سهم مردم در مشروعیت حکومت دینی// رای مردم نمایشی و صوری نیست

حجت الاسلام غرویان با تبیین نظریه حکومت ولایت فقیه، مقبولیت مردمی را در کنار دیگر ادله شرعی، یکی از مولفه های مشروعیت حکومت دانست و گفت: مقبولیت مردمی در صورت تمام بودن دیگر شرایط حکومت، عامل مشروعیت حکومت است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام غرویان، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیه، در ششمین دوره همایش فکری جوان ایرانی، پرسش‌های امروزی که با موضوع کرسی‌های آزاداندیشی ویژه "الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت" در تالار دهشور دانشکده علوم دانشگاه تهران برگزار شد، با موضوع رابطه مردم و حکومت در الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، به ایراد سخنرانی پرداخت.


وی با تاکید بر اینکه بحث حکومت و نقش مردم در حکومت از زیربنایی ترین مباحثی است که دائما باید در جامعه مطرح شود، اظهار داشت: این امر به این خاطر مهم است که نسل جوان روز به روز بیشتر درگیر مسایل کشور و حکومت می شوند و باید در این زمینه آگاهی کامل داشته باشند.


نویسنده «صحیفه سجادیه موضوعی» با طرح این مطلب که دو دیدگاه عمده در باب حکومت دینی و اسلامی و نقش مردم در مشروعیت این نوع حکومت ها وجود دارد، ادامه داد: سوال اساسی در هر یک از این دو رویکرد، سوال از ارتباط مشروعیت و مقبولیت حکومت و مردم است.


وی در تبیین دیدگاه اول، اظهار داشت: برخی بر این عقیده اند که رای مردم صرفا در مقبولیت نظام و حکومت دخیل است و اگر اکثریت رای به قبول یک نظام دادند، این نظام و حکومت وجود عینی و خارجی می تواند داشته باشد.


نویسنده «آشنایی با فلسفه» با اشاره به اینکه دیدگاه دوم به بحث مشروعیت نظام می پردازد، ادامه داد: چالش عمده بیشتر در نظریه دوم است؛ چرا که این سوال مطرح می شود که چگونه مردم با رای و نظر خودشان به یک حکومت مشروعیت می بخشند؟


وی با ارائه دو دیدگاه دیگر در چگونگی مشروعیت بخشیدن مردم به حکومت در نظریه دوم، گفت: در دیدگاهی که به نوعی افراطی و غرب گرایی خوانده می شود، برخی معتقدند که مشروعیت صد در صد با نظر مردم است و حکومت را یک امر کاملا دنیوی می پندازند و هیچ عامل دیگری را جز رای مردم داخل در مشروعیت نمی دانند.


نویسنده «در محضر استاد حسن‌زاده آملی» درباره دیدگاه دوم نیز گفت: در مقابل برخی دیگر معتقدند که مردم صرفا سهمی در تعیین مشروعیت دارند: مثلا 70 درصد از مشروعیت برگرفته از آموزه های دینی است و 30 درصد آن از رای مردم اخذ می شود.


وی مهمترین مشکلی که برخی در نظریه دوم می دانند را اشکال در چگونگی مشروعیت از جانب مردم دانست و گفت: در حالی که مشروعیت صرفا از جانب شارع جعل می شود، مردم چگونه می توانند در جعل شریعت دخالت داشته باشند.


عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیة در این بخش از سخنانش مدعی شد که با تتبع در ادله و روایات و با استفاده از دلیل افتراض، توانسته است نظریه سومی را طرح کند که هیچ یک از اشکلاتی که به نظریات فوق وارد می شود را نداشته باشد.


وی در تبیین نظریه خود اظهار داشت: فرض کنیم که دو مجتهد و عالم دینی باشندکه هر دو شرایط شرعی به دست گرفتن حکومت را داشته باشند، اما یکی از این دو عالم به هر دلیلی مقبولیت و محبوبیت بیشتری نزد مردم دارد. در این صورت اگر این امر را به حضور پیامبر ببریم، ایشان قطعا مقبولیت مردمی را امتیاز می داند و فردی را برمی گزینند که مقبولیت بیشتری نزد مردم دارد.


حجت الاسلام غرویان در همین باره افزود: بنابراین پیامبر به نوعی مقبولیت مردمی را امضاء می نمایند و به عبارت دیگر مقبولیت اکثریت باعث امضای پیامبر می شود و همین امر باعث می شود که بگوییم مقبولیت مردمی به نوعی در مشروعیت بخشیدن به حکومت تاثیر دارد.


وی با تشبیه مشروعیت در این حوزه به مدل پلکانی، ادامه داد: در این مثال ما، پله اول مشروعیت را هر دو مجتهد می بینیم، اما پله دوم همان مولفه رغبت مردم است.


حجت الاسلام غرویان با اشاره به اینکه این امر نشان دهنده تاثیر رای مردم است، افزود: این مطلب به خوبی بیانگر این مطلب است که رای مردم نمایشی و صوری نیست، بلکه آنها در مشروعیت حکومت ولایت فقیه دخالت دارند. هر چند آنها نمی توانند هر کسی را که حتی از لحاظ دینی مشروعیت ندارد، را برگزینند، اما اگر کسی از لحاظ ادله دینی شرایط کامل را داشت، مقبولیت مردم نیز به آن اضافه می گردد.


وی با اشاره به اینکه شواهدی از روایات می توان برای این نظریه ارائه کرد، اظهار داشت: این نظریه از استحکام خاصی برخوردار است و اشکالات وارد به آن را می توان بر اساس مبانی اعتقادی اسلام و تشیع پاسخ گفت.

 

پایان پیام/ 

کد خبر 38641

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha