خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: بر فراز گوشه شمالشرقی معبد الاقصر و حدود ۹ متر بالاتر از سطح زمین، مسجد «سیدی ابوالحجاج الاقصری» همچون نگینی تاریخی خودنمایی میکند. این «مسجد معلق» تنها محل عبادت نیست؛ بلکه سندی زنده از لایهلایه بودن تاریخ مصر است که بر ویرانههای فرعونی و بقایای یک کلیسای قبطی بنا شده است.
دوران فرعونها
معبد الاقصر، یکی از مشهورترین بناهای باستانی مصر، در دوران رامسس دوم ساخته شد. صحنهای باشکوه، پیکرههای عظیم و ستونهای نفیس آن، جلوهگاه اقتدار مصر باستان و عبادت خدایان آمون، موت و خنسو بود.
دژ رومی
در سده چهارم میلادی، این معبد دگرگونی بزرگی را تجربه کرد. رومیان آن را به یک پایگاه نظامی تبدیل کردند، دیوارهایش را استحکام بخشیدند و از صحنهایش برای مقاصد نظامی بهره بردند. این حضور رومی تا سده ششم ادامه یافت و ردپایی ماندگار از دوران تبدیل نیایشگاههای الهی به مراکز قدرت زمینی بر جای گذاشت.
کلیساهای قبطی
پس از رومیان، مسیحیان چندین کلیسا درون دیوارهای معبد ساختند؛ یکی از همین کلیساها درست در همان جایی قرار داشت که بعدها مسجد بنا شد. با گذشت زمان، لایههای طبیعی خاک و گسترش بافت شهری الاقصر بخشهایی از معبد را پوشاند و تاریخ فرعونی و مسیحی زیر سطح شهر پنهان شد.
ورود ابوالحجاج الاقصری
در سده سیزدهم، شیخ ابوالحجاج الاقصری، عالم و صوفی برجستهای از بغداد، به الاقصر مهاجرت کرد. او در محوطه معبد زندگی میکرد و شاگردان بسیاری را تربیت نمود. پس از وفاتش در سال ۱۲۴۴ میلادی، مقبره او بر بام کلیسای مدفونشده قرار گرفت و مکان مقدسی برای نسلهای بعد شد.
نخستین ساخت مسجد
حدود یک دهه پس از درگذشت او، پسر ابوالحجاج نخستین مسجد را در این محل بنا کرد. جالب آنکه یکی از دو مناره قدیمی مسجد احتمالاً پیشتر وجود داشته و به دوره فاطمیان بازمیگردد؛ نشانهای که گویای وجود مسجدی قدیمیتر در همین مکان است.
کشف دوباره پس از آتشسوزی
ساختار کنونی مسجد به دهه ۱۸۲۰ میلادی بازمیگردد و مناره دوم نیز در سالهای ۱۸۵۱-۱۸۵۲ افزوده شد. در جریان مرمتهای بعدی، آتشسوزی ناخواستهای باعث آشکار شدن ستونها و کتیبههای فرعونی پنهان در دیوارها و کف مسجد شد؛ کشفی که باستانشناسان را شگفتزده کرد و گنجینهای تاریخی را پس از قرنها از دل خاک بیرون آورد.
مرکز زنده معنویت
امروز این مسجد همچنان فعال است و بهویژه در موسم مولد ابوالحجاج، که ۱۵ روز پیش از رمضان برگزار میشود، به مرکزی پرشور برای صوفیان و زائران تبدیل میگردد. زائران از سراسر مصر میآیند و آیینی رنگارنگ شامل رژه قایقها برگزار میکنند؛ آیینی که یادآور جشن باستانی «اپت» است، هنگامی که نمادهای مقدس میان معابد کارناک و الاقصر جابهجا میشد.
نماد همزیستی
مسجد سیدی ابوالحجاج، که بیش از ۱۰ متر بالاتر از سطح معبد قرار گرفته، عصارهای از تاریخ مصر را در خود جای داده است: فرعونی، مسیحی و اسلامی در یک قاب. بازدیدکنندگان در این مکان، پیوند نادری میان سه تمدن را تجربه میکنند؛ جایی که زمزمههای گذشته با روحانیت امروز درهم میآمیزد.
نظر شما