینده پژوه می گویند.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه در میان آینده پژوهی، آینده شناسی و آینده نگاری اختلافاتی است که کم و بیش در نوشته ها و رویکردهای علمی دیده می شود، تصریح کرد: در اهمیت فرجام نگری و آینده نگری باید گفت که فرجام نگری خاستگاهی فطری دارد و از امور فطری محسوب می شود زیرا که مهمترین شاخصه فرجام نگری کلیت و دوام است و کلیت و دوام یکی از مهمترین شاخصه های تشخیص فطری بودن یک موضوع است.
وی اظهارداشت: تاریخ انسان در ابعاد زمان دارای مفهوم بوده و مفاهیم نیز دارای ابعاد سه گانه زمانی آینده، گذشته و حال است و دغدغه انسان مدرن در زمان حال که زمان زیستن بشر است باعث گردیده تا برای بهتر زندگی کردن به زمان گذشته و آینده بیشتر توجه کند زیرا خوب زیستن در زمان حال بدون توجه به گذشته و آینده قابل ترسیم نیست.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه در ورای همه آینده نگری ها و آینده نگاری ها در طول تاریخ بشریت، بشر همواره شاهد آینده شناسی دینی بوده است، افزود: نه تنها اسلام که همه ادیان الهی دارای آموزه هایی هستند که با آینده بشریت ارتباط تنگاتنگی دارد.
این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: در نتیجه با نگاه به تاریخ بشری می توان دو انگیزه برای اندیشیدن پیرامون آینده پیدا کرد اول اینکه عقل به عنوان عامل درونی و حجت باطنی و دوم اینکه تعالیم انبیای الهی به ویژه تعالیم قرآن و اهل بیت به عنوان عامل بیرونی و حجت ظاهری.
وی با بیان اینکه آینده نگری از نگاه اسلام با اتکا بر منایع قطعی در بیان جهان بینی و فلسفه تاریخ بشری انسان است و جامعه انسانی را بدون تشویش و تجربه های ناقص بشری به سعادت فرا می خواند، گفت: در این دیدگاه به نحو هنرمندانه ای نگاه به آخرت با نگاه به دنیا آمیخته گشته و سیر تمدن بشری هدفمند و مهم برشمرده می شود.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه از دیدگاه قرآن و دین اسلام آینده روشن بشریت در حکومت جهانی حضرت مهدی تجلی می یاید، خاطرنشان کرد: آموزه مهدویت دارای همه ابعاد آینده نگری است زیرا که تصویر کلانی است از حیات معقول بشری و تصویر روشنی است از وضعیت حتمی و نهایی بشریت و نیز در این آموزه راه و مکانیسم و سازوکار رسیدن به آینده روشن ترسیم شده است.
این پژوهشگر مهدوی با اشاره به اینکه گزاره های آموزه مهدویت در باب آینده بیش از آنکه بر شناختن تاکید داشته باشد در ساختن و برنامه ریزی بر آن دلالت دارد، تصریح کرد: ساختن و برنامه ریزی مهمترین زمینه بستر سازی و رویکرد تمدنی به آموزه مهدویت است.
وی اظهارداشت: اگر ظهور امام عصر را یک واقعه قطعی بدانیم به حکم عقل سلیم باید آمادگی لازم را در وجوه مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای آن مهیا ساخت زیرا در اسلام امکان پیش بینی آینده امکان پذیر است ولی طراحی و ساخت آینده نیازمند حضور همگرایی و تعهد همگان می باشد.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه مهمترین شاخصه آینده پژوهان اسلامی آن است که آینده را براساس مولفه های پذیرفته شده در عصر ظهور طراحی می کنند، گفت: هدف آینده پژوهان اسلامی مقدمه چینی و آماده سازی جامعه برای تحقق عصر ظهور است.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه در عرصه مطالعات تمدن پژوهی از دوام، ارتقا، احیا، پویایی و اوج تمدن سخن به میان می آید، اظهارداشت: نمی شود رویکرد تمدنی به آموزه های دینی را داشت و نسبت به آینده های در حال وقوع بی تفاوت بود.
وی بااشاره به اینکه وجود گزاره های عمیق آینده نگری در آموزه مهدویت ضرورت های رویکرد تمدنی به این آموزه را دو چندان می کند، تصریح کرد: هم اکنون آینده پژوهان در عرصه علمی دنیا می گویند ما آینده را پیش بینی نمی کنیم بلکه آینده را می سازیم.
حجت الاسلام عرفان گفت: ساختن آینده با ترسیم جامعه منتظر و زمینه ساز و در نهایت تحقق حکومت جهانی حضرت حجت به درستی و روشنی در بن مایه های معرفتی آموزه مهدویت تعبیه شده است.
پایان پیام/
نظر شما