به گزارش خبرنگار شبستان از نمایشگاه کتاب،دکتر حسین افخمی، استاد ارتباطات در سلسله‌نشست‌های تخصصی سرای روزنامه‌نگاران ایران با موضوع "چالش‌های نشر کتب روزنامه‌نگاری در ایران" که امروز برگزار شد، گفت: کتب ارتباطات در فرانسه و آمریکا را از 1890 تا 1920 شاهد هستیم و در کشور ما این کتب اولین بار در 1960 چاپ شد یعنی قبل از تأسیس دانشکده ارتباطات.
افخمی در ادامه مبانی و کلیات، مباحث نظری و تئوری، روش تحقیق و آمار، روش‌ها و مهارت‌ها را چهار دسته عمده کتب روزنامه‌نگاری برشمرد.
وی ریشه کتاب نخواندن را در سیستم آموزشی دانست و ادامه داد: ایران از معدود کشورهایی است که کتب درسی در مدارس اجباری است. 700 عنوان کتاب در مدرسه از ابتدایی تا دبیرستان توسط دولت طراحی می‌شود و دانش‌آموزان باید در یک چارچوب مشخص کتاب بخوانند، در صورتی که منابع آموزشی در سایر کشورها حتی در مهد کودک‌ها محدود نیست.
وی خاطرنشان کرد: کلاس‌های آمادگی کنکور خط‌کشی‌های آموزش و پرورش را جذب و آنها را کپسول می‌کنند که این مصیبت بزرگ به مقاطع فوق لیسانس و دکترا نیز رسیده است، بدین ترتیب خلاحیت فکری دانش‌آموزان از بین می‌رود و آنها نمی‌توانند خلاق و مبتکر باشند.
این مدرس دانشگاه، 40 درصد کارهای انجام شده در زمینه کتب و ارتباطات را تکراری دانست و ادامه داد: متأسفانه ما در این زمینه نه کتاب داریم و نه تألیف داخلی.
وی با بیان اینکه 80 درصد کتب ارتباطات برای ناشران دولتی است، بیان کرد: در این فضا ناشر خصوصی نمی‌تواند رقابت کند، متأسفانه کتب بازاری ذایقه‌ها را از بین برده و جلوی کتاب‌های اندیشه‌ای و فکری را سد کرده است، از طرفی ما تألیف کم داریم و اکثر کتب ما اقتباس و گردآوری است.
افخمی کتاب‌هایی همچون کتاب‌های پیش‌دانشگاهی را کتاب‌های مشکل‌گشا نامید و گفت: ما دچار پدیده ای به نام "کتب تخدیری" هستیم، کتب تخدیری کتبی است که پشت سر آن اندیشه نباشد، این کتب پاسخگوی نیازها نیست، در صورتی که ما فکر می‌کنیم کتب بد تنها کتبی است که از نظر اخلاقی به بچه‌های ما آسیب برساند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه خلاقیت ما در انشاهای توصیفی و روایی مدارس است، عنوان کرد: دنیای دانشگاه دیگر توصیفی نیست بلکه مکتوب است و متأسفانه دانشجویان ما از نوشتن هراس دارند.
وی با اشاره به دکتر صدرالدین الهی یادآور شد: ایشان گفته بودند که من تا 10 سال تدریس نکنم جزوه نمی‌دهم و تا 10 سال جزوه را درس ندهم، کتابی تألیف نمی‌کنم.وی اولین و بالاترین مدیر دانشگاه علوم اجتماعی است که با وجود سه مدرک دکترا کتاب ندارد اما برخی از استادان به خاطر شهرت هر سال دو تا سه کتاب تألیف می‌کنند.
افخمی برخی از کتب را غذای روز جمعه دانست و ادامه داد: خانم های خانه‌دار تمام مانده‌های یخچال در طول هفته را سر سفره نهار روز جمعه می‌گذارد، برخی کتب ما نیز مانند غذای روز جمعه، آش شعله‌قلم‌کار است و خالی از اندیشه است. وقتی در میدان انقلاب دانشگاهی تأسیس شده که تولیدکننده پایان‌نامه است بدون آنکه رییس آن مشخص باشد دیگر چه انتظاری می‌توان داشت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دانشگاه‌های ما در حوزه ارتباطات کمترین کارکرد را دارند، گفت: هر چند من عضو هیئت علمی دانشگاه هستم اما باید بگویم که ما با گذشت 30 سال در زمینه روزنامه‌نگاری چهار کتاب مرتبط بیشتر نداریم، چهار کتاب دیگر ترجمه است و بقیه غذای روز جمعه.
افخمی کار ترجمه تخصصی را بسیار سخت عنوان کرد و افزود: گاهی برای ترجمه یک لغت باید شش ماه جست‌وجو کرد و در آخر نیز نمی‌توان آن را معادل‌سازی کرد که این مسئله در بحث‌های مفهوم‌سازی مشکل‌ساز است.
وی یادآور شد: کار تألیف وامصیبت است، یک آدم نمی‌تواند در طول عمر خود یک یا دو کتاب خوب بنویسد و اگر وجدانی نیز وجود داشته باشد در مورد کتب گردآوری و یا اقتباسی باید حتما ذکر شود.
وی در مورد انتخاب و داوری در مورد کتب اظهار داشت: با فرآیند دروازه‌بانی موافق نیستم، ناشران دولتی را باید مجبور به ارایه کار خوب کرد. برای بخش خصوصی نمی‌شود تعیین تکلیف کرد چون آنها تابع عرضه و تقاضا هستند. البته این مشکل در مورد کتب تخصصی و آموزشی ما بسیار بیشتر است زیرا در مورد رمان و داستان از 300 کتاب دنیا، 200 کتاب مورد نیاز را دارا هستیم. در کل 50 درصد کتب ما در مجلات علمی به عنوان کتب نازل معرفی می‌شوند.
افخمی در مورد رونمایی کتاب خاطرنشان کرد: رونمایی معادل تبلیغ است اما آنچه که نیاز است نقد و بررسی کتب است، نقدهای جان دار و درست در توسعه کارهای فکری و کتب اندیشه‌ای و حذف کتب بسیار مؤثر است.
پایان پیام/
نظر شما