مشکل موجود در آموزش عمومی قرآن ناکارآمدی روش های فعلی است

کارشناسان حاضر در برنامه افق رادیو قرآن تأکید کردند: اگر یک نگاه کلی به وضعیت آموزش عمومی قرآن داشته باشیم در می‌یابیم که تعداد نه تنها کم نیست بلکه خوب است، اما مشکل ما کارآمدی و نتیجه‌بخش بودن آن است.


به گزارش خبرگزاری شبستان، برنامه رادیویی «افق» شنبه این هفته به تاریخ 23 آذرماه با حضور محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و مصطفی عباسی مقدم، کارشناس و پژوهشگر قرآنی، همچنین محمدرضا پورمعین، کارشناس‌مجری به روی آنتن شبکه رادیویی قرآن رفت.
براساس این گزارش، محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و کارشناس قرآنی در ابتدای این برنامه با بیان اینکه همه مسلمانان باید در آیات قرآن تدبر و تعمل کرده و با آیات قرآن مانوس باشند، گفت: جایگاه آموزش عمومی قرآن در اسناد و اقدامات ملی کشور جدی گرفته شده است و اگر منشور توسعه فرهنگ قرآنی را مطالعه کنید، مطالبی در این حوزه آمده، همچنین به طور مشخص در بودجه نیم‌درصدی قرآن، 49 درصد بودجه‌ای که برای اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده ویژه توسعه آموزش عمومی قرآن اختصاص پیدا کرده است.


فریدونی در ادامه عنوان کرد: در بحث تعلیم و تعلم قرآن در جامعه با یک مقوله مهمی برخورد داریم و به طور طبیعی دور شدن از تعلیم و تعلم و انس با قرآن در همه جا خود را نشان می‌دهد و نه تنها در بین کارشناسان حوزه‌های علوم تجربی و علوم انسانی، حتی در حوزه‌های علوم دینی هم مشاهده می‌کنیم با آن چیزی که در حوزه تعلیم و تعلم قرآن از یک کارشناس دینی انتظار می‌رود فاصله زیاد است.
وی ادامه داد: زمانی که یک موضوعی به خوبی شناخته نشده باشد به طور طبیعی ممکن است که دغدغه هم نباشد و در این جامعه دغدغه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... باعث می‌شود تا ذهنیت مسئولان به سمت مسائل و حوزه‌های دیگر برود و به طور طبیعی یک غفلتی در جریان کلی فرهنگ کشور نسبت به درجه اول بودن توسعه آموزش قرآن وجود داشته و ممکن است تا سال‌ها هم ادامه داشته باشد.
 

تصمیم‌گیری درباره فعالیت‌های قرآنی باید بعد از مطالعات و تحقیقات لازم انجام شود
فریدونی در این بخش از سخنان خود با بیان اینکه تمامی مسئولان ما از حیث اعتقاد به قرآن و اینکه قرآن باید در جامعه رشد پیدا کند نگاه مثبت دارند و ممکن است در روش‌های اجرایی و تقسیم کار با هم اختلاف نظر داشته باشند، گفت: باید بعد از مطالعات و تحقیقات و با استناد به اسناد بالادستی راجع به این موضوع تصمیم‌گیری شود که البته تاکنون اتفاقات خوبی رخ داده اما طبیعی است که زمان بر باشد.
در این بخش از برنامه مصطفی عباسی‌مقدم، کارشناس قرآنی و استاد دانشگاه طی برقراری ارتباط زنده تلفنی با برنامه رادیویی «افق» درباره وضعیت آموزش عمومی قرآن در کشور با بیان اینکه بحث آموزش از جمله فعالیت‌های زیربنایی در کشور است، گفت: در هر برنامه‌ریزی ابتدا به وضعیت موجود نگاه می‏شود و اگر یک نگاه کلی به وضعیت آموزش عمومی قرآن داشته باشیم در می‌یابیم که نه تنها کم نیست بلکه خوب است، اما مشکل ما کارآمدی و نتیجه‌بخش بودن آن است.
وی با اشاره به طرح‌های تربیت مربی و تربیت معلم قرآن که از سوی سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف برگزار می‌شود، گفت: آنچه که برآیند این فعالیت‌ها است به نظر می‌رسد مطابق برنامه‌ریزی‌های کلان اولیه نیست و با توجه به اینکه ما قبول داریم کارآیی و بهره‌وری این برنامه‌ها و کلاس‌ها خیلی بالا نیست، باید به سراغ پایه و مبنای آنها برویم و ناچاریم که به گذشته و روش کاری که در گذشته وجود داشته است توجه کنیم.
 

برنامه مدون آموزشی برای طیف‌های مختلف جامعه نداریم
عباسی‌مقدم یادآور شد: هرچند که دستگاه‌های مختلفی متولی فعالیت‌های قرآنی شده‌اند اما مشکل این است که ما یک برنامه مدون آموزشی برای طیف‌های مختلف جامعه نداریم و یک چشم‌انداز روشن می‌خواهیم تا دریابیم که انتظار ما از آینده آموزش قرآن چیست؟ و در ادامه به پیاده‌سازی این برنامه اقدام کنیم و به طور مثال در دانشگاه انتظار خود را از دانشجو تعریف کنیم.
پورمعین در این بخش از برنامه «افق» عنوان کرد: در این برنامه رادیویی نمی‌توانیم خیلی به جزئیات توجه داشته باشیم و انتظاری که از کارشناسان قرآنی داریم این است تا بگویند که راه نجات و پیشرفت در حوزه فعالیت‌های قرآنی و آموزش عمومی قرآن چیست.
این کارشناس قرآنی در ادامه با بیان اینکه آموزش، طراحی و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های قرآنی به متصدیان فعالیت‌های قرآنی داده نشده است، ادامه داد: این متصدیان فعالیت‌های قرآنی نیز نیازمند آموزش هستند تا بتوانند تجربیات خود را به دیگران منتقل کنند و باید یک طیف‌بندی و سطح بندی داشته باشیم و سطوح مختلف آموزشی و انتظاراتی که از آموزش می‌رود را سطح‌بندی کنیم و البته این یک راهکار، عملیاتی است که امکان‌پذیر خواهد بود و اگر اینطور باشد به طور قطع طی یک یا دو سال به نتیجه مطلوب می‌رسیم.
 

دامنه فعالیت‌ها و تلاش‌هایی با عنوان فعالیت‌های قرآنی هنوز تعریف نشده‌اند
وی ادامه داد: در طراحی و افق‌بندی فعالیت‌های قرآنی، یکی از مهم‌ترین مشکلات موسسات قرآنی ما که حتی شامل دستگاه‌های رسمی و مرکزی ما می‌شود این است که دامنه فعالیت‌ها و تلاش‌هایی که می‌توان عنوان فعالیت‌های قرآنی را روی آن گذاشت هنوز تعریف نشده است که البته قابل تعریف بندی نیست و ممکن است هر روز برنامه‌های جدیدی تعریف شود.
این کارشناس قرآنی در ادامه یادآور شد: در تمامی حوزه‌های قرآنی از جمله پژوهش، آموزش و... باید بیش از 10 نمونه از برنامه‌های مختلف را به موسسات و نهادهای قرآنی معرفی کنیم و البته اگر بتوانیم برنامه‌ جامعی در تمامی حوزه‌های قرآنی ارائه کنیم، می‌توانیم شاهد کارهای خوبی در این زمینه باشیم.
در ادامه برنامه رادیویی «افق»، محمدحسین فریدونی با اشاره به اهمیت کیفیت‌بخشی به برنامه‌های آموزشی و اثربخشی این برنامه‌ها، اظهار کرد: مقدمات این کار فراهم شده و از نظر امکانات تشکیلاتی و حقوقی کارهای خوبی انجام شده است که البته در این حوزه هنوز هم در میانه کار هستیم و هنوز ساختارهایی که در شورای توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده به اندازه کافی عملیاتی نشده است اما به هر حال کیفیت‌بخشی به کار ضروری است.
وی با یادآوری اینکه اهداف آموزش عمومی قرآن کشور به عنوان یک سند ملی کشور تصویب شده است، ادامه داد: پیش از این استنباط افراد از آموزش عمومی قرآن فقط روخوانی و روان‌خوانی قرآن بود که البته به مرور زمان و با رشد فکری جامعه این نگاه به وجود آمد که حفظ قرآن، تدبر و انس با قرآن، تفسیر و... نیز جزء آموزش عمومی قرآن هستند که باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند.
عباسی‌مقدم در تکمیل سخنان محمدحسین فریدونی، با بیان اینکه کارهای خوبی در حوزه اسناد ملی انجام شده است، گفت: پس از تدوین اسناد ملی به کار اجرایی می‌رسیم که در این بخش مشکل وجود دارد و اگر کمیسیو‌ن‌های قرآنی جدی باشند و مطالبه داشته باشند و بودجه‌ها و امکانات سال‌های آینده را تصویب کنند به نتیجه می‌رسیم و ما به عنوان کسانی که ناظر وجه بیرونی کار هستیم، می‌بینیم که وزارت علوم و... فعالیتی نداشته است و سایر کمیسیون‌ها نیز در حد 30 یا 40 درصد کار کرده‌اند و البته نهادهایی که زیر نظر شورای توسعه فرهنگ قرآنی هستند باید نگاه جدی‌تری داشته باشند.
 

در حوزه برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های قرآنی ضعف جدی داریم
وی در ادامه یادآور شد: من احساس می‌کنم در زمینه برنامه‌ریزی اجرایی و در بعد اجرایی ضعف جدی داریم و در این حوزه تقاضا داریم که به صورت جدی و عملیاتی در برنامه «افق» به این مقوله‌ها توجه صورت گیرد.
پورمعین در این بخش از برنامه «افق» با یادآوری اینکه در سال جاری برنامه «افق» را به صورت تحلیلی دنبال می‌کنیم، گفت: اما برای سال‌ آینده تلاش داریم به صورت جدی‌تر به این مباحث پرداخته و حتی فعالیت‌‌های کلی و جزئی سازمان‌ها و نهادها را مورد نقد و بررسی قرار دهیم تا به یک نتیجه قابل قبول برسیم.
در بخش دیگری از برنامه «افق» فریدونی با بیان اینکه کار اجرایی نیازمند تشکیلات است، گفت: اگر به شخصی یا دستگاهی کار اجرایی بدهید باید امکانات و نیروی انسانی لازم را هم داشته باشند که البته در شورای توسعه فرهنگ قرآنی زمانی که بحث کمیسیون‌ها مطرح شد بندی پیش‌بینی شد که در آنجا تشکیلات لازم را بتوان ایجاد کرد و باید یک جایگاهی در سطح اداره‌کل زیر نظر وزیر ایجاد شود.
وی ادامه داد: کمیسیون آموزش عمومی قرآن جلسات مرتبی داشته و خروجی‌های خوبی هم داشته است و کارگروه منابع انسانی این کمیسیون اهداف تربیت مربی و آموزگار را تنظیم کرده و در دست تنظیم دارند که پس از تصویب، عملیاتی می‌شود و حتی در کنار آن بحث‌های تشویقی و تبلیغی هم وجود دارد اما با تمام زحماتی که دوستان می‌کشند به هر حال این افراد کارهای دیگری هم در حوزه قرآن، نماز و عترت آموزش و پرورش در وقت محدود دارند.
 

لزوم راه‌اندازی مرکزی در آموزش و پرورش برای آموزش عمومی قرآن
فریدونی یادآور شد: در اواخر دولت گذشته رایزنی‌هایی را انجام دادیم که آموزش و پرورش باید یک مرکزی را برای حوزه آموزش عمومی قرآن راه‌اندازی کند تا نیروی انسانی آموزش و پرورش که مناسبت کارهای ستادی و مطالعاتی هستند جذب این مرکز شده و وظایف دبیرخانه کمیسیون آموزش عمومی قرآن را دنبال کنند.
همچنین، در بخش پایانی برنامه رادیویی «افق» محمدرضا پورمعین در جمع‌بندی مباحث مطرح شده در این برنامه گفت: در برنامه امروز «افق» بحث اقتضاعات جدید در حوزه آموزش قرآن و نگاهی به ساختارهای تشکیلاتی و بحث تدوین آیین‌نامه‌ها و تنظیم اسناد مورد توجه بود و همچنین، طیف‌بندی، سطح‌بندی و تنوع‌بخشی به فعالیت‌های قرآنی را نیز مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
وی در پایان عنوان کرد: در آینده نزدیک به موضوع بحث آموزش‌های حرفه‌ای هم می‌پردازیم زیرا جامعه قرآنی از سطح ضعیف، متوسط و بالا برخوردارند و تلفیقی از فعالیت‌های فرهنگی و هنری و قرآنی را در دستور کار داریم و تلاش داریم تا به آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای هم بپردازیم.
برنامه افق هر هفته شنبه ها از ساعت 14:15 به صورت زنده از طریق رادیو قرآن بر روی موج 100 مگا هرتز پخش می شود.

 

پایان پیام/

 

 

کد خبر 323579

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha