مسئول گروه دانشنامه پیامبر اعظم (متعلق به پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام) در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان ضمن تشریح سیره عملی رسول خدا صل الله علیه و آله گفت: نخستین نکته ای که در مبعث رسول گرامی اسلام و سایر انبیای الهی می بایست مورد توجه باشدآنست که اسلام و ادیان الهی هم در حوزه اجتماعی برای فلسفه بعثت نکاتی را در نظر داشته اند و قرآن نیز هم در حوزه فردی و هم ئر حوزه اجتماعی برای انبیا نقشی خاص قایل است.
حجت الاسلام علیرضا نیکزاد افزود: بخشی از آیات قرآن که در آنها از فلسفه بعثت سخن گفته شده، تاثیر این مسئله بر حوزه فردی انسانها مانند تزکیه و تعلیم آنها مورد نظر قرار داده و می فرماید: هو الذی بعث فی الامیین ...لیزکیهم و یعلمهم الکتاب و برخی آیات ناظر بر حوزه اجتماعی حیات انسان است. انا ارسلنا رسلنا بالبینات ...لیقوم الناس بالقسط. بنابراین با توجه به هر دو حوزه مورد اشاره قرآن هم مسئله عدالت و قسط و هم حوزه تربیت و تزکیه نفس هردو از محورهای جدی حوزه اخلاق شمرده می شوند.
وی تصریح کرد: به عبارت دیگر هدف و فلسفه بعثت، رشد و تعالی بشر هم در حیات فردی و هم در حیات اجتماعی است و با توجه به این فلسفه ، شخص نبی مکرم اسلام نیز باید مصداق اتم و اکمل ارزش ها باشد. آنچنان که قرآن از ایشان بعنوان مجسمه اخلاق تعبیر میکند و همه مکارم اخلاقی در آن حضرت تجسم یافته است.
مدیر گروه دانشنامه پیامبر اعظم صل الله علیه و آله با اشاره به برخی روایات در رابطه با رسول گرامی اسلام خاطرنشان کرد: طبق روایات خلق و اخلاق ایشان بر اساس قرآن شگل گرفت و در حدیثی از امام صادق علیه السلام روایت شده است که پیامبر خدا پیش از مبعوث شدن از سوی خدا تربیت و مودب به آداب الهی و انسانی شده و سپس امور الهی به ایشان واکذار شد.
وی افزود: سیره نبی مکرم اسلام و سایر انبیا یک سیره اخلاقی و در جهت مدارا با مردم و حفظ حرمت و کرامت انسانی مخاطب است که جزء ارزشهای جدی انبیا شمرده شده و رمز موفقیت ایشان در قرآن نیز همین مسئله یعنی اخلاق نیکو و قلب رئوف و مهربان عنوان می شود.
حجت الاسلام نیکزاد با بیان اهمیت این سیره و تاثیر آن در موفقیت یا عدم موفقیت رسالت پیامبر گفت: خداوند این توفیق مهربانی با مردم را نیز به رحمت واسعه خویش نسبت می دهد و در آیات الهی خطاب به رسول اعظم صل الله علیه و آله می فرماید اگر نسبت به مردم غلیظ القلب بودی همه از اطراف تو پراکنده می شدند. علاوه بر این رسول گرامی اسلام مامور می شوند که نسبت به پیروان خو د سایر مردم از موضع عفو و بخشش برخورد نموده و در کارها با آنها مشورا کنند.
این کارشناس مذهبی یادآور شد: پیامبر در کلیه برخوردهای خود با مومنین و مسلمین از همین موضع برخورد می کرد و دلیل عمده این سیره رسول خدا صل الله علیه و آله را می توان در دو موضوع ریشه یابی کردو نخست این که اسلام دین رحمت و دین آسان گیری است همچنان که شخص پیامبر فرمود: خداوند مرا به دینی که اهل تسامحو تساهل است مامور ساخت و آیات قرآن نیز در جاهای مختلف نسبت به این مسئله تصریح دارد از جمله آنجا که می فرماید«یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر»
وی افزود: از سوی دیگر هنگامی که رسول خدا در موارد و مواقع مختلف افرادی را برای انجام کاری اعزام می کردند آنها را توصیه به مدارا، رفق و آسان گیری می نمودند چرا که دین اسلام چنین دینی است . بعلاوه شخص نبی مکرم اسلام صل الله علیه و آله رحمه للعالمین نامیده شده اند و همه مواضع ایشلان از روی رحمت به انسانها بوده است. حضرت خود در این رابطه می فرمود: من همانگونه که مامور به تبلیغ رسالت هستم، ماموریت دارم تا با مردم به مدارا به مدارا رفتار کنم. در یکی از بیانات گهربار حضرت آمده است: خداوند مرا فردی خشن مبعوث نفرمود بلکه به صورت معلمی که یسر، آسانی و رفق و رحمت را برای مردم به ارمغان آورد برانگیخت. از این رو حضرت هم خود در برابر مومینن اینگونه برخورد می فرمود و هم دیگران را توصیه به این شیوه و سیره می کرد.
این پژوهشگر اسلامی تصریح کرد: سیره پیامبر سیره رحمت است بخصوص در مواضع قدرت ، که مصداق کامل آن در برابر مشرکین و در جریان فتح مکه مشهود و مشهور است . آنجا که روز فتح مکه را یوم المرحمه نامید و در حالی که در موضع قدرت بود اما با رحمت با مردم و حتی مشرکان مواجه شد و خطاب به آنها فرمود: «انتم الطلقاء» یعنی همه خشونت ها و بی رحمی ها و بی حرمتی های آنا را بخشید.
وی با اشاره به آیه 199 سوره اعراف تصریح کرد: این آیه می فرماید ای پیامبر عفو و بخشش را ملاک و سیره خود قرار ده و به معروف امر و از جاهلان اعراض کرده و روی گردان باش. و مقابله به مثل مکن. مرحوم علامه طباطبایی در ذیل این آیه می فرماید: مفهوم آیه آنست که در برابر هر نوع بدرفتاری دیگران نباید عفو و بخشش را ترک کرد و از هر انتقام گیری می بایست پرهیز نمود. چرا که اگر رسول خدا بدنبال مقابله به مثل بودند مسلما آموزه های ایشان آن اثر مطلوب را در بر نداشت.
پایان پیام/
نظر شما