ابراهیم برزگر، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره اندیشه ها و تفکراتی که بستر انقلاب اسلامی ایران را فراهم آورد، به خبرنگار شبستان گفت: مفاهیمی مانند" انتظار" که به وجهی مثبت و سازنده تعیین شد و فرد منتظر را به سوی سازندگی اصلاح بسترهای موجود اجتماعی و مهیا کردن زمینه ظهور منتهی فرا می خواند در شکلگیری این نهضت نقشی اساسی ایفا کرده است.
وی اظهار کرد: مفهوم دیگر "عاشورا" بود که در فرآیند وقوع انقلاب بسیار مورد توجه قرار گرفت، آموزه های حسینی همچون فرهنگ شهادت از جمله مهمترین مفاهیم مورد استقبال ایرانیان بوده و است که در تمامی اعصار احیاء و بازسازی شده است.
برزگر تاکید کرد: آمادگی برای پرداخت حداکثری و هزینه مشارکت در سیاست و ایجاد تغییرات اجتماعی در ایران هم از زمینه ها و بسترهایی بود که به انقلاب سال 57 در ایران انجامید.
نویسنده کتاب "بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران" ادامه داد: بنابراین در کنار بازنگری این مفاهیم در خصوص مفهوم "تقیه" نیز نوعی بازاندیشی از سوی امام خمینی (ره) انجام و تقیه امری حرام محسوب شد و تعبیری از امام خمینی است که می گوید" تقیه به هر صورتش جایز نیست و هر اتفاقی بیفتد تا آخر مجوزی برای تقیه شیعیان نخواهد بود".
وی عنوان کرد: مجموعه ای از بازنگری ها در اندیشه سیاسی اسلام و همچنین بازنگری در نقش سیاسی زنان این امکان را فراهم کرد که زنان ایران و تمام مسلمانان جهان در یک مقیاس میلیونی در خیابان ها حاضر شده و تظاهرات کنند و مجموعه این عوامل زمینه هایی را فراهم کرد که مشارکت سیاسی و حضور مردم در صحنه به صورت یک امر واجب شرعی و ملی تلقی شود.
برزگر با بیان این مطلب که این حضور با زعامت مرجع تقلید شیعیان رخ داد، ابراز کرد: نهاد مرجعیت یکی از مصدرهای وقوع انقلاب بود و اگر نهاد مرجعیت شیعه در این انقلاب نبود به پیروزی نمی رسید و امکان بسیج اجتماعی توده ها فراهم نمی شد. بنابر انچه رفت مبانی اندیشه ای انقلاب اسلامی مرور شد.
اندیشه سیاسی اسلام، الهام بخش انقلاب
وی با اشاره به نقش انقلاب اسلامی در تعریف نظریه های انقلابی و تولید اندیشه در این زمینه بیان کرد: نفس وقوع انقلاب متاثر از اندیشه های سیاسی اسلام بود؛ همواره قبل از وقوع انقلاب این سوال مطرح بوده که آیا اسلام می تواند معمار تغییرات سیاسی، اجتماعی آن هم از نوع بنیادن مانند انقلاب باشد. افراد زیادی پاسخ منفی می دادند و می گفتند ادیان به طور کلی و اسلام به طور خاص این توانایی را ندارد.
نویسنده کتاب "بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران" ابراز کرد: اندیشه های مارکسیستی در آن دوره که دین و مذهب را مواد مخدر توده ها و سست کننده آنها می دانستند یا اندیشه های لیبرالیستی که مفروض اساسی شان سکولاریسم (جدایی دین از سیاست) بود، معتقد بودند ادیان و به طور خاص اسلام توانایی اجرای تغییرات اجتماعی در جامعه را ندارد، ولی وقوع انقلاب اسلامی ثابت کرد که اسلام می تواند تغییرات اجتماعی بنیادین ایجاد کند و بنابراین حل این معما الهام بخش اندیشه سیاسی در سایر کشورها و در میان یک میلیارد مسلمان کشورهای اسلامی بوده است.
انقلاب توانایی نظام سازی اسلام را به رخ جهانیان کشید
وی ادامه داد: وقوع انقلاب اسلامی الهام بخش این موضوع نیز بود که اسلام می تواند نظام سازی کند و نوعی نظام سیاسی جدیدی را بر مبنای اسلام تاسیس کند، همچنان که فرم ها و قالب های قبلی در جهان اسلام یک قالب "خلافت اهل سنت" و یک قالب" امامت " و الگوی سلطنتی شیعی بوده است که از زمان صفویه به بعد در قلمرو شیعیان شکل می گیرد.
برزگر خاطرنشان کرد: اما در دوره مدرن ما فرم و قالب جدیدی که در کشورهای اسلامی مبتنی بر دین تولید می شود نداشتیم تا این که شکلگیری جمهوری اسلامی که به نحوی ترکیبی است از سنت و مدرنیسم الهام بخش کشورهای اسلامی برای نظام سازی در دنیای مدرن می شود و این امکان و استمرار آن بیش از سه دهه مجددا الهام بخش برای کشورهای منطقه ای بوده است.
پایان پیام/
نظر شما