آمریکا چه برنامه ای برای دور بعدی مذاکرات دارد؟

خبرگزاری شبستان: توافقات اولیه در ژنو حاصل شده و آنچه پیش روست عمل کردن به توافق و مهم تر از آن برنامه دور بعدی مذاکرات است که 6 ماه دیگر آغاز می شود و مقرر شده توافقات گسترده تری حاصل شود. به نظر می رسد مذاکرات دور بعد دشوارتر نیز باشد. از یک سو انتظارات طرفین وارد مرحله جدیدی می شود که فزاینده است و از پیش بیشتر ،از سوی دیگر مذاکره کنندگان در دور بعدی با فشار بیشتری از جانب تندروها در اسرائیل و کنگره مواجه خواهند بود.
تحلیل گران آمریکایی موارد زیر را که در واشنگتن پست بدان ها اشاره شده را به عنوان برنامه های دور بعد پیش بینی می نمایند:
نخست، ایالات متحده نمی خواهد هیچ راکتور آب سنگینی در ایران فعالیت کند که البته شامل راکتور اراک نیز می شود. این راکتورها می توانند پلوتونیوم تولید کنند که در ساخت بمب کارایی دارد و یک بخش خطرناک و غیر ضروری در برنامه های هسته ای صلح آمیز محسوب می شود.
دوم، ایالات متحده ایران را برای کاهش شمار سانتریفوژها تحت فشار قرار می دهد. در حال حاضر اندکی بیش از 19 هزار سانتریفوژ در ایران وجود دارد که آمریکا می خواهد تعداد آنها به نصف برسد. واشینگتن هم اکنون می گوید که در توافق جامع تر راه برای حق غنی سازی ایران به منظور استفاده صلح آمیز باز است. اما مذاکره کنندگان در دور آتی مذاکرات به دنبال کاهش تعداد سانتریفوژها خواهند بود. آنها می خواهند تعداد سانتریفوژها به اندازه ای کاهش یابد که تنها برای یک برنامه هسته ای غیر نظامی محدود کفایت کند.
سوم،ایالات متحده موضوع تعطیلی سایت غنی سازی فوردو در نزدیکی قم را مطرح خواهد کرد. مقامات آمریکایی خواهند گفت که موقعیت احداث این سایت با تاکید ایران بر صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای اش همخواهنی ندارد.
چهارم،ایالات متحده با جدیت پایبندی ایران به تعهداتش به موجب توافق مقدماتی را زیر نظر می گیرد. ایران متعهد شده که به بازرسان اجازه بازرسی روزانه از سایت های هسته ای را بدهد. این در حالی است که این امکان وجود دارد در جریان این بازرسی ها، بازرسان به موارد جدیدی برخورد کنند که می تواند مبنای مذاکرات دیگری را تشکیل دهد.
در نهایت، آمریکا و شرکای مذاکره ای اش باید با مهارت ساختاری را برای دور بعدی مذاکرات طراحی کنند. یک کمیسیون مشترک از کارشناسان که بر روند اجرای توافق شش ماهه نظارت دارد می تواند در این زمینه موثر باشد. در همین حال مذاکرات جامع بین ایران و گروه 1+5 آغاز می شود. البته باید دید که آیا در مرحله دوم نیز واشینگتن ساختاری موازی برای گفت و گوهای دوجانبه و محرمانه با ایران را مانند مرحله اول حفظ می کند یا خیر. در مرحله دوم، محرمانه نگاهداشتن موضوعات دشوار تر خواهد بود چرا که کشورهایی که از گردونه خارج می مانند به این موضوع اعتراض خواهند کرد.
مقامات تاکنون نشانه ای دریافت نکرده اند که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران یا محمد جواد ظریف، وزیر خارجه اش، به دنبال توسعه دستور کار مذاکرات فراتر از مساله هسته ای و شامل موضوعات منطقه ای مانند سوریه، عراق، لبنان و بحرین باشند.
در حالی که واشینگتن به سوی تعامل با تهران گام بر می دارد، مقامات آمریکایی درک می کنند که باید تضمین هایی را به متحدان سنی خود در مورد ایران شیعه ارایه کنند. این در حالی است که تا کنون پیام آمریکا به خوبی منتقل نشده است. آمریکا برای حفظ توازن باید به عربستان سعودی و امارات متحده عربی توجه داشته باشد. به همین منظور اوباما روز چهارشنبه با پادشاه عربستان به صورت تلفنی گفت و گو کرد و طرح های مشابهی نیز در این زمینه پیش بینی شده است.
یکی از کارت های خطرناک این بازی مذاکره ای، اسرائیل است. اوباما از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل خواسته فضای بیشتری برای دیپلماسی در نظر گرفته و تیمی را به واشینگتن اعزام کند تا در مورد استراتژی مرحله بعد با مقامات آمریکایی رایزنی کند. شاید ایالات متحده و اسرائیل به یک کانال مخفی نیاز داشته باشند که خارج از فضای پر تنش و مملو از فشار کنونی، زمینه گفت و گو را فراهم می کند.بله گرفتن از ایران برای توافق مقدماتی در ژنو 3 خیلی سخت بود، اما باید گفت که این تازه آغاز یک راه دشوار است.
مشاهده می شود که آمریکا در دور بعد خواستار عدم فعالیت هیچ گونه رآکتور آب سنگین در ایران، تعطیلی سایت غنی سازی فوردو در نزدیکی قم و کاهش تعداد سانتریفیوژهاست و هشیاری بسیاری را برای دور بعدی مذاکرات می طلبد تا بیشترین حد از منافع ملی ایران را محقق سازد. انتظارات زیاد طرف غربی از ایران یک سوی معادله است و سوی دیگر آن بازیگران متعددی است که خواهان نقش آفرینی و توجه آمریکا بدان ها در این موضوع است. خصوصا کشورهای منطقه ای و رژیم صهیونیستی که علنا عصبانیت خود را نشان داده است. ایران باید به اهداف و عملکرد همه بازیگران در این زمینه توجه داشته باشد ؛ کمااینکه نقش آفرینی رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی را در دور بعد که کارشکنی های فابیوس را به دنبال داشت را نمی توان فراموش کرد .

پایان پیام/