به گزارش خبرنگار شبستان ،سجاد آیدانلو، پژوهشگر هنر نقالی در نشست تخصصی و اجرای هفتمین جشنواره موسیقی درباره موضوع هنر نقالی در ایران به سخنرانی پرداخت.
آیدانلو در ابتدای سخنرانی اش گفت: نقال کسی است که هرگونه داستانی را به زبان نثر به شنونده منتقل می کند؛ نقالی نیز یعنی بیان نثر داستان های ملی و پهلوانی ایران که عمدتاً با محوریت شاهنامه فردوسی صورت می گیرد. روایت های عاشقانه و دینی در این معنای مصطلح جایی ندارد.
وی همچنین افزود: نقالی بعد از صفویه در ایران رواج پیدا کرده است اما اسنادی موجود است که نشان می دهد نقالی پیش از صفویه نیز وجود داشته است.
به گفته این پژوهشگر تنها اسنادی که نشان می دهد نقالی از دوران صفویه اغاز شده وجود قهوه خانه هاست. آیدنلو ادامه داد: نقالی به دلیل خاستگاه مردمی و رابطه اش با موضوعات ملی و پهلوانی نفوذ زیادی میان اصناف گوناگون ایرانیان از دوران صفویه تا میانه پهلوانی نفوذ زیادی داشته است. تا حدی که مردم با نقالی ها پیوند عاطفی ژرفی پیدا کرده بودند.
آیدانلو با اشاره به اینکه داستان رستم و سهراب به تاثیرگذارترین روایت شاهنامه و نقالی تبدیل شده است، افزود: در روایات آمده است مرشد غلامحسین به عنوان یک نقال با سابقه وقتی به قسمت کشته شدن سهراب رسید برخی شیون می کردند و برخی از ناراحتی مجلس را ترک کردند.
پژوهشگر موسیقی نقالی ادامه داد: نقالی آنقدر رواج داشت که گاهی به نقالان پول می دادند و آنان را تطمیع می کردند که روایتی غیر از روایت اصلی نقل کنند. مثلا می خواستند سهراب در روایتی که می خواهند کشته نشود. یا مثلاً برخی اوقات پس از نقل سهراب کشان از نقال می خواستند روضه ای نیز در سوگ سهراب بخواند.
وی با اشاره به اینکه برخی داستان هایی که در نقالی ها نقل می شود اصلاً در شاهنامه وجود ندارد گفت: داستان فرستادن نوش دارو برای درمان سهراب پیش از مرگ او، در هیچ کجای داستان رستم و سهراب وجود ندارد. اما نقالان این را عنوان می کردند و جالب است بدانیم تأثیر داستان دروغ نوشدارو، تا جایی بوده که شاعری بزرگ مثل عطار نیز از آن استفاده کرده و در اشعارش ذکر کرده که نوشدارو برای سهراب دیر رسید. در حالیکه اصلا نوشدارویی در کار نبوده است.
آیدانلو افزود: در دوره قاجار از نقالان می خواستند تا قهرمانان قصه مسلمان و شیعه باشند. به گفته این پژوهشگر موضوعات دیگری مثل کلاه خود رستم با جنسی از سر دیو نیز در شاهنامه وجود ندارد اما با نقل نقالان وارد نقاشی ها هم شده است.
آیدانلو در پایان سخنانش گفت: معمولا نقالی از شب های پاییز شروع می شود و تا آخر زمستان ادامه می یابد. هر جلسه نیز 90 دقیقه طول می کشد.
این پژوهشگر درپایان با شعری از کتاب " اخر شاهنامه" اخوان ثالث سخنرانی اش را به پایان رساند. بعد از سخنرانی وی ، کوروش اسدپور شاهنامه خوانی مناطق بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد را اجرا کرد.
پایان پیام/
نظر شما