عدالت اقتصادی یکی از شعبه های عدالت اجتماعی است

به گزارش خبرنگار شبستان، حجت الاسلام والمسلمین دکتر میرمعزی در نشست نظام اقتصادی از دیدگاه قرآن کریم با تعریف عدالت اجتماعی در جامعه اسلامی گفت: عدالت اجتماعی به معنای این است که هر صاحب حقی در جامعه حقش پرداخته شود و از این رو عدالت اقتصادی یکی از شعبه های عدالت اجتماعی است.

وی ادامه داد: اگر حق مردم نسبت به ثروت های جامعه به طور کامل داده شود به معنای تحقق عدالت اقتصادی است.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با بیان اینکه حقوق افراد را خداوند تعیین کرده گفت: از مجموعه آیات و روایات اسلامی به اصل توزیع ثروت و درآمد جامعه از دیدگاه اسلام می رسیم.

وی در این باره تصریح کرد: براساس اصل اول همه نعمتها دراین جهان برای همه مردم آفریده شده به طوریکه خداوند در آیه 31 سوره لقمان می فرماید: آیا ندیده اید خداوند آنچه در آسمانها و زمین هست را در خدمت نیازهای شما قرار داده و نعمتهای آشکار و پنهان خود را برای شما ارزانی داشته است.

وی ادامه داد: نعمتها یعنی چیزهایی که انسان از آن لذت می برد و نیازهای خود را از آن تامین می کند و این نعمتها شامل نعمت های ظاهری، باطنی و معنوی است.

حجت الاسلام میرمعزی با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) در همین زمینه گفت: امام صادق (ع) خطاب به شاگرد خود مفضل فرمودند: اگر در این عالم با فکر خود تامل کنید و با عقل خود تشخیص دهید آن را مانند خانه ای می یابید که برای تو بنا شده است. اگر هر نظام و قانونی موجب بشود که نعمت های خداوند مختص عده ای خاص شود عدالت اقتصادی تحقق پیدا نکرده است.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی با معرفی اصل دوم نظام اقتصادی از دیدگاه قرآن گفت: کار مفید اقتصادی اولین منشا پیدایش حق در ثروتها و درآمدهای جامعه است به طوریکه این اصل در آیات زیادی از قرآن مورد اشاره قرار گرفته است.

وی در این باره تصریح کرد: خداوند در آیات 32 سوره نساء و 39 سوره نجم می فرماید: برای مردان بهره ای از آنچه که به دست می آورند با کار و تلاش و برای زنها هم نصیبی است از آنچه که اکتساب می کنند و در سوره نجم نیز می فرماید: نیست برای انسان مگر آن مقدار که برای آن تلاش کرده است.

حجت الاسلام معزی در ادامه این نشست گفت: در روایاتی از پیامبر (ص) آمده است که از ایشان سوال شد کدام کسب انسان پاکیزه تر است و ایشان فرمودند: عملی که انسان با دست انجام دهد یا فرمودند: جستن روزی حلال بر هر زن و مرد مسلمانی واجب است و همچنین فرمودند کسی که از دست رنج خود بخورد خداوند با نظر رحمت به وی می نگرد و هرگز عذابش نمی کند.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) در همین زمینه افزود: ایشان فرمودند هر صنعتگری باید سه صفت داشته باشد تا به وسیله آن کسب درآمد کند، در حرفه خود ماهر باشد، امانت را ادا کند و دل کسی را که برایش کار می کند به دست آورد.

وی با اشاره به معرفی اصل سوم پرداخت حقوق فقرا در جامعه اسلامی گفت: اصل نیاز موجب حق سهم بری از ثروت های جامعه است. نیازمندان جامعه شامل دو گروه معلولان، ازکارافتادگان و افرادی که به هر دلیلی با وجود کار و تلاش نمی توانند نیازهای خود را تامین کنند می شوند.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی ادامه داد: آیات و روایات بسیاری به دست ما رسیده که به ما می فهمانند نیازمندان در اموال ثروتمندان حقی دارند. در آیه 19 سوره ذاریات خداوند می فرماید: در اموال اهل تقوی حقی برای سائل و محروم است. همچنین از امام صادق (ع) است که ایشان فرمودند خداوند تبارک و تعالی بین اغنیا و فقرا در اموال شراکت داده است بنابراین اغنیا حق ندارند اموال را برای غیر شرکای خود صرف کنند.

حجت الاسلام میرمعزی با اشاره به روایتی از امام جعفر صادق (ع) گفت: خداوند بر مردمان ثروتمند واجب کرده که به اندازه نیاز فقیران به ایشان بدهند پس اگر فقیران سکوت کنند یا کار آنها را از پا درآورد یا برهنه بمانند، سبب آن خودداری ثروتمندان از رساندن حق فقیران به ایشان است.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی با اشاره به روایت دیگر از امام صادق (ع) درباره این مبحث بسیار مهم جامعه اسلامی خاطرنشان کرد: امام صادق (ع) فرمودند خدای عزوجل برای نیازمندان در اموال ثروتمندان آن مقدار واجب کرده که آنان را بی نیاز کند و اگر می دانست این مقدار آنان را متقی نمی کند سهم آنان را زیادتر می فرمود از این رو گرفتاری فقیران از ناحیه حکم خدا نیست بلکه ابتلای آنها از سوی کسانی است که حق آنها را نمی پردازند.

حجت الاسلام میرمعزی با معرفی حقوق فقرا در اموال اغنیا گفت: زکات به عنوان یک مالیات شرعی است یکی از مصارف فقرا و مساکین است که در جامعه اسلامی باید به آنها ارائه شود.

عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی با بیان اینکه بین فقیر و مسکین تفاوت است گفت: مسکین یعنی شخص بیچاره که دارای فقر شدید است اما فقیر تا قبل حد رفاه را شامل می شود.

وی با اشاره به آیه 41 سوره انفال گفت: بخشی از خمس نیز به فقرا و مساکین می رسد و حق فقرا و معصومین در اموال مردم است که اگر پرداخت نشود لقمه را مشتبه و حرام می کند. امام سجاد (ع) در این باره می فرمایند: حق معلوم چیزی است که انسان از مال خود خارج می کند و بخشی از زکات و خمس واجب نیست و حق معلوم مقداری است که انسان از مال خود به قدری که مالک است کم یا زیاد خارج می کند و صله رحم به جا می آورد و ناتوانی را تقویت می کند و باری را از دوش کسی برمی دارد به برادر ایمانی اش می بخشد یا برای مصیبتی که برادر به آن گرفتار آمده صرف می کند.

حجت الاسلام میرمعزی ادامه داد: یک سری از حقوقی که به نیازمندان متعلق است باید از بیت المال مسلمانها که همان خزانه دولت است تامین شود. عضو شورای عالی الگوی اسلامی ایرانی خاطرنشان کرد: حضرت علی (ع) در نامه خود به مالک اشتر درباره فقرا و مساکین می فرمایند: خدا را در مورد طبقه پایین جامعه کسانی که هیچ چاره ای ندارند از مساکین، نیازمندان، بینوایان و زمین گیران خداوند حقی بر ایشان مقرر داشته و از تو خواسته که آن را رعایت کنی.

حجت الاسلام میرمعزی در پایان این نشست دو تذکر در زمینه احقاق حقوق نیازمندان مطرح کرد و افزود: اینکه فقرا در اموال اغنیا حق دارند منظور این است که این حق به عنوان فقرا متعلق است و مسئول اخراج و تقسیم آن گاه خود ثروتمندان هستند و یا فقیه عادل که در راس حکومت اسلامی قرار دارد و همچنین کمک به نیازمندان و فقیران باید در حدی بشود که آنها به سطح کفاف برسد و نیازهای معقولشان را مطابق با شان اجتماعی شان تامین کنند.

شایان ذکر است نشست نظام اقتصادی از دیدگاه قرآن کریم باحضور جمعی از اصحاب رسانه و ریاست سازمان فعالیت های قرآنی دانشگاهیان کشور در این سازمان برگزار شد.

پایان پیام/