جعفر بای، آسیب‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه طی دهه‌های اخیر تغییر و تحولات شگرفی در نهاد اساسی خانواده در ایران به وجود آمده است، گفت: یکی از این تغییرات مربوط به تعداد فرزند در خانواده میشود به گونه‌ای که خانواده‌های چندفرزندی به خانواده دو فرزندی و تک‌فرزندی و سپس به خانواده‌های بدون فرزند تبدیل شده است.
وی ادامه داد: به علت عدم گرایش جوانان بر امر ازدواج ،نقش تشکیل خانواده زیر سوال رفته و خانه‌های مجردی به عنوان عاملی جرم‌خیز و مسئله‌آفرین جایگزین شده است.
بای خاطرنشان کرد: اما امروزه که خانواده‌های تک‌فرزندی به عنوان یکی از مدل‌های پذیرفته شده اکثریت زوج های جوان می‌باشد، عوارض و مشکلاتی را می‌تواند با خود به همراه داشته باشد که عبارتند از تک‌فرزندی که به علت محدودیت ارتباطی دچار آفت و فقر ارتباطی میشود و در دنیای نابهنجار حاکمیت فردمحوری را تحکیم می‌بخشد که منجر به شکل‌گیری پدیده اجتماعی انبوه تنها میشود یعنی فقر ارتباطی شکل‌گرفته در خانواده به جامعه سرایت داده میشود و جامعه‌ای بیگانه با خویش را به وجود می‌آورد.
این آسیب‌شناس با بیان اینکه تک‌فرزندی منجر به فروپاشی نظام خویشاوندی در جامعه میشود، تصریح کرد: پدیده تک‌فرزندی از هر جنسی که باشد در درازمدت خانواده‌های بدون عمه، عمو، خاله خواهند داشت و این مسئله منجر به فراموشی نسل نسبت به این‌گونه خویشاوندان در جامعه می شود.
وی با بیان اینکه تک‌فرزند، کانون محبت‌های افراطی والدین و اطرافیان میشود، افزود: این توجهات ویژه در جامعه وقتی با کوچک‌ترین مشکلات و گرفتاری‌هایی مواجه میشود منجر به سرخوردگی و نازپروری بچه‌ها شده و همچنین این امر منجر به کاهش شدید آستانه تحمل فرزند نسبت به مشکلات و گرفتاری‌ها خواهد شد و نسلی را خواهیم داشت که با کوچک‌ترین مشکل و معضل از مدار طبیعی خویش خارج میشود.
وی تصریح کرد: معمولا این تیپ افراد به علت پایین‌بودن آستانه تحمل در معرض آسیب‌های شدید قرار گرفته و منجر به اختلال در تعارض شخصیتی آنها میشود که قطعا عناصر این چنینی در انواع و اقسام مشکلات روحی، روانی و عاطفی بسر می‌برند و فشار ها،عقده‌ها و کمبودها آنان را در مقابل کوچک‌ترین ناملایماتی‌ها از پای درمی‌آورد.
وی ادامه داد: تک فرزندان در روند عادی زندگی با مشکلات، گرفتاری‌ها، فراز و نشیب‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و این معضلات اجتماعی گاهی به فوت فرزند می‌انجامد ،اگرچه به لحاظ پزشکی در حال حاضر موفقیت‌های چشم‌گیری کسب شده است ولی این معضلات و بلایای غیرمترقبه و حوادث مختلفی که در کمین انسان ها می‌باشد اگر منجر به فوت فرزند شود جایگزینی فرزند در سنین بالای والدین با مشکلات فراوانی همراه است.
وی ادامه داد: قطعا کثرت فرزند در چنین مواقعی بار مشکلات و گرفتاری‌هایی که این‌گونه حوادث به همراه دارد کاهش داده و شرایط سازگاری را با محیط برای آنان فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه نظام تربیتی ما نیازمند سپری‌کردن شرایط دشوار برای تربیت تک‌فرزندان است، گفت: به عبارت دیگر آدمی برای تمرین دشواری و مقاوم‌شدن، نیازمند عبور از دوره‌های سخت است،به اصطلاح انسان‌های برجسته در کوره، فولاد آب‌دیده میشوند تا بتوانند مسیر رشد و تعامل را به درستی طی کنند.
وی با بیان اینکه آفت رفاه‌زدگی و اشراف‌گرایی در زندگی‌های لوکسی که برای آنها فراهم میشود آنان را گرفتار پدیده رفاه‌طلبی می‌کند، خاطرنشان کرد: تک فرزندان معمولا افراد تنبل، تن‌پرور و بی‌انگیزه به بار آمده و به خاطر آسودگی خیال از سوی والدین هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای کار و تلاش نداشته و بسیاری از توانایی‌ها و استعدادهای آنها شکوفا نمی‌شود.
وی با بیان اینکه والدین معمولا در تربیت این‌گونه فرزندان از مدل تربیتی خاصی پیروی نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: این امر باعث بروز تضاد و تعارض در شخصیت آنها میشود. معمولا تک‌فرزندان به علت کاستی‌های تربیتی دچار فقر مهارتی شده و در انجام مهارت‌های اساسی زندگی با مشکل و گرفتاری مواجه میشوند.
وی زندگی‌های لوکس و رفاه‌زدگی را یکی از عوامل بروز پدیده تک‌فرزندی عنوان کرد و افزود: به دلیل رواج زندگی‌های لوکس و رفاه‌زدگی فرزندآوری هزینه‌بر شده است و به همین دلیل والدین به تک‌فرزندی روی آورده‌اند.
وی با اشاره به اینکه فلسفه فرزندآوری ارضای میل به جاودانگی آدمی است، افزود: چون مرگ جاودانگی انسان را به بن‌بست می‌کشاند انسان با تشکیل خانواده و فرزندآوردن تصمیم به ادامه خویش در جهان هستی می‌گیرد ولی امروزه به لحاظ مداخله هنجارهای فرهنگی و اختلال در نظام تربیتی خانواده اصولا فرزندان ادامه فرد محسوب نمی‌شوند و لذا ارضای نیاز میل به جاودانگی در انسان‌ها به واسطه وجود فرزندان تأمین نمی‌شود، بنابراین یکی از عوامل مشکل‌آفرین در پیدایش پدیده تک‌فرزندی بسترسازی آموزش ارزان‌قیمت می‌باشد.
وی با بیان اینکه رسانه یکی از عناصر مزاحم تربیتی برای فرزندان محسوب میشود، اظهار کرد: به دلیل اینکه امروزه فرزندان به میل والدین تربیت نمی‌شوند و بیشتر در اختیار رسانه ها قرار دارند به همین دلیل پدر و مادرها انگیزه‌ای برای فرزندآوری ندارند.
وی با بیان اینکه رواج فرزندآوری نیازمند برنامه‌ریزی‌های اساسی از سوی نهادها و مؤسسات اجتماعی و فرهنگی است، خاطرنشان کرد: می‌بایست با هماهنگی همه‌جانبه ،شرایط مطلوبی را فراهم کنیم تا مکانیزم تصمیم‌گیری برای فرزندآوری از سوی والدین اتخاذ شود، زیرا هیچ‌گاه نمی‌توان صرفا با انگیزه‌های مادی به حل این مشکل پرداخت.
پایان پیام/
نظر شما