خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ تئاتر یکی از هنرهای هفتگانه است. کسانی که درباره بوجود آمدن تئاتر جستجو کرده‌اند می‌گویند سر چشمه آن از آیین هاست. هنر تئاتر در ایران پیشینه‌ای دراز دارد و سبکی از آن در نمایش‌های تعزیه نمود یافته‌است. در کتاب تاریخ بخارا آمده‌است که نمایش ایران از آیین اسطوره و شعایر برخاسته است. اولین تئاتر ایران در شهر رشت شروع به کار کرد.
تئاتر و هنرهای نمایشی در رویکرد جامع شناختی از نهادهای نوع سوم و عمیق در جامعه محسوب می شوند زیرا با عمیق ترین نیازها و متعالی ترین مکنونات فکری و قلبی بشر بصورت جمعی مرتبط است.
البته شواهد و تجارب هنرهای نمایشی در تاریخ گذشته و کنونی حاکی از آن است که تئاتر به عنوان وسیله ای موثر و کارآمد برای تقویت تلاش های معیشتی و دفاعی و یا تحکیم مبانی حقوقی، اجتماعی شدن، قانون پذیری و نظم و انضباط اجتماعی نیز در قالب نمایش های متنوع، جذاب و آگاهی بخش مورد استفاده مسئولین جامعه قرار گرفته شده است.
اما در حقیقت زمانی تئاتر و هنرهای نمایشی به جایگاه حقیقی خود نزدیک می شود که مردم تئاتر را برای خود تئاتر دوست بدارند و آن هنگامی است که تئاتر با فرهنگ، ادب، تعالی افکار و احساسات انسانها و روحیات و وجدان جمعی جامعه سر و کار داشته باشد و رویکرد آن بگونه ای باشد که به معنای حقیقی خود یعنی تجلی حقیقی ویژگی های ضروری مردم و روشنگری و تحول آفرینی آن نزدیک شود.
تاسیس انجمن تئاتر بیرجند در سال 64
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند گفت: انجمن تئاتر بیرجند از سال 64 به طور رسمی فعالیت خود را شروع کرده اما قبل از آن هم در دوره های گذشته بیشتر به صورت تعزیه‌خوانی، پرده‌خوانی و نمایش‌های میدانی گروه‌های از خود استان یا شهرستانهای مانند کاشمر و سبزوار اجرای برنامه داشته اند.
حسین عباس‌زاده با بیان اینکه پیشینه تاریخی تئاتر در بیرجند به قبل از دوران رضاخان برمی‌گردد، افزود: فردی به عنوان میرعزا برای نخستین بار نسخه‌های تعزیه را به بیرجند می‌آورد و در حسینیه امام رضا(علیه السلام) گروه‌های تعزیه فعالیت می‌کنند اما به محض آنکه رژیم رضاخان مانع از تعزیه‌خوانی می‌شود میرعزا از بیرجند به گناباد می‌رود.
وی با اشاره به اینکه با رفتن میرعزا اما نسخه‌های تعزیه او در شهرستانها و روستاهای استان باقی می‌ماند، گفت: خیلی ها با طبع و ذوق شعرای بومی و محلی تعزیه‌خوانی را به شکلی ادامه می‌دهند و تعزیه نسل به نسل در اطراف بیرجند، سده (آرین شهر)، بیدسک، درخش و مناطق مختلف استان اجرا می‌شده است.
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی ادامه داد: بعد از این دوران نمایش‌نامه‌ها بیشتر در مدارس کار می‌شد و یا اگر گروه‌های بودند بیشتر اجراهای آنها با حالت طنز و مکتب‌خانه‌ای بوده است تا اینکه آرام آرام تئاتر بر روی صحنه اجرا شود.
وجود 9 گروه فعال تئاتر در استان
عباس‌زاده مرحوم جلیل رفیعی، یدالله پوریموت (پایه‌گذار تئاتر بیرجند)، مرحوم محمد حسین عبداللهی، علی عرب، محمد سرابی و محمد علی راستگار را از پیشکسوتانی برشمرد که تئاتر را به صورت تعزیه یا نمایش‌های مختلف زنده نگه داشته‌اند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر انجمن نمایش در شهرستانها نیز نمایندگی دارد، بیان کرد: گروه‌های فعال استان 9 گروه هستند اما با توجه به نرخ جمعیت هر شهری باید برای هر یک هزار نفر یک گروه وجود داشته باشد.
مخاطب‌شناسی و مخاطب‌پروری از مشکلات پیش‌روی تئاتر استان
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه این هنر می‌تواند در بسط و گسترش فرهنگ اسلامی و نهادینه کردن اخلاق و حفاظت از خانواده و مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس اثربخش باشد، تصریح کرد: بودجه و اعتبارات در این حوزه اصلاً جوابگوی تولید تئاتر نیست و انتظار ما این است که تئاتر بیشتر مورد توجه و حمایت قرار بگیرد.
عباس‌زاده با اشاره به اینکه هنرمندان با وجود کمبود اعتبارات سعه صدر دارند، عنوان کرد: مسئله مهمی که متاسفانه علاوه بر کمبود منابع مالی به آن کمتر توجه شده و از مشکلات پیش‌روی تئاتر استان است بحث مخاطب‌شناسی و مخاطب‌پروری، نبود دوره‌های آموزشی و عدم ارتباط تنگاتنگ با استانهای دیگر است.
تئاتر خراسان جنوبی در یک فضای سنتی تنفس می کند
وی منابع آموزشی در اختیار هنرجویان را بسیار کم ذکر کرد و یادآور شد: البته گاهی اوقات خود هنرجویان نیز در مطالعه نمایش‌نامه و به روز کردن اطلاعاتشان کوتاهی می‌کنند و باید سعی کنیم در زمینه پژوهشی و آموزشی طی یک برنامه بلند مدت به نتایج خوب و مثبتی برسیم.
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی با ابراز تاسف از اینکه تئاتر استان هنوز در یک فضای سنتی نفس می‌کشد و از استانداردهای تئاتر ایران فاصله دارد، گفت: باید این فاصله، با برگزاری دوره‌های آموزشی، نشست‌ها و تحصیلات دانشگاهی برای هنرجویان کم شود.
عباس‌زاده با بیان اینکه یک حلقه مفقوده بین فعالیتهای هنری و صدا و سیما وجود دارد، افزود: رسانه‌ای که می‌تواند به هنرمندان کمک کند متاسفانه هیچ ارتباطی با هنرمندان استان ندارد و فقط از آنها در حد کارشناس در برنامه‌ها دعوت می‌کنند اما در بحث تولید و نظارت و نقد بر آن اصلاً نقشی ندارند و من فکر می‌کنم با حداقل اعتباراتی که دارند سعی می‌کنند برنامه‌ها را با همان تولید کنند و هیچ نظارتی صورت نمی‌گیرد چون اگر نظارتی باشد یک بخش آن استفاده از نیروی متخصص است.
صداو سیما هیچ تعرفه فرهنگی برای تبلیغ نمایش ندارد
وی با اشاره به اینکه رسانه می‌تواند به تئاتر و تبلیغات آن کمک بدهد، متذکر شد: اما نگاه اقتصادی به فرهنگ آن را بسیار آسیب‌پذیر می‌کند در حال حاضر حتی اداره برق و آب تعرفه فرهنگی دارند و اداره مالیات معافیت مالیاتی به هنرمندان می‌دهد اما صداو سیما هیچ تعرفه فرهنگی برای تبلیغ نمایش ندارد.
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی با اشاره به اینکه دو سال پیش واقعه غدیر در استان بازسازی شد و بیش از 80 هزار نفر علاقه مند به آثار معنوی و فرهنگی از این مراسم دیدن کردند، گفت: این برنامه بزرگ ترین نمایش میدانی تاریخ تئاتر بیرجند محسوب می شود که در بازسازی آن همه دستگاه‌های فرهنگی مشارکت داشتند.
عباس زاده با بیان اینکه این مراسم به غیر از بیرجند در 100 نقطه دیگر کشور اجرا و بازسازی شد که پس از ارزیابی بعمل آمده در تهران، بازسازی واقعه غدیر خم در بیرجند رتبه نخست کشور را کسب کرد، ابراز کرد: انتظار می‌رفت که صدا و سیمای استان حداقل با عوامل سازنده این نمایش میدانی بزرگ مصاحبه و گفتمانی انجام دهد اما این اتفاق رخ نداد.
لزوم به اجماع رسیدن مسئولان در موضوع فرهنگ و هنر
به گفته وی ظاهراً هر شخصی به موضوع فرهنگ زاویه نگاه خودش را دارد و هنوز به اجماعی نرسیده‌ایم که فرهنگ و هنر یک موضوع کلی و دارای مولفه‌های واحد است و تا در این زمینه هم‌اندیشی صورت نگیرد مطمئناً نباید توقع داشته باشیم اتفاقی بیافتد.
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی وحدت رویه در موضوع فرهنگ و هنر را موجب حل بسیاری از مشکلات این حوزه دانست و افزود: متاسفانه هنگامی که دشمن قصد حمله به یک تمدن را دارد بحث خانواده، الگوها و اسوه‌ها و معلمین و کرامت آنها را مورد هجمه قرار می‌دهد که ما باید خیلی هوشیارانه به این موضوع توجه کنیم و باید مسئولان در موضوع فرهنگی به یک اجماع برسند.
هنرجویان تئاتر استان شدیداً نیازمند آموزش هستند
عباس‌زاده با تاکید بر اینکه هنرجویان تئاتر استان شدیداً نیازمند آموزش هستند و نمی‌توانیم بگوییم با اجرای چند نمایش و کارگردانی اطلاعات ما کافی است، گفت: به جرات کمتر بازیگری را شاهدیم که ساعاتی از روز را به بحث تمرین بدن و پرورش قوه خیال و تجسم و تقویت بیان خود اختصاص دهد.
وی ارتباط سنتی بازیگر با منابع و شیوه‌های آموزشی را یکی از آسیبهایی عنوان کرد که هنرمندان با آن مواجه هستند و متذکر شد: باید نگاه سنتی به تئاتر از بین برود و نگاهی علمی به این موضوع داشته باشیم چرا که واقعاً تئاتر یک علم است و در حال حاضر من تنها دانش آموخته کارشناسی ارشد این رشته هستم که در خراسان جنوبی ماندگار شده‌ام.
برگزاری هشتمین جشنوار تئاتر خراسان جنوبی در شهریور ماه امسال
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی به فعالیتهای این انجمن در سال جاری اشاره کرد و بیان داشت: برگزاری اردیبهشت تئاتر استان، راه اندازی کتابخانه تخصصی هنرهای نمایشی، شرکت در گردهمایی مسئولین انجمن هنرهای نمایشی کشور در اردبیل، برگزاری جلسات تخصصی نمایش‌خوانی و تحلیل آن، جذب هنرمندان جوان، تلاش برای بهسازی فضای اداری انجمن و پیگیری مسکن برای هنرمندان از جمله این فعالیتها است.
عباس زاده از برگزاری هشتمین جشنوار تئاتر خراسان جنوبی به میزبانی مرکز استان در هفته آخر شهریور ماه امسال خبر داد و بیان کرد: تاکنون 27 متن به دبیرخانه جشنواره ارسال شده و از 10 تا 12 شهریورماه آثار بازبینی می‌شود.
بازید فعالان تئاتر استان از نمایش های در حال اجرای مجموعه تئاتر شهر تهران
وی با اشاره به اینکه طی هماهنگی با مرکز هنرهای نمایشی ایران، هنرمندان علاقه مند استان می‌توانند از نمایش‌های در حال اجرا در مجموعه‌های فرهنگی و هنری تهران بویژه تئاتر شهر دیدن کنند، یادآور شد: در همین راستا ده نفر از هنرمندان فعال تئاتر استان با معرفی نامه انجمن نمایش استان از نمایش های در حال اجرای مجموعه تئاتر شهر تهران دیدن کردند.
رئیس انجمن هنرهای نمایش خراسان جنوبی با بیان اینکه طبق مصوبه باید از محل اعتبارات استانی و مرکز هنرهای نمایشی ایران در مرکز هر استانی تئاتر شهر احداث شود و بیرجند استعداد داشتن یک تئاتر شهر را دارد، عنوان کرد: با توجه به اینکه مرکز هنرهای نمایشی ایران یک میلیارد ریال برای احداث تئاتر شهر در بیرجند را تقبل کرده اما در خصوص زمین علارغم مکاتبات انجام شده با شهردای و شورای شهر بیرجند هنوز اقدامی از سوی آنها صورت نگرفته است.
پایان پیام/
نظر شما