عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان گفت: هر دین، مذهب و مسلکی سنت‌ها و رسومی را در بین قوم خود پدید می‌آورد که این سنت‌ها یا منشاء دینی دارند و یا منشاء مردمی. اگر سنت‌ها ممدوح و پسندیده باشند می‌تواند مصداق این سخن رسول خدا صل الله علیه و آله باشد که فرمود هر کس راه و رسم خوبی را پایه‌گذاری کند در پاداش عمل به آن تا روز قیامت سهیم است بدون اینکه از پاداش عمل‌کنندگان کاسته شود و اگر این سنت‌ها به‌ویژه آن دسته از آنها که توسط مردم یا پیروان ادیان پایه‌گذاری می‌شوند، ناپسند باشد باز مشمول این سخن رسول گرامی اسلام می‌شود که هر کس سنت ناپسندی را پایه‌گذاری کند در کیفر و پیامدهای عمل به آن تا قیامت شریک است.
دکتر محمد حسین توانایی افزود: یکی از این سنت‌ها نوروز است، نوروز به معنای روز نو و در اصطلاح رایج همان آغاز فصل بهار است. در ایران و بسیاری از کشورهایی که از نظر آداب و رسوم به ایران نزدیک هستند آغاز بهار را فصل و اولین روزهای فروردین را نوروز گویند و در اصطلاح منجمان گذشته رسیدن آفتاب به برج حمل، نوروز نامیده می‌شود.
وی تصریح کرد: آداب و رسومی نیز در میان اقوام و ملل گوناگون بخصوص آنها که به ایران نزدیک هستند برای این روز وجود دارد. همچنین احادیثی در این رابطه در منابع روایی ما دیده می شود که البته سند و میزان اعتبار آنها نیازمند بحث است. اما اگر فرض کنیم این احادیث از نظر سندی درست باشند، احادیث موجود از نظر محتوا ، برخی نوروز را تأیید و برخی آن را نفی می‌کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: در بررسی علمی‌تر به نظر می‌رسد آن دسته از روایاتی که نوروز را تأیید کرده‌اند بیشتر بر رسم‌های پسندیده نوروز تأیید و تأکید دارند و روایاتی که آن را نفی می‌کنند بیشتر ناظر به آداب و رسوم ناپسندی هستند که توسط مردم در نوروز انجام می‌شده است. البته احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن این که روایاتی که نوروز را تأیید می‌کنند به این دلیل بوده است که طبق محاسبات نجومی و ریاضی انجام شده این روز نزدیک به روز غدیر بوده است، روزی که جانشینی امیرالمومنین (ع) توسط رسول گرامی اسلام (ص) اعلام شد.
توانایی با اشاره به تقارن غدیر با ایام نوروز گفت: طبق آنچه در تحقیقات و تالیفات نقل شده واقعه غدیر در سال دهم هجرت و روز 27 اسفند رخ داده است، از طرفی پیامبر(ص) سه روز برای حضرت امیرالمومنین (ع) بیعت گرفتند و در منطقه غدیر باقی ماندند که اگر این سه روز نیز محاسبه شود تقریبا همان روز اول بهار خواهد بود و چون روز نوروز با غدیر مقارن شده است مورد مدح قرار گرفته که از این جهت، این مدح می‌تواند بسیار مناسب باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام در ادامه به سنت های پسندیده در ایام نوروز اشاره و خاطرنشان کرد: علاوه بر این ، سنت‌های خوبی از گذشته تاکنون در نوروز در بین مردم رواج داشته و دارد که صرف‌نظر از سند روایات یا بررسی روایی موضوع، با مراجعه به عقل و خرد و عرف ممدوح نیز احساس می‌کنیم این سنت‌ها خوب هستند و در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) نیز نسبت به آنها تأکید شده، بنابراین از این جهت به نظر می‌رسد ایام نوروز می‌تواند ایام بسیار مبارکی باشد بخصوص از این جهت که با نزدیک‌شدن به سال نو شاهد خانه‌تکانی، جشن نیکوکاری، کمک به مساکین و مستمندان و ایجاد مهر و محبت روزافزون هستیم. در این ایام افراد کینه‌ها و کدورت‌ها را کنار می‌گذارند و یکی از سنت‌های خوب آن است که مردم خود را متعهد می‌دانند که در روزهای پایانی سال برای گذشتگان خود خیرات کنند و بر مزار آنها حاضر شوند یا در اماکن مذهبی و زیارتگاه‌ها حضور پیدا می‌کنند.
وی افزود: بخش زیادی از سفرهای نوروزی سفرهای زیارتی است و آن بخش از سفرها نیز که سیاحتی هستند، با توجه به حضور همه اعضای خانواده در کنار هم (علی‌رغم زندگی پرمشغله امروز) موقعیتی مناسب است که حضور پررنگ‌تری از خانواده‌ها در کنار هم را شاهد هستیم. همچنین برای ساعات اولیه تحویل سال نیز ذکرها و دعاهایی وارد شده که خوانده می‌شود. در رابطه با همه سنت‌هایی که در این ایام رونق می‌گیرد روایات فراوانی ذکر شده است از جمله امام باقر (ع) درباره اهمیت صله‌رحم فرمودند: صله‌رحم موجب پاکی اعمال، رشد دارایی، دفع بلا و آسانی حساب و تأخیر اجل می‌شود.
توانایی با بیان این که آیا می توان تحویل سال نو را معیاری برای محاسبه عمر قرار داد یا نه گفت: نکته مهمی که معمولا از آن غفلت می‌شود این است که در لحظه تحویل سال یک بار دیگر زمین به دور خورشید چرخیده و اگر فرض کنیم 30 بار چرخش زمین به دور خورشید 30 سال محسوب می‌شود این برای انسانی که بر روی کره زمین زندگی می‌کند نمی‌تواند منشأ محاسبه سال‌های عمر و زندگی او باشد. وقتی سال 92 تبدیل به 1393 می‌شود به این معناست که زمین از آغاز سال شمسی، 1392 بار به دور خورشید چرخیده است اما آیا انسان‌هایی هم که روی زمین زندگی می‌کنند توانسته‌اند تحولی در زندگی خود ایجاد کرده و به دور قرآن و عترت چرخیده باشند، خدا را عبادت کرده و دستورات آن را در زندگی خود پیاده کنند؟ این نکته مهمی است که کمتر بدان توجه می‌شود.
وی تصریح کرد: گردش سال و تغییر سال را لزوما نمی‌توان به عمر انسان هم نسبت داد، سال‌های عمر انسان بازمی‌گردد به مقدار اخلاص، خلوص نیت و صداقتی که انسان در اعمال و رفتار خود داشته است، انسانی که پیوسته با یاد خدا زندگی کرده و سعی داشته همواره کارهای خود را چه در مسئولیت‌های فردی و چه در مسئولیت‌های اجتماعی برای رضای خدا انجام دهد و در راستای قرب الی الله گام بردارد با افتخار می‌تواند بگوید که یک سال به عمر من اضافه شد اما این موضوع در ایام نوروز کمتر مورد توجه است.
پایان پیام/
نظر شما