خبرگزاری شبستان// خراسان شمالی
حضور زنان در حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) مسئله ایست که در روایات متعدّدی از ناحیه معصومین علیهم السلام به آن اشاره شده و بعضاً به تعداد و حتّی نام آنها نیز تصریح شده است. هر چند بر طبق بعضی از روایات زنان اکثر پیروان دجال را تشکیل می دهند ولی در روایات فراوان دیگری از نام زنان مؤمن و عفیفه ای یاد شده که در حفظ عقیده خود سخت کوشا بوده، و با برخورداری از ثبات قدم و روحیه ایثار و شهادت هرجا می روند با جنگ تبلیغاتی علیه دجال، ماهیت ضد انسانی او را آشکار می سازند. بخشی از این زنان نمونه در عصر حضور زندگی می کنند و با فراخوان حضرت به وی ملحق می شوند. برخی دیگر در دوران های سابق می زیسته اند و به جهت برخورداری از ایمان قوی و زندگی شایسته برای نصرت حضرت ذخیره شده اند و در هنگام ظهور رجعت خواهند کرد و برخی دیگر، زنان مؤمنی هستند که قبل از ظهور از دنیا رفته اند و هنگام ظهور به آنها برای بازگشت به دنیا اختیار داده می شود.
امروزه بانوان، همانند بسیاری از مردم به آینده می اندیشند، به یک انقلاب جهانی و یک حکومت موعود، که چگونه بر قدرتهای بزرگ غلبه پیدا می کند و در این ظفر عظیم چه کسانی با او همکاری می کنند و زنان در آن زمان چه نقشی دارند؟ دشمنان او چه کسانی اند و راز و رمز موفقیتش در گرو چیست؟
*نقش زنان در دوران غیبت صغری
در دوران سخت غیبت صغری، در روزهایی که شیعیان پس از دویست و شصت سال با یک آزمایش بزرگ رو به رو بودند و می بایست با غیبت امام خو کنند، یک زن به عنوان مفزع و پناه معرفی می شود و آن مادر بزرگوار امام حسن عسکری(علیه السلام) است. در این دوره، اگر چه امام هادی و امام حسن عسکری(علیهماالسلام) زمینه غیبت را از پیش فراهم کرده بودند و شخصیت های مورد اعتمادی همانند عثمان بن سعید عمری و پسرش محمد بن عثمان رابه عنوان وکیل معرفی کرده بودند، به دلایلی از موقعیت مادر امام حسن عسکری(علیه السلام) معروف به «جدّه»، استفاده شد و وی پناه شیعه معروف گردید. از گفتگوی احمد بن ابراهیم با «حکیمه» دختر امام جواد(علیه السلام) برمی آید که پس از گذشت دوسال از رحلت امام حسن عسکری(علیه السلام) همچنان بسیاری از کارها به دست مادر بزرگوار امام حسن عسکری(علیه السلام) انجام می شده است ولی در حقیقت ازطرف حضرت حجة بن الحسن(علیه السلام) و به فرمان آن حضرت صورت می گرفته است.
شیخ صدوق(رحمة الله علیه) از احمد بن ابراهیم نقل کرده است که در سال 262 ه.ق، بر حکیمه دختر امام جواد(علیه السلام) وارد شدم و از پس پرده با وی سخن گفتم و از او درباره اعتقادش به امامان پرسیدم. او همه آنها را یکایک شمرد و آنگاه حجة بن الحسن بن علی را نیز نام برد... از او پرسیدم: این فرزند کجاست؟ گفت: در پس پرده غیب است. گفتم پس شیعه به چه کسی پناه ببرد؟ گفت: به جدّه، مادر امام حسن عسکری(علیه السلام). سپس افزود: این دستور از سوی امام حسن عسکری(علیه السلام) و به پیروی از امام حسین (علیه السلام) صورت گرفته است زیرا امام حسین(علیه السلام) در ظاهر برای حفظ جان فرزندش امام سجاد(علیه السلام) به خواهرش زینب کبری (علیهاسلام) وصیت کرد و درنتیجه تا مدتی هرآنچه از امام زین العابدین(علیه السلام) صادر می شد به حضرت زینب(علیهاسلام) نسبت داده می شد تا امر پنهان باشد و حساسیت ها نسبت به امام سجاد(علیه السلام) کمتر شود. این امتیاز برای جدّه باقی بود تا آنکه کسانی مانند «عثمان بن سعید» و دیگر سفرا و نایبان خاص امام زمان(علیه السلام) در بین شیعیان شناخته شدند و منزلت یافتند.
پس از شهادت امام عسکری(علیه السلام) یک بانو، نظر دستگاه خلافت بنی عباس را نسبت به تعقیب امام زمان تغییر داد. نوشته اند پس از گزارش جعفر کذّاب، که در خانه امام حسن عسکری(علیه السلام) فرزند خردسالی از آن حضرت باقی مانده است، آنها به خانه امام هجوم بردند و پس از دستگیری صیقل (یکی از کنیزان امام) فرزند خردسال را از او مطالبه کردند. او نخست انکار کرد و آنگاه برای این که موضوع برای آنها پوشیده ماند، گفت من حامله هستم. از این رو آن کنیز را به دست «أبی الشوارب»، قاضی وقت، سپردند تا از او مراقبت کند. در مدتی که صیقل زیرنظر قاضی نگهداری می شد دستگاه خلافت با مرگ عبید بن خاقانی و شورش صاحب الزنج روبه رو شد و صیقل از وضعیت آشفته سود جست و فرار کرد.
*نقش زنان در دوران غیبت کبری( قبل از ظهور)
عصر غیبت کبری با انتهای غیبت صغری شروع می شود. غیبتی که توسط اعلان شخص امام زمان(علیه السلام) در سال 329 هجری صورت گرفت. حضرت در نامه ای به علی بن محمد سمری از انتهای سفارت او و شروع غیبت کبری خبر داد. عصر غیبت کبری دارای شرائط و خصوصیاتی است که به برخی از آن ها اشاره می کنیم: 1- جدا شدن مسلمانان در ظاهر از رهبر و امام خود 2-گسترش ظلم و ستم در روی زمین 3-تاکید الهی بر امتحان امت اسلامی.
نقش زنان قبل از ظهور، مانند دیگر افراد جامعه می توانند در جامعه نقش داشته و در صحنههای سیاسی و اجتماعی حضور فعال داشته باشند. امروزه در جمهوری اسلامی ایران زنان در تعیین سرنوشت جامعه تاثیرگذار بوده و با پذیرش بخشی از مسئولیتها حضور خویش را در صحنههای مختلف پررنگ نمودهاند. از سوی دیگر زنان می توانند با انجام وظایف دوران غیبت، زمینه ظهور امام زمان(علیه السلام) را فراهم کنند.
بنابراین نقش زنان قبل از ظهور در زمینه سازی ظهور امام و حضور در صحنههای مختلف از جمله صحنه های فرهنگی، خانوادگی، سیاسی و اجتماعی و... جلوه می کند. کسب آگاهی هر چه بیشتر، ایجاد آمادگی در خود و دیگران، تربیت فرزندان و آشنا نمودن آنها با حضرت مهدی(علیه السلام) و ایجاد عشق و شور در آنها، بخشی از این نقش مهم می باشد.
امّا برای موفقیّت در به انجام رساندن این رسالت بزرگ زنان همانند دیگر اصحاب آن حضرت باید به تحصیل صفات و ویژگی هایی همّت گمارند که در روایات معصومین(علیهم السلام) به آن اشاره شده است. مطابق برخی از روایات، اصحاب حضرت از صفات و ویژگی هایی برخوردارند که به برخی از آنها اشاره می کنیم.
1- اخلاص: در روایتی امام جواد (علیه السلام) به عبدالعظیم حسنی(علیه السلام) فرمود: "... و هنگامی که برای او این تعداد (313نفر) از اهل اخلاص جمع شد خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد..."
2- یقین و استقامت: از امام صادق(علیه السلام) در حدیثی نقل شده که فرمود: "... گویا قلب های آنها به مانند تکه های آهن است، شکی در قلوب آنها راجع به خدا وجود ندارد. محکم تر از سنگ است..."
3- معرفت عمیق: از امام علی(علیه السلام) در ضمن حدیثی نقل است که فرمود: " ...ولکن در طالقان مردمانی مومن خواهند آمد که به خداوند معرفت واقعی دارند و آنان انصار مهدی در آخرالزمان می باشند".
4- تهجّد و شب زنده داری: از امام صادق(علیه السلام) در حدیثی راجع به اصحاب قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نقل است که فرمود: " گویا من نظر می کنم به قائم و اصحاب او در نجف کوفه ... سجده ها به پیشانی های آنها اثر گذارده است، شیران در روز و راهبان در شب اند...".
5- برخورداری از تایید الهی: طبرسی در روایتی از امام علی(علیه السلام) نقل کرده که فرمود: " تا اینکه خداوند مردی را در آخر الزمان بر می انگیزاند... او را به ملائکه اش تایید کرده و انصارش را حفظ خواهد نمود".
*نقش زنان در دوران حکومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)
ظهور و حکومت حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز بسان بعثت رسول(صلی الله علیه و آله) تحولات عظیمى را در پى خواهد داشت و از جمله زن امروز را که با آب و رنگى مدرنتر به دوران جاهلیت باز گردانده شده را وارد مرحله جدیدى از کرامت و شخصیت خواهد نمود.
زنان در دوران پیروزی وحاکمیت عدل مهدی(عج) حرکت و رشد چشمگیری خواهند داشت. آنانچنان از علم و معارف اسلامی بهره می‌برند که حرکات و رفتارشان، بر اساس قانون خدا است. بر این پایه به بهترین وجه ممکن به تربیت فرزندان با ایمان(در کنار حرکت فرهنگی خود) اقدام می‌کنند. امام باقر(علیه السلام)فرمود: در زمان امام مهدی(علیه السلام) به شما حکمت داده می‌شود، تا آنجا که زن در درون خانه‌اش مطابق کتاب خدا و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله) قضاوت می‌کند".
همچنین در آن دوران زنان از امنیّتی بی نظیری برخوردار خواهند بود و بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ از دست ظلم و تجاوز انسان های شرور در امان خواهند بود تا جاییکه در روایت آمده است: «راه ها به گونه ای امن می شود که زنان جوان از جایی به جای دیگر، بدوم همراه داشتن محرمی سفر می کنند و از هرگونه تعرض و سوء نظر در امان هستند.
حال سزاوار است بدانیم زنان در این حرکت عظیم تاریخی و سرنوشت ساز چه نقشی را ایفا می کنند و چه مسؤولیتی بر عهده دارند و کدام فعالیتها و مسئولیتهاى حکومتى در اختیار زنان لایق و کاردان قرار خواهد گرفت.
هر چند طبق بعضی از روایات اکثر پیروان دجال را یهود و زنان تشکیل می دهند، ولی در کنار آنان زنانی مومن و عفیف نیز هستند که در حفظ عقیده خود سخت کوش بوده، از اوضاع پیش از ظهور بسیار متاثرند. برخی از زنان از ثبات قدم و روحیه جهادگرانه ای برخوردارند و هرجا می روند با جنگ تبلیغاتی علیه دجال، ماهیت ضد انسانی او را آشکار می سازند.
برپایه بعضی روایات نقش زنان در زمان حضور به نقش زنان در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) تشبیه شده است و وظایفی همچون رساندن آب و غذا به رزمندگان، آشپزی، نگهداری وسایل رزمندگان، تهیه دارو، رساندن مهمات، تعمیر تجهیزات، انتقال شهدا، شرکت در جنگ های دفاعی، تشویق رزمندگان برای عزیمت به جبهه، تشویق آنان در صحنه نبرد و ... برای آن تعریف شده است.
در بعضی روایات دیگر تصریح شده است که زنان در بخش درمان و بهداشت مشغول فعالیت هستند. از بعضی روایات دیگر می توان استفاده نمود که تعدادی از زنان از مدیران و کارگزاران حکومت امام زمان خواهند بود و در پستهای مدیریتی فعالانه نقش خواهند داشت.
حال سزاوار است بدانیم زنان در حکومت قائم آل محمد(علیه السلام) چه می کنند؟ چه کسانی هستند؟ چند نفرند؟ از کجا می آیند و چه مسؤولیتی برعهده دارند؟ براساس برخی از روایات، حضور و نقش این زنان ازنظر زمان و موقعیت، را می توان در چهار دسته مورد بررسی قرار داد:
الف) زنان هم عصر حضرت حجّت
اولین گروه از زنانی که به محضر امام زمان(علیه السلام) می شتابند آنهایند که در آن ایام می زیسته اند و همانند دیگر یاران امام(علیه السلام) به هنگام ظهور در حرم امن الهی به خدمت امام(علیه السلام) می رسند. در این باره دو روایت وجود دارد:
امّ سلمه ضمن حدیثی درباره علایم ظهور، از پیامبر روایت کرده است که فرمود: «در آن هنگام پناهنده ای به حرم امن الهی پناه می آورد و مردم همانند کبوترانی که از چهار سمت به یک سو هجوم می برند به سوی او جمع می شوند تا اینکه در نزد آن حضرت سیصد و چهارده نفر گرد می آیند که برخی از آنان زن می باشند که بر هر جبار و جبار زاده ای پیروز می شود. »
همچنین جابر بن یزید جعفی، ضمن حدیث مفصلی از امام باقر(علیه السلام) در بیان برخی نشانه های ظهور نقل کرده که«به خدا سوگند، سیصد و بالاتر از ده نفر می آیند که پنجاه نفر از این عده زن هستند که بدون هیچ قرار قبلی در مکه کنار یکدیگر جمع خواهند شد. این است معنای آیه شریفه: «هرجا باشید خداوند همه شما را حاضر می کند. زیرا او بر هر کاری توانا است.»
ب) زنان آسمانی
دسته دوم چهارصد بانوی برگزیده هستند که خداوند برای حکومت جهانی حضرت ولی عصر( علیه السلام) در آسمان ذخیره کرده است و با ظهور آن حضرت به همراه حضرت عیسی، علیه السلام، به زمین می آیند.
ابوهریره از پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله) روایت کرده که « عیسی بن مریم به همراه هشتصد مرد و چهارصد زن از بهترین و شایسته ترین افراد روی زمین فرود خواهد آمد.
امّا اینکه این زنان از امتهای پیشین هستند یا امت اسلامی زمان پیامبر(صلّی اللّه علیه وآله) و معصومین(علیهم السلام) یا از دورانهای مختلف و اینکه آنها از چه زمان و به چه علت به آسمان برده شده اند و برای عهده داری منصبی در حکومت حضرت می آیند یا برای مسایل دیگر از جمله پرسش-هایی است که این حدیث نسبت به آنها ساکت است.
ج) زنان مراجعت کننده
سومین گروه از یاوران حضرت بقیة اللّه(علیه السلام) زنانی هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان(علیه السلام) آنها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود. این گروه دو دسته اند. برخی با نام و نشان از زنده شدنشان خبر داده شده و برخی دیگر فقط از آمدنشان سخن به میان آمده است.
در منابع معتبر اسلامی نام سیزده زن یاد می شود که به هنگام ظهور قائم آل محمد(صلّی اللّه علیه وآله) زنده خواهند شد و در لشکر امام زمان(صلّی اللّه علیه وآله) به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت
د ) بانوان منتظر
چهارمین گروه یاوران امام زمان(علیه السلام) بانوان پرهیزکاری هستند که پیش از ظهور حضرت بقیة اللّه(علیه السلام) رحلت کرده اند. به ایشان گفته می شود: امام تو ظاهر گشته است، اگر مایلی می توانی حضور داشته باشی. آنان نیز به اراده پروردگار زنده خواهند شد. رجعت زنان مربوط به گروه خاصی نیست و هر بانویی خود را با خواسته ها و شرایط زندگی در حکومت مهدی آل محمد(صلی الله علیه و آله) تطبیق دهد ممکن است در آینده از رحمت خداوندی بهره مند گشته، برای یاری امام زنده شود. یکی از آن شرایط خواندن "دعای عهد" است که در فرد، نوعی آمادگی برای پذیرش حکومت آخرین ذخیره الهی ایجاد می کند. به فرموده امام صادق(علیه السلام): هر که چهل صبح دعای عهد را بخواند از یاوران قائم ما باشد و اگر هم پیش از ظهور آن حضرت از دنیا برود خداوند او را از قبر بیرون آورد تا در خدمت آن حضرت باشد.
دهه مهدویت از پنجم شعبان تا نیمه شعبان مصادف با 13 تا 23 خردادماه سال 93 از سوی ستاد هماهنگی فعالیت های مهدوی به عناوین مختلفی نامگذاری شده که روزهای باقی مانده تا ولادت امام عصر(عج) با عناوینی همچون چهارشنبه 13 شعبان و 21 خرداد "مهدویت و رسانه زمینه ساز، پنج شنبه 14 شعبان و 22 خرداد "مهدویت و همبستگی اسلامی" و در نهایت روز جمعه 15 شعبان و 23 خرداد که آخرین روز دهه مهدویت بوده و مصادف است با میلاد حضرت مهدی(عج)، با عنوان "مهدویت و انتظار جهانی" نامگذاری شده است.
محقق: خدیجه ملکان
پایان پیام/
نظر شما