خبرگزاری شبستان// بیرجند
یکی از آیین های قدیمی ماه مبارک رمضان در بیرجند "رمضو خوانی" است. در این مراسم در شبهای رمضان پس از نماز و افطار، جمعی از کودکان و نوجوانان پسر در دسته‌های چهار تا شش نفری به در خانه همسایه ها به ویژه سرشناسان و صاحبان ثروت می روند و به قصد گرفتن انعام برنامه ویژه‌ای اجرا می‌کنند.
رسم رمضان خوانی در سالهای بسیار قبل توسط مردان مسن و سرشناس انجام می شد که این امر در سال های اخیر به نوجوانان و جوانان سپرده شده است.
کودکان و نوجوانان در ایام ماه رمضان در گروه های مختلف و زیر سرپرستی یک نفر به در منازل می روند و با خواندن شعرهایی، از صاحب خانه تقاضای شیرینی و خوردنی می کنند، شعرهایی که در این مراسم خوانده می شود به نام رمضانی مشهور است و معمولا توسط سرگروه خوانده می شود.
رمضان خوانی در گویش بیرجندی با یک مقدمه دعایی که توسط استاد خوانده می‌شود آغاز شده و با آمین شاگردان ادامه پیدا می کند.
برخی ابیات اشعار مزبور به این شرح است:
"رمضو یارب، یارب رمضو رمضو آمد خوشنام خدا" "رمضو آمد، مهمانش کنید بز و بزغاله قربانش کنید"
"رمضو آمد خود سیصد سوار چوبی وردشته که آی روزه بدار" "روزه میدارم لاغر می شوم گر نمی دارم کافر می شوم"
"رمضو آمد، مهمانش کنید بز و بزغاله رو قربانش کنید" "بز و بزغاله که چیزی نمشو گاو و گوساله را قربانش کنید"
"این سرا از کیه رو ور باده دو پسر داره که نو داماده" "این سرا از کیه رو ور روزه دو دختر داره که مخمل دوزه"
"این سرا از کیه رو ور قبرستو پدر مو گفته برو دو قرو بستو" "این سرا از کیه خش خش می کنند طبق نقره و کشمش می کنند"
پس از خواندن اشعار، صاحب‌خانه به کودکان و نوجوانان شیرینی، تنقلات یا وجه نقد هدیه می داد و برای روشنایی روی کودکان آب می پاشید.
این مراسم جنبه فرح زایی داشت و فقط در روزهای ابتدایی و پایانی ماه مبارک اجرا می شد و در شبهای قدر، آیین رمضونی اجرا نمی شد.
مراسم رمضان خوانی خراسان جنوبی در فهرست میراث‌های معنوی کشور نیز به ثبت ملی رسیده است.
"شوخوانی" سنتی فراموش شده
مناجات و شب خوانی از نخستین شب رمضان آغاز می شود بطوریکه در گذشته نه چندان دور مراسمی با عنوان "شوخوانی" و "رمضان خوانی" در روستاها و شهرهای خراسان جنوبی به خصوص بیرجند به صورت باشکوه برگزار می شد که امروز مانند بسیاری از سنت‌ها به دست فراموشی سپرده شده است.
شوخوانی معمولا در سه نوبت انجام می گرفت که هر کدام نمودار وقتی از سحرگاهان بود. صدای این شب خوانان در سکوت دل شب، حالت روحانی به آن می داد و مردم نیز برنامه سحر خود را با همین مناجات ها تنظیم می کردند.
قبل از اذان سحر نیز مناجات کوتاهی می کردند که به آن نظاره خوانی می گفتند. در آخرین دقایق سحر برای اعلام وقت امساک، یک شب خوانی کوتاه دیگر انجام می گرفت.
پایان پیام/
نظر شما