حجتالاسلام زینالعابدین دستداده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از فارس با تأکید بر نگاه عمیق امام علی(ع) به مفهوم شادی و اندوه، ملاک ارزشگذاری این دو حالت در زندگی انسان را متعلق غم و شادی دانست.
به گفته وی، در آموزههای دینی و بهویژه در کلام امیرالمؤمنین(ع)، ارزش شادی و غم به این بستگی دارد که انسان برای چه چیزی شاد یا اندوهگین میشود.
او توضیح داد: «اگر شادی انسان به امور معنوی و اخروی گره خورده باشد، ارزشمند و سازنده است، اما اگر غم او از دست دادن مسائل دنیوی باشد، چنین اندوهی فاقد ارزش حقیقی است.»
مدیر بنیاد پیمان غدیر با اشاره به نامه ۲۲ نهجالبلاغه گفت: «حضرت علی(ع) در توصیهای حکیمانه میفرمایند: انسان نباید برای دستاوردهای زودگذر دنیا شاد شود و نباید برای آنچه از دست داده، جزع و فغان کند؛ بلکه باید شادی و اندوهش را به اموری از آخرت گره بزند.»
او ادامه داد: «در نگاه امام علی(ع)، غم و شادی، دو احساس طبیعی و ضروریاند، اما وقتی از مسیر فطرت الهی خارج شوند، انسان را دچار لغزش میکنند. بنابراین، مؤمن باید بکوشد تا احساسات خود را در مسیر هدفمند و معنوی هدایت کند.»
حجتالاسلام دستداده در بخش دیگری از سخنانش با استناد به نامه ۶۶ نهجالبلاغه افزود: «حضرت علی(ع) میفرمایند: بهترین دستاورد انسان نباید رسیدن به لذتهای زودگذر یا فرو نشاندن خشم باشد، بلکه باید هدف او در دنیا، احیای حق و خاموش کردن باطل باشد. شادی واقعی در انجام کار نیک و حسرت حقیقی در از دست دادن فرصتهای معنوی است.»
وی با اشاره به حکمت ۴۳۹ نهجالبلاغه، زهد را نقطه تلاقی درستِ غم و شادی دانست و تصریح کرد: «مولای متقیان زهد را میان دو آیه از قرآن تعریف میکند: تا بر آنچه از دستتان میرود اندوهگین نباشید و بر آنچه به دستتان میآید، شادمان نگردید. یعنی انسانِ زاهد، دلبسته گذشته و وابسته آینده نیست، بلکه در آرامش و رضایتِ الهی زندگی میکند.»
او در جمعبندی سخنان خود گفت: «غم و شادی هر دو ابزار رشدند؛ شادی، روح را به نشاط میآورد و غم، موتور حرکت و بیداری درونی انسان است. اگر غم از جنس آگاهی و مسئولیت باشد، زمینهساز تلاش و تعالی است. همانگونه که بیماری پنهان موجب بیتحرکی میشود، فقدان احساس مسئولیت و اندوه در برابر نقصانهای معنوی نیز انسان را دچار رکود میکند.»
به باور مدیر بنیاد پژوهشی فرهنگی پیمان غدیر، نگاه نهجالبلاغه به شادی و اندوه، نگاهی انسانی، پویا و هدفمند است؛ نگاهی که به جای حذف احساسات، آنها را در مسیر رشد، تعادل و بندگی خداوند سامان میدهد.
نظر شما