قبل از تحول باید نگاه به نظریات غرب به عنوان وحی منزل را از بین برد

حجت الاسلام قنبرعلی صمدی، پژوهشگر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که آیا اساسا تقسیم علم به دینی و غیردینی ممکن و صحیح است یا خیر، گفت: یک دیدگاه کلان در این حوزه وجود دارد و آن اینکه ما علوم دینی را آنقدر گسترش می دهیم که شامل همه علوم می شود، لذا بستگی به نیت و نگاه ما به کارکردهای علوم دارد.
وی تصریح کرد: بنابراین با این نگاه می توان علوم را دینی کرد حتی زیست شناسی و علم نجوم و نمی توان صرفا به علوم فقهی و تفسیر و مقررات اسلامی، علم دینی گفت؛ دلیل این موضوع هم آن است که همه عالم هستی که موضوع همه علوم است و وقتی علوم را تقسیم می کنیم، بر اساس موضوع است مثلا پزشکی بر اساس اجزای بدن شاخه شاخه می شود یا علوم طبیعی و جغرافیایی همین طور و چون همه موضوعات مظهر فعل الهی است، به این جهت همه علوم دینی به حساب می آیند همان طور که قول الهی، علم دینی محسوب می شود.
حجت الاسلام صمدی ادامه داد: به عبارت دیگر همان طور که قول خدا علم دینی است، به همان دلیل بحث از فعل خدا و تفکر پیرامون آن می تواند قطعا علم دینی باشد و نمی توان گفت بررسی و بحث در خصوص فعل الهی علم دینی نیست یعنی در واقع ما مباحثی که درباره قول الهی است را دینی به حساب می آوریم، - مانند علم فقه و تفسیر- اما چگونه است که فعل الهی، دینی نباشد بنابراین با این نگاه کلی همه علوم صبغه الهی پیدا می کند و علمی را خارج از فعل الهی نمی توان دانست هر چند به جهت تکثر علوم و نگاه محدودی که بر آن حاکم است، معمولا به علمی دینی گفته می شود که به قول الهی باز می گردد اما این ادعا که همه علوم را می توان دینی دانست، پشتوانه علمی و قرآنی دارد.
پژوهشگر کلام موسسه آینده روشن همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به لزوم اسلامی کردن علوم انسانی دانشگاه ها، تولید علم دینی مقدم است یا تحول علوم موجود، عنوان کرد: تولید علم و تحول علوم هیچ منافاتی با یکدیگر ندارند و می توانند توامان با هم صورت گیرند ضمن آن که اگر تولید نباشد، رکود در جامعه حاکم می شود.
وی پویایی و حرکت را لازمه حیات و پیشرفت جامعه خواند و تاکید کرد: تولید علم خود تحول علوم را ایجاد می کند و نمی توان این دو را بی ربط و دو مقوله جدا از هم دانست؛ قطعا این دو با هم مرتبط و هماهنگ بوده و بر یکدیگر تاثیر مستقیم دارند، لذا تغییر و تحول نتیجه کارکرد تولید علم است.
حجت الاسلام صمدی ابراز کرد: آما آنچه که در دانشگاه ها به طور حتم نیاز به تحول دارد، نگرش ها و کلیاتی است که در مباحث علمی در نگاه اغلب اساتید و نخبگان وجود دارد که باید اصلاح شده و صبغه دینی به خود گیرد و نمی توان گفت این علوم به دلیل آن که غرب تولید کرده باید وانهاده شود بلکه علوم فرامنطقه ای است و هر جامعه ای به سهم خود در پیشرفت علوم نقش دارد.
پژوهشگر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا بیان کرد: بنابراین نمی توان گفت این علوم بومی غرب است اما در جامعه اسلامی به جهت اینکه رسالت دینی احساس می شود، اندیشمندان و اساتید و نخبگان نقش پررنگی دارند که از منظر دینی نسبت به همه این علوم و کارکرد آن باید نگاه ها تغییر یابد و هم نوآوری در دانشگاه ها باشد و هم تحول.
وی با بیان اینکه در واقع نگاه و جهت گیری علوم در دانشگاه ها باید دینی شود، اذعان کرد: امروز متونی که در دانشگاه ها تدریس می شود، یا تفکر برخی اساتید، بازخورد متفکران غربی است و به طور مثال رای و دیدگاه فلان نظریه پرداز غربی، به مانند وحی منزل تلقی می شود؛ این نگاه باید در فضای آکادمیک شکسته شود و در حقیقت یکی از راهکارهای تبیین نگرش حاکم بر دانشگاه ها، این است که نباید نگاه ما کارکردگرا باشد بلکه باید مبتنی بر مبانی فکری و اعتقادی خود بوده و از سوی دیگر نظرات اندیشمندان غربی هم مطرح شود اما با تکیه بر همان مبانی اسلامی، نوآوری و اندیشه غالب هم وجود داشته باشد لذا بسیاری از اساتید عملا با تفکر لائیک در دانشگاه ها به تدریس مشغول هستند و تفاوت مهم اندیشه دینی و لائیک در همین است نه در کارکرد.
حجت الاسلام صمدی یادآور شد: نگاه ما باید صبغه کلی معرفت و مبانی دینی که حاکم بر همه شاخه های علوم است، باشد که همان نگاه توحیدی و دخالت خدا و اراده او در همه علوم است اگر نگاه ما به علوم دینی شد، بسیاری از مشکلات رفع می شود.
پایان پیام/