خبرگزاری شبستان: "در شب قدر در واقع مقدرات قطعی می شود و قبل از آن به صورت سرنوشت معلق و مشروط یک مقدراتی برای انسان تعیین شده است و این می طلبد که فعلیت آن به شب های قدر برسد و لذا داریم که برنامه هر کس در این شب ها تقدیم به بقیه اله الاعظم (عج) می شود و به امضای آن حضرت (ع) می رسد و این مرحله حتمی است و در آن تغییری نیست و مانند قانونی است که قطعی شده و ابلاغ می شود." این جملات بخشی از گفتگوی ما با حجت الاسلام محمود رجبی، عضو جامعه مدرسین قم، استاد حوزه و قائم مقام موسسه امام خمینی (ره) در خصوص شب قدر و جریان رقم خوردن سرنوشت یکساله است که مشروح آن از نظرتان می گذرد:
اگر سرنوشت همه انسان ها یک بار مشخص شده است، پس شب قدر و تقدیر سرنوشت یکساله در این شب ها چه معنایی دارد؟
اینکه در هر مقطع زمانی این فرد چه عملی را انجام دهد تا چنین نتیجه ای برایش به وجود بیاید این در واقع جزو مواردی است که به صورت معلق است که اگر چنین عملی را انجام دهد چنین خواهد شد. اما برنامه های سالانه به این صورت تدوین می شود که این فرد موفق به انجام این کار خیر می شود و یا احیانا دچار لغزش می شود و پیامد این توفیق چنین حادثه مثبت و یا منفی برای اوست و بنابراین این محدوده زمانی یکسان را با خصوصیات و جزئیاتش تعیین می کند و آن برنامه کلانی که سرنوشت انسان ها به طور کلی رقم خورده می تواند برنامه ثابت و یا متغیر باشد.
به این معنا که گفته می شود در طول عمر فرد این حوادث برای او پیش می آید اما اینکه اجزا دقیقش و اینکه در مقام عمل با توجه به آنچه در سال های قبل و یا در درون این سال انجام می دهد پیامدهایش چیست؟ مثل یک برنامه ای است که اول آن را به صورت لایحه در مجلس ارائه می شود و آنها بررسی می کنند و ممکن است در آن برنامه اولیه تغییراتی در رخ دهد و در نهایت آنچه که تصمیم نهایی و قطعی می شود یک چیزی متفاوت با آنچه که در اول به صورت لایحه طراحی شده بود، باشد.
در شب قدر در واقع مقدرات قطعی می شود و قبل از آن به صورت سرنوشت معلق و مشروط یک مقدراتی برای انسان تعیین شده است و این می طلبد که فعلیت آن به شب های قدر برسد و لذا داریم که برنامه هر کس در این شب ها تقدیم به بقیه اله الاعظم (عج) می شود و به امضای آن حضرت (ع) می رسد و این مرحله حتمی است و در آن تغییری نیست و مانند قانونی است که قطعی شده و ابلاغ می شود.
دعا و صدقه و دیگر اعمال خیر چه تاثیری در این میان دارند؟
شب قدر، شب حتمیت آن برنامه هایی است که به صورت مشروط و معلق مطرح شده بوده و مشخص شده بوده که اگر این فرد صله رحم انجام دهد یک سال بر عمرش افزوده می شود و در شب قدر معلوم می شود که این فرد این صله رحم را انجام می دهد و به عمرش افزوده خواهد شد یا یک فرد دیگر این صله رحم را انجام نه خواهد داد و بنابراین عمرش افزوده نخواهد شد. اینجا مرحله حتمیت و قطعیت است که در اینجا هم اراده و اختیار انسان نقش دارد البته اختیار هم در این حتمیت پیش بینی می شود.
چه مواردی در سرنوشت حتمی و تغییرناپذیر می شوند؟
آن دسته ای هستند که انسان بتواند مقدمات و زمینه های تحقق آن را از طریق دعا، زدودن رذائل اخلاقی، اعمال خیر زمینه هایش را فراهم کند.
در طول سال نیز فرد نباید این زمینه ها را از بین ببرد بنابراین به نظر ممکن است کسی به حالت ویژه ای در زیارت و دعا برسد که دعای او قطعیت بیابد و اما چون در جهان فقط برای رقم خوردن سرنوشت انسان دعای او مهم نیست، عوامل دیگر مانند رفتار انسان هم در این میان مهم و تاثیر گذارند و یا اندیشه های انسان و تمایلاتش هم موثرند و این چتر انتظارها همیشه در زندگی انسان ها وجود دارد ممکن است یک عاملش را در ماه رمضان محقق ساخته باشد و این عامل مشخص می شود و با این وجود آنچه سهم این عامل است قطعی می شود. یا دعایی کرده باشد که این دعا قطعی است اما اگر چیزی در طول سال ضایع کننده اثر اینها باشد را انجام ندهد، این قطعی می شود.
نقش اراده و اختیار انسان در این میان چیست؟
همه این کارهایی که موجب رسیدن انسان به یک نتیجه می شود و خنثی کردن اثر کار قبلی را منجر می شود و همه این ها در نظام فرهنگی اسلامی همه وابسته به مسائل اختیاری است یعنی همواره انسان نتایج عمل اختیاری خود را دریافت می کند و دعا که می کند با اختیار خودش انجام می دهد و این کار خیر در طول سال هم با اختیار خود اوست و همیشه در رقم خوردن قضا و قدر اختیار، شرط نهایی و اصول آخری است که در آن لحاظ می شود و کارهای جبری ای که ما داریم این چیزهایی نیست که سرنوشت را بسازد.
اگر عواملی بیاید که از اختیار انسان خارج شود اینها به نحوی است که خداوند متعال آنها را جبران می کند و اگر آسیبی بر اثر یک عامل غیراختیاری به انسان برسد خداوند پاداشی را در این دنیا و یا آن دنیا به انسان می دهد. اینگونه نیست که بگویند فرد چه بخواهد و چه نخواهد دعا خواهد کرد، آخرین جز علت تامه است به تعبیر فلسفی آن یعنی آخرین عاملی که اثرگذار است تا نتیجه پیش بیاید همان اختیار است و اگر اینگونه نباشد عوامل غیراختیاری می ماند.
پایان پیام/
نظر شما