«حکمت هنر اسلامی» و «زیبایی شناسی هنر امروز»؛ تعامل یا تقابل

به گزارش خبرنگار شبستان، دو ماه نامه فرهنگی، هنری بیناب شماره هجدهم خود را به موضوع جامعه شناسی هنر اسلامی اختصاص داده است.

سرمقاله این مجله فرهنگی هنری که به قلم دکتر ایرج داداشی نوشته شده، به موضوع همیشه حاضر مباحث فلسفی، پست مدرنیته می پردازد. وی در مقاله ی خود پست مدرنیته را بیشتر ذهنیت می داند تا یک نظریه و می گوید: "سفسطه ها، پیچیدگی های عمده، گزافه گویی، ایهام و ابهام، اطمینان و یقین به هرچیزی که می توانست رخ دهد، پیشاپیش رخ داده است؛ دیگر نباید به انتظار حوادث غیرمترقبه نشست. هنگامی که انسانها ژرفای غیرمنتظره ای را آشکار می کند، پست مدرنیسم تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا نشان دهد که عمق این ژرفا تهی و بی مایه است. پست مدرنیسم بیانگر یک نظریه سیستماتیک و نظام مند یا فلسفه ی جامع و فراگیر نیست بلکه به دریافت ها، تعابیر و تفاسیر متنوع از فرهنگ رایج عقیده دارد."

سردبیر درانتهای سرمقاله، خواستار یک بازنگری اساسی در مطالعات هنری و بازگشت به آرای حکمای مسلمان، برای بنیانگذاری طرحی بر مبنای حکمت اسلامی به جای فلسفه های غربی و پست مدرنیته می شود.

از جمله مقالات دیگراین شماره بیناب می توان به مقاله دکتررضا افهمی در زمینه سواد بصری در هنر ایرانی – اسلامی اشاره کرد که در آن، به موضوع درک رهیافت های موسوم به سواد بصری و ارتباط میان هنراسلامی با آن می پردازد.

در این مقاله می خوانیم: "ابتدایی ترین مقوله در هنراسلامی – ایرانی این است که میان دو نوع هنر در این عرصه تمایز قائل شویم. می توان هنر را به هنر دینی یا هنرسنتی تقسیم کرد. اگر دیدگاه هنر دینی را مورد توجه قرار دهیم باید مبنای هنر را بر صریح ترین متن، یعنی قرآن کریم قرار داد که در این صورت به مبنای جذابی برای سواد بصری بر خواهیم خورد که متنافر با دیدگاه غالب بر اندیشه های دینی قرون وسطایی است. از سوی دیگر می توان هنر را با دید سنت نگریست و آن را هنری متکی بر وحی تلقی کرد که در این دیدگاه نیز منشاء همه چیز به قرآن برمی گردد.

و در نتیجه می خوانیم که وجوه گوناگون هنر ایرانی – اسلامی وجوهی از زیبایی شناسی قابل رهگیری است که با اکتساب آنها از طریق دانش سواد بصری موجود قادر خواهیم بود این نسبت ها را دریابیم و با پیوند زدن آنها با غالب نظریه های معاصر به نوعی به دانش قابل گسترش دست یابیم که چارچوب هنر آینده ما را شکل دهد.

بررسی دو نگاره زندگی در شهر و زندگی در ییلاق از منظر میرسیدعلی و به قلم دکتر خشایار قاضی زاده از دیگر مطالبی که در این شماره از مجله بیناب منتشر شده است.

میرسیدعلی از نگارگران عصر صفوی است که به خاطر توجه به فضاهای عمومی و محیط عمل انسان ها و ارتباط آنها با طبیعت، جایگاه خاصی دارد. هنر و در دو نگاره ی زندگی در شهر و زندگی در ییلاق، نمایانگر شیوه تفکر اوست به طوری که معرفی این دو اثر و وصف مضامین و ساختار آنها، موضوع پژوهش این مقاله را تشکیل می دهد که به روش توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است.

از دیگر مباحث مطرح در تازه ترین شماره نشریه بیناب می توان به بازنگری و تحلیل نقوش انسانی و حیوانی در بارگاه ملکوتی حضرت محمد (س)، بررسی شاخصه های معماری مساجد جزیره کیش، درآمدی بر تحلیل زیبایی شناسانه از فضاهای شهری، قابلیت های گرافیکی نقوش تزیینی در هویت بخشی ساختار بصری جامعه اسلامی امروز ایران، انعکاس ورزش در نگاره ها و طراحی های دوران ایلخانی تا صفویه و روند شکل گیری تزئینات معماری سلجوقیان روم آسیای صغیر براساس مولفه های هنری خراسان در سده هفتم هجری اشاره کرد.

گفتنی است، دوماهنامه فرهنگی هنری بیناب؛ ویژه جامعه شناسی هنر اسلامی، در 193 صفحه و با قیمت 45000 ریال از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

پایان پیام/