خبرگزاری شبستان: اصلاح الگوی مصرف، حمایت از تولید ملی، خشکاندن ریشه‌های فقر و آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیکاری در جامعه، توجه به معضل تورم، خودداری از اسراف و ضایع کردن کالاها و ذخیره‌سازی کالاهای اساسی از ارکان مهم در تحقق اقتصاد مقاومتی است که اصل و پایه رسیدن به این مقاصد از کانون خانواده نشات می گیرد.
حال با توجه به اینکه نقطه آغاز فرهنگ سازی در تمام برنامه‌های فرهنگی از خانواده‌ها کلید می‌خورد و با توجه به نقش محوری و تأثیر رویکرد زنان در خانواده، باید دید نقش زنان در تحقق « اقتصاد مقاومتی» چیست؟
نقش زنان در اقتصاد خانواده
نقش زنان در این عرصه اهمیت بسیار دارد. بانوان نقش مؤثر و تعیین‌کننده‌ای در بخش‌های مختلف خانواده، از جمله برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و مدیریت هزینه خانواده دارند از این روی زنان بسیاری از هزینه‌ها و جهت‌گیری‌ها در مدیریت اقتصادی خانواده را می‌توانند تعیین کنند.
اقتصاد خانواده به معنای چگونگی ساماندهی و مدیریت منابع خانه است. خانواده سازمانی است که در زمینه تولید و توزیع کالاهای مورد نیاز را فراهم می‌کند و زن به عنوان یکی از دو رکن اساسی خانواده در این سازماندهی و مدیریت، نقش اساسی را ایفا می‌کند. جایگاه مادری و همسری عمده منابع مصرف را به زن می‌سپارد و انتظار می‌رود که او بتواند با سازماندهی و مدیریت صحیح بین درآمدها و هزینه‌ها، توازن برقرار کند و با برنامه‌ریزی و اجرای صحیح در رشد و توسعه اقتصاد خانواده نقش مؤثر ایفا کند.
زنان هم زمان باید چند جبهه را مدیریت کنند هم بعنوان مدیران اقتصادی خانواده، نقش تعیین کننده ای را هم در برنامه‌ریزی و ساماندهی منابع مالی خانواده بر عهده دارند و هم به عنوان تربیت کننده نسل آینده، وظیفه خطیر تربیت و فرهنگسازی کودکان و نوجوانان بر عهده دارند. از این نظر نقش زنان بسیار پررنگ‌تر از نقش مردان و هم سو و هم جهت با آنان می‌باشد. مرد به عنوان نان‌آور خانواده وظیفه تأمین معاش خانواده را به عهده دارد و بعد از او، این بار نوبت زن است حاصل این دستاورد را به گونه‌ای در خانواده سامان دهی کند که تمام نیازمندیهای خانواده را تأمین کند، در همین راستا علاوه بر ساماندهی، اولویت بندی کردن مخارج و توجه به ضرورت زندگی در وهله نخست مورد توجه زنان است. چرا که بایستی با منابع محدود، نیازهای متعدد یک خانواده را برآورده سازد و عهده پاسخگویی به نیاز خانواده، موجبات آسودگی خاطر همسر و فرزندان را نیز فراهم آورد.
آموزش مصرف صحیح در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی
به فرموده امیر مؤمنان علی (ع) زن ناظر و مسئول امور خانه و همسرش است. یکی از وظایف زن به عنوان مسئول خانه و خانواده انتقال ارزش‌های اخلاقی به نسل بعد است. مادر صرفه جو، بچه هایش را صرفه جو تربیت می‌کند. مادری که نگرش اقتصادی دارد، فرهنگ اقتصادیش را به خانواده و فرزندان منتقل می‌کند و مانع از بریز و بپاش‌های بی مورد می‌شود. نقش اقتصادی مادر در کل خانواده جاری، به طور کلی بخش اعظمی از تربیت، الگوپذیری متربی از مربی است و از طریق گفتار، کردار و رفتار در وجود بچه‌ها نقش می‌گیرد.
یکی از مهمترین ابزار و برنامه ها جهت صرفه جویی و جلوگیری از اسراف، آموزش است. آموزشی که منجر به تغییر نگرش و اصلاح باور و کردار نادرست شود. در همین راستا تهیه برنامه های آموزشی و استفاده از ابزار رسانه بسیار مفید فایده است. آموزش یکی از محورهای اصیل برای خانواده های ایرانی است اگر هر خانواده ای بیاموزد که درست مصرف کند و با صرفه جویی امکان استفاده از سایر مواهب را برای خانواده فراهم کند، شادی و نشاط را برای خانواده به ارمغان می‌آورد.
بازیابی هویت زن ایرانی و پرهیز از تجمل گرایی و چشم و هم چشمی‌های نامناسب و توجه زنان به این نکته که باید روی تولید ملی کار شود و از خرید محصولات خارجی حتی المقدور خودداری کنند و این که با خرید محصولات تولید داخل به توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورمان کمک کنیم سبب می شود تا زنان در این جهاد اقتصادی موفق باشند.
عوامل مؤثر در موفقیت برنامه ریزی و مدیریت بودجه خانوار
1) بهره وری مطلوب از زمان؛ عمر آدمی محدود و تجدید ناپذیر است؛ از این رو بهره وری صحیح از زمان بهترین برنامه ریزی در طول زندگی است. همان گونه که تحصیل علم و دانش در همه عمر پسندیده است، اما اگر در زمان مناسب و به موقع نباشد، نتایج مطلوب گرفته نمی شود، خسارت های اقتصادی نیز گاهی جبران ناپذیر می باشد.
2) تقسیم کار؛ یکی دیگر از عوامل مؤثر در موفقیت برنامه ریزی، تقسیم کار است.
شاید اداره خانه، ساده و بدون پیچیدگی به نظر آید، اما به کار بستن ظرافت های خاص و برنامه ریزی و اجرای صحیح توسط مدیر با کفایت سکون و آرامش را در کانون خانواده برقرار می سازد. تقسیم کار بین افراد خانواده می تواند بازدهی را بالا ببرد و از سنگینی و فشار کار بریک نفر بکاهد. با تقسیم کار نیازی به صرف بخشی از بودجه خانواده برای اجیر کردن کارگر و مستخدم نخواهد بود. کارهای منزل بنا بر توان و مسئولیت و نقشی که هر یک از افراد خانواده دارند، باید تقسیم شود. عدم تعادل در تقسیم کار منجر به ضعف جسمی و روحی و روانی یکی از دو رکن خانه؛ یعنی زن و مرد یا دیگر اعضای خانواده می شود.
تقسیم کار باید بر اساس برتری های نسبی باشد؛ یعنی به هر کس کاری را که می تواند بهتر انجام دهد، واگذار شود تا بازدهی نیز مطلوب گردد؛ چرا که کار خانه نیز جزء اساسی سیستم اقتصادی و اجتماعی است. حضرت زهرا (س) از این نظر نیز اسوه حسنه است. آن حضرت بهترین تقسیم کار را در منزل تنظیم می فرماید.
پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز کارها را با توجه به توان و شرایط روحی، روانی و جسمی زن و مرد بین حضرت زهرا (س) و امام علی (ع) تقسیم فرمود. کارهایی که با نقش مادری و همسری ارتباط نزدیک دارد و در منزل انجام می شود بر عهده حضرت زهرا (س) و کارهای بیرون از منزل به امام علی (ع) سپرده شد.
البته این تقسیم کار منحصر به هر کدام نبود؛ بر همین اساس در سیره عملی حضرت علی (ع) می خوانیم که هشام می گوید: امام صادق (ع) فرمود : « امیرالمؤمنین در کار خانه با حضرت زهرا (س) همکاری می کرد. هیزم جمع می نمود، آب می کشید. جارو می کرد و حضرت زهرا (س) گندم آسیاب می کرد و نان می پخت».
حضرت زهرا (س) با آن همه مقام و منزلت، کار خانه را خود انجام می داد و حتی کارها را با خادم خود تقسیم کرده بود. یک روز ایشان کارهای منزل را انجام می داد و روز دیگر فضه .
یادآور می شود که تقسیم کار به این معنا نیست که فعالیت زن منحصر در کارخانه است، بلکه زن می تواند با توجه به مدیریت و سازماندهی صحیح در امور خانواده با محاسبه مطلوبیت حاصل از اشتغال همچون؛ خستگی ناشی از کار در منزل و بیرون از منزل، مخارج و غیره علاوه بر بالا بردن سطح فعالیت های اجتماع در زمینه های مختلف به بودجه خانوار نیز کمک نماید.
بنابراین نقش زن در اقتصاد خانواده همواره بر اساس مطلوبیت خانوار و ترجیحات فرهنگی و اجتماعی و صرف وقت در محیط خانه برای تأمین نیازمندی های خانوار یا صرف همان زمان در محیط خارج از خانه، یا حتی کارهای اقتصادی داخل منزل، باید مورد توجه مدیران بالای جامعه قرار گیرد؛ بدیهی است غفلت از این امر یا پرداختن به نقش های فرعی و حاشیه ای زن، ضربه های جبران ناپذیری بر شخصیت او و نیز کاهش بهره گیری اجتماعی از توان خدادادی این موجود نقش آفرین خواهد شد.
پایان پیام/
نظر شما