گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: یکی از اصلی ترین تعالیم و آموزه های اسلامی دیدار اقوام و دلجویی از آن دسته کسانی است که بعضا با آنها دچار کدورت شده ایم. اساسا دین مبین اسلام اصل را بر گذشت و بخشش پایه گذاری کرده است و هرگونه بداندیشی و دوری از مومنین به بهانه های واهی را بر نمی تابد.
در این راستا برای بررسی جایگاه تغییر احوالات و نقش دید و بازدید در سال جدید که از سنت و رسوم ما ایرانیان است، با حجت الاسلام و المسلمین مصطفی جمالی، عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:
(حول حالنا ) که در دعای تحویل سال می خوانیم در چه صورت برای فرد میسر می شود، به بیان دیگر یک فرد برای تغییر خود و قرار گرفتن در مسیر توحیدی باید متمسک به چه اعمال و رفتاری شود؟
ادعیه و دعاهای ماثوری که در روایات آمده است متوقف بر مقدماتی برای اجابت است، البته اگرچه خود دعا به عنوان اینکه متعلق اش چه باشد اهمیت دارد اما اساسا دعا فی نفسه در معارف دینی ارزشمند است چنانچه آمده است که «الدعا مخ العباده» لذا انسانی که اهل ذکر و اهل صحبت کردن به خدا باشد ارزش دارد.
حال کسی که مقدماتی را طی کرده باشد و به اضطرارهایی در زندگی اش رسیده باشد دعا برایش مفهومی دیگر می یابد و صرفا لقلقه زبان اش نخواهد بود بنابراین زمانی که به مانعی می رسد و قدرت و توان خودش را عاجز می بیند که آن مانع را بردارد و احساس می کند که خودش نمی تواند حرکت کند دعا برایش معنا می یابد؛ لذا به نظرم اضطرار مهمترین مقدمه یک دعا است چنانچه می گویند : أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ. پس دعا در هر شرایطی اثر خود را دارد بنابراین دعا برای تغییر به ویژه در آستانه سال جدید سفارش شده است.
همچنین مساله مهم دیگری که شاید برای بسیاری مطرح باشد عدم اجابت دعا است، واقعیت در رابطه با عدم استجابت دعا نبود اضطرار است یعنی از سر اضطرار بلند نشده و دعا نکرده ایم. ضمن آنکه کسی که سالک یک مسیر می شود دعا بر او پیدا می شود.
کسی که می خواهد بندگی کند یقینا دعا برایش از جایگاه ویژه ای بخوردار است لذا مقدمات زیادی دارد که مهمترین آن دعا از روی اضطرار است.
در این میان رزق حلال تا چه اندازه می تواند در نگرش انسان نسبت به زندگی و تغییر حالات او موثر باشد؟
اهمیت بالایی دارد، اساسا مال حلال و طینت پاک و شرایط خانوادگی و اجتماعی اهمیت دارد اما مساله مهم درباره دعا آن است که دعاهای انسان سمت وسو داشته باشد.
فارغ از این هرگز نباید نسبت به دعا کردن و توبه ناامید شد، این نیست که بگوییم چون این مساله رخ داده باب توبه بسته است،می گویند صدبار اگر توبه شکستی باز آی، لذا هیچ کسی نباید از درگاه الهی ناامید باشد و همین که مقدمات کار بیشتر رعایت شود و کسی که با پاکی جان به سمت خدا برود یقینا تاثیر و ظرفیت دعای او متفاوت با انسان هایی ی شود که با ظرفیت پایین به درگاه خدا روی می آورند گرچه همه از خداوند پاسخ می گیرند،اما رزق حلال و بالاتر از آن انسان باید بتواند با فطرتی پاک بتواند به درگاه الهی روی آورد.
اینکه می گویند اگر فردی تا چهل سالگی رفتارش تغییر کرد و متحول شد که شد اگر چین اتفاقی نیفتاد نمی توان امیدی به تغییر او داشت، تا چه اندازه صحت دارد،آیا واقعا چنین است یا انسان در هر سنی می تواند از بن وریشه به مسیر توحیدی خداوندی بازگردد؟
این مضامین در روایات ما نیز وجود دارد اما باید در اشاره این روایات و تعبیر آنها توجه کنیم،این چنین نیست فرد بعد از چهل سالگی تواند تغییرکند، همچنین اشاره روایات ما به چهل سالگی به این معناست که فرد تلاش کند تا این سن راه و مسیر خود را پیدا کند چرا که تا زمان جوانی که بهار عمر انسان است امکان تحول سریع وجود دارد اما زمانی که سن بالا می رود تغییر سخت است و اخلاقیات در وجود نهادینه می شود لذا برگشتن از آنها سخت است و البته منظور این نیستکه محال است بلکه بسیار مشکل است . ما در طول تاریخ افراد زیادی را داشته ایم که در سنین حتی بالاتر اصلاح شدند اما این اصلاح شدن و تغییر رویه بس مشکل است.
بنابراین روایاتی از این دست اشاره به این مساله دارد که نگذارید برخی رفتار ناپسند صفت وجودی شما شود چراکه بعد از این سن کندن از رفتاری که تبدیل به عادت شده است سخت است.
در آستانه سال جدید، رویکرد انسان مومن برای شروع سال جدید نسبت به اطرافیانی که احیانا از آنها دلگیر است باید چگونه باشد؟ به بیان دیگر چگونه می توانیم غبار کدورت از را از دل ها بشوییم؟
نکته مهمی است، وقتی شخص چنین اعتقادی داشته باشد که شیعیان همه خواهر و برادر هستند و به هر شیعه ای احترام گذارد قطعا کدورت ها رنگ خواهند باخت.
اساسا یکی از اصلی ترین عوامل کدورت ها در کبرورزی انسان ها است. آنچه که اهمیت دارد این است که یک مسلمان شیعه برای دیگران احترام قایل باشد و خدمت شیعه کند اعم از اینکه آن فرد خوب باشد یا بد. اگر هم بدی دید طوری برخورد کند که طرف مقابل را آگاه سازد.
قهر و آشتی هایی که بعضا در میان اقوام وجود دارد،صله رحم هایی که فراموش می شود را باید دوباره چگونه احیا کرد؟
در روایات تاکید شده است که مومنان سه روز بیشتر نباید با هم قهر باشند، اگر ریشه های کدورت از بین رود مسیر راحت تر می شود، عامل نزدیک انسان ها به یکدیگر و نپذیرفتن عذر دیگری ریشه در خودخواهی و تکبر و نفس پرستی است، کسانی که خود را هیچ بدانند هرگز برای مردمان دیگر گردن کشی نمی کنند.
در بیان دیگر هیچ کسی با رحم خود قهر نمی کند، پیامبر(ص) آنچنان بر صله رحم تاکید کرد که اصحاب گفتند احساس کردیم از واجبات دینی است. لذا نباید به خاطر مسایل بی ارزش صله رحم را فراموش کرد. صله رحم عمر انسان را برکت می دهد لذا سال نو به ویژه در سنت های ما زمانی است تا اقوام با یکدیگر دیدار داشته باشند.
پایان پیام/
نظر شما