به گزارش خبرنگار شبستان، برنامه سینمایی هفت دیشب بیشتر به مسائل مربوط به جشنواره و حواشی آن پرداخت و بحث جشنواره کاملا داغ بود.
اما دربخش نقد فیلم،شب گذشته این برنامه مهمان مسعود فراستی ببود که به همراه مانی حقیقی آخرین ساخته او "پذیرایی ساده"را نقد و بررسی کردند.
فراستی در مورد این فیلم و فیلمنامه آن گفت: فیلمنامه فضای مأنوسی ندارد. فیلم نگاه تحقیرآمیزی به مردم داشته و سراغ افرادی رفته که فقیرند و معلوم است که نسبت به پول، امکان وا رفتگی بیشتری دارند. نگاه غیرانسانی در مورد کارکترها مشهود است.
او افزود: اینکه ذات این نوع نگاه با سینما متناسب است و چقدر سینما می‌تواند مدیوم درستی برای بیان این حرف باشد، جای سوال دارد.مساله اصلی اینجا است که موضع فیلم، دلخوری از انسان نیست بلکه فیلمساز خود را جدای از کارکترها دیده است. فیلم و فیلمساز بجای سوژه، دلخوریشان را نسبت به ابپژه اعمال کرده‌اند که صحیح نیست.
فراستی با بیان اینکه "پذیرایی ساده" دچار مفهودم‌زدگی شده گفت:این فیلم به جای شخصیت‌پرذاری موضوع‌پردازی کرده است که هم شخصیت را تحقیر می‌کند و هم مخاطب را.
این منتقد سینما افزود: فیلم با افتادن در دام مفهوم و مفهوم‌زدگی، انزجار مخاطب را باعث و ضد مردمی شده است، همچنانکه تحول را در مورد دو شخصیت اصلی داستان که شکنجه‌گر هستند، بر خودشان نمی‌بینیم. این فیلم لذتی به مخاطب نمی‌دهد و مخاطب را شکنجه می کند در حالی که سینما جای شکنجه نیست.
حقیقی هم درهفت دیشب ابتدا به شرایط اکران "پذیرایی ساده"پرداخت و گفت: چون قبل از جشنواره فجر، فیلم را اکران کردیم بدترین موقع اکران محسوب می‌شود اما باز هم از نحوه استقبال، رضایت دارم.
او با اشاره به تحریم این فیلم توسط حوزه هنری، این اقدام را بهترین تبلیغ برای فیلمش دانست و گفت:ما نمی توانستیم بهتر از این را تصور کنیم و اتفاقا از کارشان نیز تشکر می کنم. گرچه نقد منفی مسعود فراستی نیز رونق کار مار را نیز بیشتر می‌کرد.
حقیقی با رد سخنان فراستی در مورد فیلمش گفت: فیلم ضد مردمی نیست اما از آدم‌ها شاکی‌ست که این نگاه را قبول دارم. فیلم نگاهش به نوعی از انسان‌ها دلخور است و باعث می‌شود که از افراد به دنبال شکایت باشد.نادرست است که این نگاه را به طبقات مردم نسبت دهیم. اتفاقا رذالت نگاه فیلم را هم هر مخاطبی می‌تواند علیه خود ببیند و به خود بگیرد؛ بنابراین خلاف طبقه خاصی از مردم نبوده است.
او همچنین درباره پذیرایی ساده گفت: اولین کسی که فیلم را دید اصغر فرهادی بود که البته پیشنهاد داد که نباید خودم در این کار، بازی می‌کردم. اگر هم روی محمدرضا گلزار نظر داشتم بخاطر بازی و برخی ویژگی‌ها بوده و نه کسب گیشه.
حقیقی مضمون اصلی "پذیرایی ساده" را تحقیر دانست و گفت:فیلم تحقیر دارد و راجع به این قضیه ساخته شده است اما اینکه کار، چه افرادی را تحقیر می‌کند جای تأمل دارد.برایم مهم، ارتباط عاطفی با مخاطب است که هر فردی از هر قشری به شکل عاطفی بتواند خودش را در فیلم ببیند و با آن همذات‌پنداری کند.
او همچنین بخشی از مشکلات فیلمش را به نگاه نادرست بعضی از مسئولان به این فیلم مربوط دانست و گفت: فیلم از ناحیه برخی از جمله مدیران حوزه هنری در همان ابتدا و به شکل سطحی دیده شد در حالی که باید از نگاه تحقیرآمیز و توهین سطحی کار رد شد و دلیل این نوع ورود را می‌فهمیدند.
حقیقی همچنین درباره مخاطبان احتمالی فیلم خود گفت:فیلم من دو دسته مخاطب دارد؛ از یک طرف گروهی از آن خوشش می‌آید و از طرفی هستند افرادی که از آن تنفر دارند.
همچنین شب گذشته علی معلم و مهدی عظیمی میر آبادی از اعضای هیات انتخاب درمیزگردی این برنامه در مورد انتخاب آثار حاضر در جشنواره فیلم فجر صحبت کردند.
در ابتدای این نشست معلم با تاکید بر این نکته که سینمایی بودن فیلمها مهمترین معیار انتخاب آنها بوده است گفت:این مطلب هم مهم بود که آثار انتخابی چقدر در مقام سینما جایگاه و اعتبار دارند.چون جشنواره باید آثاری را بپذیرد که از کیفیت استانداردی برخوردار باشد که این نکته نمی‌تواند جدای از ساختار باشد.ما اصلا به دنبال این نبودیم که مثلا چون فیلمی پیام خاصی دارد، آن را مدنظر قرار دهیم؛ اصل همان ساختار سینمایی بود که بتواند تماشاگر را به عنوان یک فیلم، مجاب کند.
او با رد شائبه انتخاب سلیقه ای آثار توسط هیات انتخاب گفت:برخی ادعای سلیقه‌ای عمل کردن را مطرح کرده اند که آن را قبول ندارم چون بخش بزرگی از انتخاب‌ها، سلیقه‌ای نبوده است. در نظر بگیرید در هر هیأت انتخاب و داوری، طبیعی است که اختلاف نظر هم وجود دارد.
وی تصریح کرد: حدود 13 فیلم انتخاب شده با حداکثر آراء برگزیده شدند و برخی هم ممکن بود در موردش اختلاف نظرهایی داشتیم اما این طبیعی است که هر کس براساس مولفه‌ای نظری دهد که نهایتا به جمع‌بندی می‌رسیدیم.
این منتقد با سابقه و تهیه کننده سینما با تاکید بر این که نگاه ممیزی در هیات انتخاب وجود نداشته است گفت:در مقام ممیزی به فیلمها نگاه نمی‌کردیم و توجه‌مان بنابر ساخت و قوائد جشنواره فجر بوده است. با توجه به همین نگاه اعتراض‌ها به انتخاب‌های فعلی، از نظر اخلاق حرفه‌ای درست نیست. گرچه باید هیأت انتخاب زودتر معرفی شده و در طول سال بتوانند کارها را پیگیری کنند و این امر در جشنواره‌های دیگر مرسوم است.
معلم با تاکید بر لزوم به حداقل رساندن آثار حاضر در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر،گفت:باید این قائده را همانند دیگر فستیوال‌ها بپذیریم که همه جا آثار بخش مسابقه محدود هستند تا گروه داوری بهتر بتوانند کارشان را انجام دهند.گرچه بعید می‌دانم که حتی از این فیلم‌های ارسالی، نیمی از آنها هم بتوانند فرصت اکران در سینما را پیدا کنند.
در این بخش از برنامه، مهدی عظیمی میىآبادی درباره تاثیر نگاه مدیران دولتی در انتخاب‌ها گفت: مدیران دولتی که در هیات انتخاب بودند خودشان اهل سینمای هستند و وجاهت سینمایی دارند. اما برای سرعت دادن به روند صدور پروانه نمایش، بعضی از اعضای شورای صنفی هم در جلسه حضور داشتند که به عنوان هیات انتخاب منتخب شده بودند. در عین حال که سلیقه‌ها متفاوت بود کلیت نظرات با یکدیگر نزدیک بود.
وی گفت: از آنجا که برخی از هیات انتخاب در حوزه نظارت و ارزشیابی هم حضور داشتند این مساله باعث تسریع در کارها شد. در هیات انتخاب این افراد نظر کارشاناسی می دادند و بعد در جلسه دیگر مسئله ممیزی فیلمها مطرح می شد. با توجه به سلیقه‌ای که هر کدام از ما داشتیم تلاش کردیم با توجه به سیاستهای جشنواره یکدیگر را قانع کنیم.ما داور نبودیم بلکه هیات انتخاب بودیم پس باید هم به شاخصه‌های محتوایی بر اساس سیاستهای جشنواره توجه می کردیم و هم به شاخصه‌های فنی و کیفی فیلم و هم به ارتباطی که مخاطب با این فیلم ها برقرار می‌کند، توجه می کردیم.
روح الله حجازی کارگردان فیلم "زندگی خصوصی آقای محمودی و بانو" که فیلمش برای حضور در هیچ بخشی از جشنواره انتخاب نشده است، مهمان تلفنی این برنامه بود که در ادامه پشت خط آمد و در این باره عنوان کرد: این فیلم در بخش خصوصی تولید شده و مثل کار قبلی من با هزینه خصوصی و شخصی ساخته شده است. ابتدا از علی معلم و مهدی عظیمی تشکر می کنم چون شنیده ام که آنها از طرفداران فیلم بوده‌اند.
این کارگردان افزود: این طور که شنیده‌ام فیلم، مسئله کیفی نداشته است. تصور می‌کنم فیلم بنده هر سه شاخصه مطرح شده مهدی عظیمی را داشته باشد اما فکر می کنم دوستان بحث محتوا را در جاهایی با ممیزی اشتباه گرفته‌اند. به زعم نظر بسیاری از منتقدان و فیلمسازانی که این فیلم را دیدند این اثر نه از نظر محتوایی و نه کیفی هیچ مشکلی ندارد.این فیلم نه در بخش مسابقه، نه رزرو و نه خارج از مسابقه حضور دارد. من به عنوان فیلمسازی که در بخش خصوصی کار می کنم حق دارم بدانم تکلیف فیلم چیست. وقتی مسئله کیفی و محتوایی در اثری مطرح نمی‌شود به نظر می رسد دوستان با مضمون فیلم مشکل دارند. باید جواب روشنی به من داده شود تا بدانم تکلیف فیلمم چه می شود. امیدوارم پاسخ قانع کننده ای به من بدهند و حداقل یک اکران در جشنواره برای فیلم بگذارند و به نظرات افکار عمومی احترام گذاشته شود.
معلم در ادامه این بحث گفت: در هیچ جای دنیا من ندیده‌ام که مثلا تارانتینو نامه بنویسد که چرا مثلا جشنواره برلین فیلم من را انتخاب نکرده است. هیات انتخاب بنا به هر دلیلی تصمیم می گیرد فیلمی را انتخاب کند یا نکند. یا اینکه با فیلمساز وارد مذاکره می‌شود و با کارگردان به نتیجه می رسد یا نمی رسد.در مورد فیلم حجازی هم ممکن است تفاوت آرا وجود داشته باشد. این فیلم می تواند جای خودش را در جشنواره‌های دیگر پیدا کند. در هیچ جشنواره‌ای من ندیدم بیشتر از 22 فیلم در بخش مسابقه آن شرکت کنند چون قابلیت داوری بیش از این وجود ندارد. بنابراین بخش های دیگر برای حضور بقیه فیلم ها به وجود می آید.
مهدی عظیمی هم در ادامه در این مورد گفت: این نگاه منصفانه و دقیقی نیست که برخی فیلمسازان معتقدند که اگر کارشان در جشنواره حضور داشته باشد جشنواره خوب است و اگر فیلمشان انتخاب نشد جشنواره بد است چون همه چیز در یک جشنواره به صورت نسبی است. در مورد فیلم حجازی نیز باید بگویم قبل از اینکه به برنامه بیایم با جلیل عرفان منش تلفنی صحبت کردم که اگر امکان دارد مشکلات ممیزی و ارزشیابی فیلم به حجازی اعلام شود تا اگر بشود با اعمال اصلاحات و صحبت با جواد شمقدری و دبیر جشنواره این فیلم بتواند در بخش غیر رقابتی در جشنواره حضور یابد.
وی ادامه داد: امسال فیلمی داشتیم که اگر در هر دوره ای از جشنواره بود در بخش مسابقه حضور می یافت. فیلم سینمایی "آقای الف" به کارگردانی علی عطشانی اولین فیلم سه بعدی سینمای ایران بود که به دلیل تراکم وقت مسابقه نتوانست در این بخش حضور یابد. من از همه علاقه مندان دعوت می کنم که این فیلم را در جشنواره در بخش سینمای سه بعدی ببینند.
پایان پیام/
نظر شما