حذف کارت سوخت های بلا استفاده/پیش به سوی بنزین تک نرخی

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، چند روز پیش شاهد سوختن کارت سوخت برخی خودرو ها از جمله وانت بارها و موتور سیکلت های غیر فعال و همچنین کاهش سوخت  خودرو های آموزش رانندگی بودیم .آیا این موضوع مقدمه ای بر حذف کلی بنزین یارانه ای خواهد بود.

آمارهای رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران ایران نشان می‌دهد که در طول شش ماه نخست امسال متوسط مصرف روزانه بنزین با ثبت رشدی سه درصدی به بیش از ۱۳ میلیارد لیتر رسیده است.

از این رو در حالی در ١٨٦ روز نخست امسال بیش از ١٣ میلیارد و ٩٤ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده است که در مدت مشابه سال ۹۲ مصرف این فرآورده استراتژیک نفتی حدود ١٢ میلیارد و ٧٥٩ میلیون لیتر بوده است.

 ابطال سهمیه‌های ویژه بنزین، تغییر کاربری و کلاس کارت‌های سوخت و در نهایت ابطال سهمیه بنزین ۷۰۰ تومانی خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده یکی از طرح‌های در دست اجرا برای مدیریت مصرف بنزین در کشور است.

با حذف ۶ میلیون کارت هوشمند سوخت در راه ساماندهی مصرف بنزین از مجموع ۲۴ میلیون کارت هوشمند صادره در کشور ،مصرف بنزین یارانه ای در پنج ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر کاهش داشته است.

حسین هاشمی گفت: براساس سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف انرژی تا پایان برنامه پنجم توسعه شدت مصرف انرژی در کشور باید به دو سوم میزان فعلی و تا پایان برنامه ششم توسعه به یک دوم میزان فعلی کاهش یابد.

وی افزود: براساس اهداف قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت تا پایان برنامه پنجم توسعه باید مصرف گازوئیل در حمل کالا به 12 درصد لیتر بر تن و مصرف روزانه بنزین به 7 دهم لیتر بر نفر کاهش یابد.


میزان مصرف روزانه بنزین به 159 میلیون لیتر در کشور می رسید که خوشبختانه با اقدامات دستگاه های اجرایی، از سال 85 مصرف بنزین در کشور روند کاهشی داشته به طوری که در اردیبهشت ماه امسال مصرف روزانه بنزین در کشور به 62 میلیون لیتر رسیده است.

با حذف 6 میلیون کارت سوخت از مجموع 24 میلیون کارت هوشمند صادره در کشور مصرف بنزین یارانه ای در 5 ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7 میلیون و 300 هزار لیتر کاهش داشته است..

برای ابطال حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار کارت بنزین موتورسیکلت هایی با سن کارکرد ۱۵تا ۲۵سال مهلت تعیین شده است  و به مرور زمان، سهمیه سوخت آنها ابطال شد، همچنین به موازات آن تکلیف ۵ میلیون و ۳۱۴ هزار دستگاه موتورسیکلت فرسوده یا فاقد پلاک ملی که هنوز با پلاک قدیمی تردد می کنند، مشخص شد.

از ابتدای سال پس از پالایش اطلاعات، ۱۰۰هزار کارت سوخت مربوط به موسسات اتومبیل کرایه در آژانس‌ها از سهمیه ماهانه ۳۰۰ لیتر به ۶۰ لیتر کاهش یافت، براساس گزارش نهادهای نظارتی، بخشی از کارت‌های سوخت صادر شده برای آژانس های کرایه اتومبیل در اختیار افرادی قرار گرفته است که هیچ نقشی در جابه جایی مسافر ندارند.

بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، دهک های بالای درآمدی کشور مصرف بیشتری از بنزین دارند و دهک های کم درآمد بهره کمتری از آن می‌برند. در حالی که سهم منطقی هر دهک از مصرف بنزین 10 درصد است، دهک های بالا بیش از سهم خود تا 25 درصد و دهک های پایین کمتر از سهم خود مصرف می‌کنند؛ به نحوی که این میزان برای دهک اول درآمدی کشور تنها 2.5 درصد است.

بر این اساس می توان سناریویی را طراحی کرد که بر اساس آن بنزین به هر خانوار به جای هر وسیله نقلیه اختصاص یابد و کسری منابع هدفمندی یارانه بنزین صرفا از محل افزایش قیمت بنزین آزاد تامین شود. در این سناریو مصرف بیشتر به معنای یارانه بیشتر نخواهد بود و انگیزه مردم برای صرفه جویی بیشتر می‌شود.

برخی خانواده­ها بیش از یک وسیله نقلیه دارند و برخی دیگر از داشتن وسیله نقلیه محرومند. در شرایط موجود، خانواده­ای که وسیله نقلیه بیشتری دارد به میزان بیشتری از بنزین یارانه­ای استفاده می­کند. در نتیجه پیشنهاد می­شود سهمیه 60 لیتر بنزین نیمه یارانه‌ای به هر خانواده به جای هر وسیله نقلیه اختصاص یابد. با این کار توزیع یارانه بنزین میان خانوارهای دارای وسیله نقلیه اعم از خودرو و موتور سیکلت برابر و عادلانه می­شود و به خانوارهایی که بیش از یک وسیله نقلیه دارند، سهمیه و یارانه اضافه‌ای اختصاص نمی‌یابد. همچنین خانوارهایی که وسیله نقلیه ندارند می­توانند به صورت غیرنقدی و در قالب سبدی از کالا و خدمات مانند بیمه­های درمانی از مزایای یارانه بنزین بهره­مند شود.

تاکسی‌هاش: تا زمان رسیدن تعداد جایگاه‌هایCNG  به تعداد مورد نیاز ضروری است که تمامی جایگاه­های CNG در شهرهای بزرگ به صورت اختصاصی در اختیار تاکسی­ها قرار گیرد. با اختصاص جایگاه­ها به تاکسی­ها می­توان سهمیه بنزین این خودروها را حذف کرد. در شهرهای کوچک نیز با توجه به در دسترس بودن جایگاه­های CNG می­توان سهمیه تاکسی­ها را در گام دوم هدفمند کردن یارانه ها حذف نمود. این سیاست می­تواند با توجه به احداث جایگاه­های CNG در هر شهر به صورت مرحله­ای اجرای شود.

وانت‌بارها: از آن جا که درصد قابل توجهی از مالکان وانت‌بارها صاحب مشاغل آزاد هستند، اختصاص سهمیه بنزین به این گروه نمی‌تواند به صورت هدفمند به فعالان این بخش صورت گیرد. همچنین برخی از مالکان وانت‌بارها انگیزه کمی در دوگانه‌سوز کردن وسیله نقلیه خود دارند. با فراهم کردن امکان استفاده اختصاصی وانت‌بارها از جایگاههای عرضه CNG  به صورت اختصاصی مشابه تاکسی‌ها سهمیه بنزین تمامی وانت‌بارها حذف شود.

آژانس‌های مسافربری و ماشین‌های آموزش رانندگی: از آنجا که کارکرد آژانس‌های مسافربری و ماشین‌های آموزش رانندگی به منزله کارکرد بخش خصوصی و نه بخش عمومی است و از طرفی آژانس‌های متعددی در سطح شهر بدون دریافت سهمیه بنزین یارانه‌ای به فعالیت می‌پردازند، ضروری است سهمیه این بخش حذف شود.

با توجه به اینکه روند حذف کارت های سوخت که استفاده نمی شوند یا اینک مصرف آنها کمتر از میزان واریزی است  آغاز شده است به نظر میرسد بهتر اس در مرحله بعدی فکری به حال میزان سوخت های بلوک شده در کارتهای سوخت شود.در حال حاضر بسیاری از مصرف کننده های عادی در کارت های سوختشان مقادیر زیادی از حجم بنزین سهمیه ای دارند که به نضر میرسد در مواقع مناسب به فروش آزاد میرسند.

در صورت تک نرخی شدن بنزین و آزاد شدن نرخ آن این حجم از بلا تکلیفی و چند نرخی بودن در کشور کاهش خواهد یافت و همچنین امکان سوئ استفاده از  

بنزین های سهمیه ای نیز کاهش می یابد.

البته این موضوع باید با نظارت کامل انجام شود زیرا افزایش قیمت در حامل های سوخت در هر مقدار تاثیر کلانی در روزمره مردم دارد و با معیشت مردم گره خورده است.

پایان پیام/