خبرگزاری شبستان: مسجد در آیین پاک محمدی نه تنها جایگاه پرستش خالصانه و کانون ذکر و یاد حق تعالی، که مرکز نشر معارف بلند آسمانی نیز هست. پس از جنبه های عبادی مسجد، ابعاد فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و سیاسی آن توجه همگان را به خود جلب می نماید. ضرورت تلاش برای آبادانی و رونق این جایگاه ملکوتی نیز تا بدانجاست که یکی از رازهای تشریع فریضه جهاد پاسداری از این پرستشگاه پر عظمت در برابر یورش حاکمان خودکامه و ستمگر است؛ زورمدارانی که چون بر تخت قدرت نشینند، به انهدام و ویرانی مساجد همت می گمارند و دلیل آن هم روشن است؛ آنان با توحید و یکتا پرستی در ستیزند و مسجد، تجلی گاه توحید و ماذنه سروش توحید است.
مسجد در نگاه قرآن و رسول اکرم(ص)
رسول اسلام می فرمایند: زمین برای من سجده گاه و خاکش پاک کننده قرار داده شده است، هرجا که وقت نماز فرا می رسد همان جا به نماز می ایستیم. مسجد با مفهوم مقدس و معنای والای خود در فرهنگ اسلامی جایگاهی خاص دارد و در قرآن کریم و احادیث نبوی و روایات معصومین نکات آموزنده و اساسی درباره آن وارد شده است. در نگاه قرآن مسجد خانه خداست.
تاکید اولیای دین بر رفت و آمد به مسجد
با بررسی و کاوش در منابع معتبر اسلامی روشن می شود که مسجد به عنوان چهار کانون و پایگاه مهم در میان مسلمانان صدر اسلام مطرح بوده و یک مسجد اسلامی این چهار نقش را همزمان ایفا می نموده است: مسجد به عنوان پایگاه عبادت و یاد خدا، مسجد به عنوان پایگاه جهاد فکری و تعلیم و تعلم معارف اسلامی، مسجد به عنوان پایگاه تجمع نیروهای رزمنده و اعزام آنان به جبهه های جهاد، مسجد به عنوان پایگاه وحدت مسلمین و نمایش روح وحدت و یکپارچگی به دشمنان پیدا و پنهان جامعه اسلامی.
در بررسی کلمات و بیانات قرآن و سنت درباره مسجد نکته مهم تشویق و تاکید فوق العاده پیشوایان دین بر رفت و آمد به مساجد و انس گرفتن با خانه خداست، تا آن جا که فقهای اسلام با استناد به همین تاکیدات فراوان می فرمایند: در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد فراوان بخوانند و بهتر از همه مسجدها، مسجد الحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر و بعد مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس...
نبی اکرم (ص) در حدیث قدسی می فرمایند: خداوند متعال می فرماید خانه های من در زمین همان مساجد است که برای اهل آسمان می درخشد، آن گونه که ستارگان برای اهل زمین می درخشد. خوشا به حال آنان که مسجد را خانه خویش قرار داده اند. خوشا به حال بنده ای که در خانه خویش وضو می گیرد آن گاه مرا در خانه ام زیارت می کند. آگاه باشید که بر زیارت شونده لازم است که زائر خویش را بزرگ شمرده و به وی احسان نماید...در این حدیث قدسی از انسان مسجدی به زائر خدا تعبیر شده که حق تعالی را در خانه او زیارت می کند و با انجام عبادت خالصانه در اوج تقرب به حق تعالی قرار می گیرد که ملکو این عبادت و حضور، به صورت نوری درخشان در تاریکی های عالم قیامت برایش جلوه گر خواهد شد.
فواید فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی رفت و آمد به مسجد
امیرالمومنین(ع) در مقام برخی از آثار سازنده رفت و آمد به مسجد می فرمایند: انسانی که به مسجد رفت و آمد می کند دست کم یکی از امور هشت گانه ذیل نصیب او می شود: برادری ایمانی که در مسیر خداوند از او استفاده کند، علم و دانشی نو و تازه، فهم و درک آیه ای از آیات قرآن، شنیدن سخنی که او را به هدایت رهنمون باشد، رحمتی که انتظار آن را از جانب خداوند می کشد، سخنی که او را از گمراهی و هلاکت بازدارد، ترک گناه به سبب روح خشیت و خداترسی که در سایه آمد و شد به مسجد به قلب او وارد شده، ترک گناه به سبب حیا از برادران ایمانی خود که در مسجد با آنان آشنا شده است.
حیا از انسان های موحد و مومن امری نیکو و پسندیده است و رفت و آمد به مسجد علاوه بر آن که روح ایمان و توجه به عظمت خداوند را در انسان تقویت می کند، زمینه آشنایی و ارتباط او را با افراد مومن و صالح نیز فراهم می نماید و این امر خود یکی از عوامل و اسباب دوری از گناه و اعترافات خواهد بود. یکی از مراکزی که در روایات به عنوان کانون یافتن دوستان خوب و صمیمی مطرح شده مسجد است. مسجد معمولاً محل اجتماع انسان های برگزیده، ممتاز، مومن و متقی و آراسته به کمالات انسانی و نیز جوانمرد و بزرگوار است شایسته است انسان دوستان خویش را از میان اهل مسجد برگزیند.
آثار اجتماعی روی گردانی از مسجد
هر مسلمان با داشتن روحیه گریز از مسجد و اجتماع مسلمانان پیش از این که دیگران به تحریم اجتماعی او اقدام کنند او خود دچار تحریم اجتماعی نموده است. مسلمانان در یک جامعه اسلامی کسانی را که در مساجد و صفوف نماز جماعت مسلمین حاضر می شوند افرادی دین باور و مسلمان تلقی کرده و به ایمان و اسلام آنان گواهی دهند.این در حالی است که در مورد آنان که از مساجد مسلمین روی گردان و گریزان هستند نه تنها نیکی ها و فضائلشان ناشناخته و مورد انکار افکار عمومی جامعه اسلامی قرار می گیرد بلکه مواردی ممکن است حتی مسلمانی آنان نیز مورد خدشه و تردید واقع شود و کسی حاضر نباشد به مسلمانی آنان شهادت دهد. چون این افراد چیزی را که مظهر و تبلور اسلام است از خود بروز نداده اند و چنین حالتی طبعاً زمینه انزوا و عدم موفقیت شخص را از نظر اجتماعی فراهم می آورد.
نقش سیاسی اجتماعی مسجد در جامعه اسلامی
نقش مسجد تنها به جنبه های عبادی، فرهنگی و نظامی آن محدود نمی شود. مسجد، به عنوان یک نهاد سیاسی پرتحرک در جامعه اسلامی نیز مطرح است. مایه های سیاسی با مسجد آمیخته است. آن سان که احکام و مقررات دینی با آمیزه های سیاسی همراه و هم زاد است. در زمان پیامبر مسجد النبی قلب فعالیت های اجتماعی و سیاسی مسلمانان بود. قضاوت و رسیدگی به دعاوی، مذاکرات و گفت و گوهای سیاسی و پیمان بیعت با تازه مسلمانان در مسجد صورت می گرفت که همین موجب شد تا مسجد به عنوان مظهر اقتدار سیاسی حکومت اسلامی مطرح شود؛ به گونه ای که می توان از مسجد به عنوان مهم ترین نهاد حکومتی پیامبر یاد کرد.
در جامعه اسلامی کنونی ما هم مسجد می تواند بهترین سنگر برای مبارزه با کژی ها و انحرافات فکری و اجتماعی که جامعه اسلامی را تهدید می کند. باشد که برترین افراد جامعه همه روزه در این جایگاه باعظمت گرد هم آیند و افراد آگاه به مسائل سیاسی اجتماعی می توانند افکار عمومی را روشن نمایند و ظهور فتنه های جدید در جامعه را گوشزد نمایند.
در بعد اجتماعی سیاسی مسجد نیازمند به مرکزیتی است تا در سایه آگاهی از مبانی و برخورداری از هوش و اندیشه سیاسی، روشنگر افکار نمازگزاران باشد، خطرها و آفت هایی که بالقوه یا بالفعل مسلمانان را تهدید می کند برای آنان بازگو کند و در راستای وحدت و همدلی جامعه اسلامی تلاش نماید.
پایان پیام/
نظر شما