به گزارش خبرنگار فرهنگی شبستان، حجت الاسلام محمدرضا زائری، دکتر حسین قنادیان و دکتر فاطمه فراهانی، امروز دوشنبه، 11 خردادماه، در یک میزگرد به تبیین اندیشه‌های فرهنگی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری پرداختند.
حضور پناهندگان فرهنگی سبک زندگی غربی در داخل مرزهای ایران
در ابتدای این میزگرد، «فاطمه فراهانی» پژوهشگر و مدرس دانشگاه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نگاه امام خمینی به مفهوم عام و اثرگذار فرهنگ چه بوده و نگاه ما چقدر با این خط سیر افق دید ایشان همخوانی دارد؟، گفت: به نظر می‌رسد بحث امروز باید از دو جنبه موضوع فرهنگ را دنبال کنیم؛ اول اینکه به چرایی فرهنگ که به نقش و ضرورت فرهنگ در مسائل کلان می پردازد و دوم اینکه باید به چگونگی فرهنگ از باب مدیریت فرهنگی پرداخت. طبیعتاً عمده بحث ما باید در مورد دوم قرارا بگیرد.
وی در ادامه افزود: در یک نظام اسلامی فرهنگ باید تعالی یابد تا جامعه را به سمتی ببرد که حیات طیبه را به وجود بیاورد. ما در منظومه فکری امام و دکترین انقلاب اسلامی ظرفیت‌های بسیار خوبی را از باب سرمایه‌های انقلاب شاهد هستیم که می‌تواند ما را در مدیریت فرهنگی جامعه کمک کند.
فراهانی با اشاره به اظهار نگرانی‌های رهبر انقلاب نسبت به وضعیت فرهنگی کشور، عنوان کرد: نوع نظارت فرهنگی از یک طرف نباید ما با به سمت گونه‌ای ولنگاری فرهنگی ببرد و از طرف دیگر نباید آنقدر کنترل شدید و بی‌منطقی بر این عرصه باشد که اجازه داد به بهانه آزادی، به هر چیزی اجازه بروز و ظهور کمترین خلاقیت‌ها را ندهد. مدیریت فرهنگی را باید با لحاظ کردن همه محدودیت‌ها اِعمال کرد. در فرمایشان مقام معظم رهبری بر مهندسی فرهنگی که اجرای آن را یک تکلیف دانسته‌اند، تاکید زیادی وجود دارد و تصریح هم داشته‌اند که مرادشان از فرهنگ، هر نوع عقیده و باوری نیست بلکه منظورشان فرهنگ انقلابی و اسلامی است.
وی در ادامه، مشکل را به عدم شناخت از فرهنگ بیگانه ارتباط داد و خاطرنشان کرد: تا زمانی که ندانیم چه چیزی در اختیار داریم، قطعاً نمی‌توانیم حدود و نوع مواجهه با این جبهه فرهنگی را تشخیص دهیم. متاسفانه در این مواجهه فرهنگی که یک جنگ نرم را ایجاد کرده است، ما با قشرهایی مواجه هستیم که پناهندگان فرهنگی سبک زندگی غربی در داخل مرزهای خودمان هستند. امروز ما با رخنه فرهنگ که همان حضور مستمر و موثر برنامه‌های ماهواره‌ای ضد فرهنگی هستند، مواجهیم و شاهد حضور این جریان در محافل خانوادگی و جامعه هستیم.
هر آنچه را که باعث شود انسان آسمانی شود، از نظر امام «فرهنگ» است
به گزارش شبستان، «دکتر حسین قنادیان» پژوهشگر و استاد دانشگاه، دیگر سخنران این میزگرد بود که ویژگی‌های امام (ره) در حوزه فرهنگ را در سه بخش متمایز قلمداد کرد و گفت: امام خمینی جز حضرت حق هیچ کس را در فرهنگ موثر نمی‌داند، اگر در سراسر سخنرانی‌های امام و وصیت‌نامه ایشان مروری اجمالی داشته باشیم این موضوع به روشنی آشکار می‌شود. امام کل عالم وجود را متاثر از حضرت حق می‌داند؛ حوزه فرهنگ را نیز به همین شکل. این در حالی است که صاحب‌نظران دیگر انسان را نیز مبدأ فرهنگ و تولید می‌دانند، اما امام اینگونه نمی‌اندیشد. در اندیشه امام اگر انسان در جایی هم نقش‌آفرینی می‌کند به عنوان یک واسطه و فاعل طولی در سیر فاعلیت حق است.
وی، نکته دوم وجه تمایز تفکر امام را محتوا و موادی دانست که از این فرهنگ می‌جوشد و بیان کرد: در اندیشه امام اگر محصولات فرهنگی از تراوشات فکری، ذهنی، قلمی گرفته تا صوتی و تصویری انسان را به سوی خدا نزدیک کند، ارزشمند است. نکته سوم نیز بحث ابزار فرهنگی است، امام به ابزار فرهنگی و رسانه‌هایی که می‌توانند فرهنگ را منتقل کنند اشاره کرده و ابزاری را ارزشمند می‌داند که انسان را برای رسیدن به خدا یاری کند. در مقابل هر ابزاری که انسان را از خدا غافل کند مورد توجه امام نیست.
امام آزادی انسان را در چهارچوب‌های اسلامی، مفاهیم و تعالی قرآن می‌داند
قنادیان در ادامه توضیح داد: از این منظر وقتی به آزادی نگاه کنیم امام انسان را آزاد مطلق نمی‌داند بلکه او را آزاد در محدوده چارچوب‌های اسلامی، مفاهیم و تعالی قرآن می‌داند. انسان آزاد است و قوه اختیار و عقل دارد تا بتواند انتخاب‌گر باشد اما انتخابگری که بتواند مسیر صعودی او را به سمت حق هموار کند. غیر از این هر چیز دیگری که نام آزادی را به خود بگیرد و این سیر را طی نکند آزادی نیست بلکه مخل آزادی است و مخل سیر طبیعی و فکری انسان به سمت حضرت حق است. از همین رو است که زمانی که نظام اسلامی تشکیل می‌دهد قانون اساسی می‌نویسد تا این آزادی انسان در مسیر طبیعی به حرکت خود ادامه دهد.
تلقی کشورگشایی از اعتقاد امام به صدور فرهنگی
وی همچنین در بخش دیگری از میزگرد در پاسخ به این سوال که با وجود اینکه سازمان‌های مختلفی همچون سازمان فرهنگ و ارتباطات، مجمع تقریب و سازمان تبلغیات اسلامی در حوزه بین‌الملل فعالیت‌های بسیاری دارند اما کاستی‌هایی در صدور فرهنگ انقلاب اسلامی وجود دارد، گفت: حضرت امام از همان ابتدا که انقلاب پیروز شد بحث صدور انقلاب را به صورت شفاف بیان کرد. این را برخی روشنفکران آن زمان کشورگشایی تلقی کردند اما امام تاکید داشت که ما داشته‌های‌مان، فکر اسلام و بیدارگری بشریت و انسان را صادر می‌کنیم و می‌توان گفت صدور انقلاب در همان زمان حیات انقلاب نیز اتفاق افتاد و در وصیت‌نامه امام به این موضوع اشاره شده است.
قنادیان با اشاره به ظرفیت‌ها و موانع صدور انقلاب اسلامی، گفت: امام همان زمان به وزارت امور خارجه سفارش کردند که سفارتخانه‌ها چهره ناب اسلام را به جهان و بشریت معرفی کنند و پیشنهاد دادند خوب است سفارتخانه‌ها نشریه‌ای داشته باشند که اسلام را معرفی کند. این نشان می‌دهد که ما از آنجایی که یک نهضت جهانی داریم باید بشریت را نیز آماده کنیم. اما پس از رحلت امام این صدور انقلاب کمرنگ شد و ارسال افکار و اندیشه‌ها از سوی کشور ما به سایر کشورهای جهان کاهش یافت.
زبان فارسی یکی از ظرفیت‌های صدور فرهنگی انقلاب است
وی ادامه داد: در حوزه صدور انقلاب یکی از ظرفیت‌هایی که امام به آن اشاره کرده‌اند، زبان فارسی است، زبان فارسی یکی از کانال‌های موثر در صدور انقلاب است. رهبر انقلاب نیز بر این موضوع بسیار تاکید داشتند. اکنون در حوزه زبان فارسی کارهایی انجام می‌شود اما آن جدیت و تلاشی که برای فرهنگ‌سازی و آموزش زبان فارسی باید وجود داشته باشد اتفاق نمی‌افتد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ظرفیت دیگری که باید از آن استفاده شود، دلهای پاک مردمی است که در کشورهای مختلف زندگی می‌کنند و پیام اسلام و انقلاب را شنیده‌اند. ما از این ظرفیت‌های مردمی استفاده نمی‌کنیم، از طرفی رابطه بین دولت‌ها را تلاش می‌کنیم که پررنگ سازیم اما رابطه بین ملت‌ها را رها کرده‌ایم. باید این ارتباطات مردمی و ملت‌ها را مدیریت کنیم چرا که یکی از ظرفیت‌های جدی صدور انقلاب همین ارتباطات مردمی است.
وی در پایان سخنان خود با اشاره به موانع پیش روی صدور پیام انقلاب اسلامی گفت: ما روی نقاط عامل وحدت کمتر کار کرده‌ایم این هم در حوزه کشورهای جهان اسلام صدق می‌کند و هم در خارج از آن چرا که همه انسان‌ها آزادگی، استقلال و خوبی را دوست دارند. اگر ما در قالب یک بحث مدیریتی جامع بتوانیم موانع و فرصت‌ها را به خوبی مدیریت کنیم آن هم منطبق بر دیدگاه‌های امام و مقام معظم رهبری خواهیم توانست صدور پیام انقلاب را با جهشی جدی روبه‌رو کنیم.
پایان پیام/
نظر شما