به گزارش خبرنگار شبستان، محمدهادی همایون، معاون آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) صبح امروز طی نشستی که در پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی برگزار شد "علوم انسانی و تمدن نوین اسلامی: وحدت حوزه و دانشگاه"در رابطه با تفاوت‌های میان علوم تجربی و علوم انسانی اظهار کرد: آنچه که امروز در غرب به عنوان تکنولوژی می‌شناسیم سال‌ها قبل پایه‌های معرفتی‌اش بنیان نهاده شده است.
وی ادامه داد: گاهی وقت‌ها این پرسش پیش می‌آید که چرا در جمهوری اسلامی اتفاقی درست عکس آنچه که در غرب محقق شده است به وقوع می‌پیوندد، برای مثال چرا ما در حوزه علوم تجربی پیشرفت داریم اما همچنان به نظر می‌رسد که در رابطه با علوم انسانی به تحولی متناسب با انقلاب اسلامی دست نیافته‌ایم.
همایون تصریح کرد: به طور کلی قومی که قرار است تمدن‌سازی کند باید بر اساس دین، هویت خویش را بازسازی نماید. با توجه به این تعریف چون ما در دل حاکمیت مطلق تمدن غرب، تمدن‌سازی می‌کنیم، بنابراین باید با قواعد آنها نیز آشنا باشیم.
این محقق افزود: جریانی که در حال حاضر در کشور ما ایجاد شده است در قالب لایحه علم و توسعه قرار نمی‌گیرد بلکه در بطن هویت محقق می‌شود و آنچه که از این گذر برای ما اهمیت دارد بیداری‌ای است که هم‌اکنون در حوزه علوم انسانی در شرف وقوع است.
وی با بیان اینکه قبل از انقلاب در سطح دانشگاه اساتید غیربومی مطالب و مسایل غیربومی را در قالب علوم خودشان به دانشجویان ارایه می‌کردند، عنوان کرد: بعد از انقلاب با ورود اساتید بومی به دانشگاه ها مسایل داخلی و بومی خودمان عنوان شد، برای مثال اگر زمانی برای ارایه مدلی از شیوه ساختمان‌سازی به مستندی که ساخته کشور خارجی بود مراجعه می‌کردیم امروز خود ما در این حوزه صاحب‌نظر بودیم.
همایون ابراز کرد: آنچه که در حال حاضر به عنوان یک معضل تلقی می‌شود آن است که علوم فنی ما به نوعی بومی هستند، حال آنکه علوم انسانی ما وارداتی بوده و بر مبنای دیگری سوار هستند، هر چند که این مهم یک پیروزی برای علوم انسانی محسوب می‌شود چرا که متوجه شده به لحاظ بومی و دینی‌بودن دستش خالی است.
وی تاکید کرد: بنابر اوصاف یادشده طبیعی است پس از آنکه جریان علمی در جامعه اسلامی ما آغاز می‌شود در لایه فرهنگ و تمدن‌سازی توسعه علمی نمود بیشتری می‌یابد، چرا که علم زمانی اهمیت دارد که اصل فقهی تبدیل به فرهنگ شود و در زندگی مردم خود را نشان داده و بر اساس آن تمدن‌سازی شود.
معاون آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به ضرورت تبیین لایه مرکزی به نام دین و واسطه توسعه علمی و همچنین ساختار نهادها گفت: دو نهاد حوزه و دانشگاه که هر دو مرتبط به دو دوره تاریخی هستند در واقع به طور جداگانه بیانگر حقیقتی مهم خواهند بود اما در بررسی اینکه هر کدام چه جایگاهی دارند فروض متعددی وجود دارد؛ نخست آنکه حوزه نباید دانشگاه شود و همچنین دانشگاه نباید حوزه شود، هر چند که در حال حاضر این اتفاق دارد برای حوزه می‌افتد و این مرکز علمی دینی کم‌کم به دانشگاه تبدیل می‌شود.
وی با بیان اینکه در تفکیک حوزه علوم انسانی و دینی وقتی بتوان این دو نهاد را کنار یکدیگر نگاه داشت موفقیت حاصل می‌شود، افزود: تجربه نشان داده است که علوم فنی در برابر آموزش‌ها رشد می‌کند ولی واقع امر آن است که آیا علوم انسانی نیز در قالب این نظام دانشگاهی توان رشد را دارد یا صرفا این علوم باید به حوزه سپرده شود؟ و آیا باید توقع از این دو نهاد در حد همکاری بماند یا باید به سوی تولید علمی دینی برخواسته از مبانی دین برویم؟
وی با بیان اینکه باب حوزه‌های علمیه باید به سمت جامعه باز شود، عنوان کرد: این مهم در صورتی محقق می‌شود که دانشگاه‌ها متولی علوم انسانی نباشند، ضمن آنکه باورها و رفتارهای مطلوب و آرمانی جنبه نرم جامعه را تشکیل می‌دهد، حال آنکه تمدن جنبه سخت فرهنگ را شامل می‌شود ولو اینکه بیاییم درون تمدن را تحلیل کنیم و آن را منقسم به چند بخش نماییم.
همایون خاطرنشان کرد: بنابر موارد یادشده تمدن اسلامی در نیازهایی که بشر برایش بر می شمارد و همچنین در کیفیت ارضای این نیازها دخالت دارد؛ همچنین وقتی تمدن اسلامی حاکم شد جامعه ایمانی به دنبال هوا و نفس نمی رود.
پایان پیام/
نظر شما