خبرگزاری شبستان، گروه بینالملل: چند روز پیش، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، طرح ۲۰ مادهای خود را با هدف پایان دادن به جنگ در نوار غزه اعلام کرد و توپ را در زمین حماس قرار داد تا به این پیشنهاد که مورد استقبال گسترده کشورهای عربی و اسلامی قرار گرفته بود، پاسخ دهد.
طبق بیانیه کاخ سفید، طرح رئیس جمهوری آمریکا بر آغاز گفتگو بین اسرائیل و فلسطینیها برای دستیابی به افق سیاسی که همزیستی مسالمتآمیز و مرفه را تضمین میکند، متمرکز بود، باتوجه به اینکه تأکید میکرد که رژیم اشغالگر صهیونیستی، غزه را اشغال یا ضمیمه نخواهد کرد و هیچ طرفی مجبور به ترک آنجا نخواهد شد.
این طرح شامل تعلیق تمام عملیات نظامی اسرائیل در غزه، از جمله بمباران هوایی و توپخانهای، به مدت ۷۲ ساعت از لحظه پذیرش عمومی توافق توسط رژیم اشغالگر است. در این مدت، تمام زندانیان زنده آزاد خواهند شد و بقایای کشتهشدگان بازگردانده خواهد شد.
طبق این طرح، جنبش مقاومت اسلامی (حماس) جسد یک زندانی اسرائیلی را در ازای پیکر ۱۵ فلسطینی متوفی از غزه آزاد خواهد کرد. سپس ارتش صهیونیستی براساس جدول زمانی و معیارهای مربوط به فرآیند خلع سلاح عقب نشینی می کند.
همچنین پس از تکمیل آزادی زندانیان، مقامات اشغالگر ۲۵۰ زندانی محکوم به حبس ابد را علاوه بر ۱۷۰۰ بازداشتی غزه پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ آزاد خواهند کرد.
این طرح متعهد میشود که پس از پذیرش توافق، کمکهای کامل و فوری به نوار غزه را مجاز کند. در صورت تأخیر یا رد پیشنهاد توسط حماس، این شرایط، از جمله کمکهای گسترده، در مناطقی که در توافق به عنوان "عاری از تروریسم" تعیین شدهاند، اجرا خواهد شد.
کاخ سفید ادعا کرد که طرح ترامپ مسیری امن برای اعضای حماس که مایل به ترک نوار غزه هستند، فراهم میکند.
توپ در زمین حماس
به گفته ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر، حماس تأکید کرد که ابتکار عمل آمریکا را پذیرفته است.
الانصاری در یک کنفرانس مطبوعاتی دیروز تأکید کرد که جنبش حماس متعهد به بررسی این پیشنهاد شده است و هنوز برای بحث درباره پاسخ رسمی خیلی زود است.
قبل از پاسخ رسمی حماس، الانصاری فاش کرد که جلسهای بین میانجیگران قطری و مصری، ابراهیم کالین، رئیس اطلاعات ترکیه، و هیئتی از حماس برای بررسی درباره طرح ترامپ برگزار شد.
وی توضیح داد که حسن محمود رشاد، رئیس اطلاعات مصر، روز دوشنبه، هفتم مهر در جلسهای با هیئت حماس شرکت کرد. هدف دوحه پایان دادن به جنگ و گرسنگی در غزه است.
رویترز به نقل از یک مقام آگاه از مذاکرات گزارش داد که هیئت مذاکرهکننده حماس به میانجیگران اطلاع داده است که این طرح را «با حسن نیت» بررسی خواهد کرد و بعداً به آن پاسخ خواهد داد.
استیو ویتکوف، نماینده ایالات متحده آمریکا، در مصاحبهای با فاکس نیوز توضیح داد که پیشنهاد جدید درباره غزه «متفاوت» است و از حمایت گستردهای از سوی کشورهای عربی و اروپایی برخوردار است.
ویتکوف ادعا کرد که ترامپ نه تنها در غزه، بلکه در تمام مناطق دیگر صلح میخواهد». رئیس جمهوری آمریکا همه را به پذیرش طرح خود برای پایان دادن به جنگ در غزه سوق خواهد داد.
پاسخ پیشبینیشده
محمد القیق، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، گفت که پاسخ حماس به طرح ترامپ برای توقف جنگ در غزه مطابق با استانداردهای بینالمللی خواهد بود، نه استانداردهای رئیس جمهوری آمریکا یا ابزارهای خود.
القیق تأکید کرد که این موضع انزوای نخست وزیر رژیم صهیونیستی را عمیقتر کرده و به سقوط سیاسی ترامپ کمک خواهد کرد.
این تحلیلگر اظهار داشت که حماس در برخورد هوشمندانه با صحنه بینالمللی و منطقهای مهارت دارد و پاسخ آن میتواند ترکیبی از مخالفت و شرط و شروط باشد، به شکل «بله، اما» یا یک پیام مستقیم مبنی بر اینکه زمان آن رسیده است که دولت آمریکا تسلیم اراده بینالمللی شود و مردم آمریکا دیگر به ترامپ اجازه ندهند که نقش مستقیمی در نسلکشی جاری در غزه ایفا کند.
القیق میگوید ترامپ این بار با اتخاذ علنی موضع اسرائیل، خود را از جامعه بینالمللی و مردم آمریکا منزوی کرد.
او معتقد است که رئیس جمهوری آمریکا به روی تمام جهان آتش گشود و آنچه از جایگاه سیاسی سابق خود باقی مانده بود، را از دست داد.
او معتقد است که حماس ممکن است از طرح ایالات متحده برای تبدیل آن به بستری برای منزوی کردن ترامپ و میانجیگری مغرضانه بهره ببرد. حماس ابزارهای سیاسی و مردمی دارد که قادر به خنثی کردن هرگونه تلاش برای دور زدن اراده فلسطینیها یا بازتولید واقعیت اشغال از طریق فرمولهای دیپلماتیک جدید است.
سناریوهای پاسخ و واکنش
محمود حلمی، تحلیلگر سیاسی، تأکید کرد که حماس احتمالاً طرح ترامپ را تلاشی برای مشروعیت بخشیدن به قیمومیت جدید بینالمللی بر غزه تحت رهبری ایالات متحده آمریکا و اسرائیل میداند.
حلمی میگوید که این جنبش پیش از این اعلام کرده بود که هر اقدامی که اشغالگری را به طور مستقیم یا غیرمستقیم، حفظ کند، «اشغال جدید» تلقی خواهد شد، به این معنی که گزینه مقاومت میدانی و سیاسی همچنان پابرجا خواهد ماند.
این تحلیلگر اضافه میکند که رد کامل این طرح، گفتمان داخلی حماس را در میان هوادارانش تقویت میکند که هیچ امتیازی ندادهاند که بر پروژه مقاومت تأثیر بگذارد.
حلمی خاطرنشان میکند که حماس ممکن است برای به دست آوردن تضمینهای قوی بینالمللی، به ویژه در مورد بازسازی و لغو محاصره، به چانهزنی متوسل شود، در حالی که نقش سیاسی خود را در غزه حفظ میکند.
این تحلیلگر تأکید کرد که این سناریو به جنبش زمان میدهد تا صفوف خود را مجدداً سازماندهی کند و در مذاکرات برای بهبود شرایط خود سرمایهگذاری کند.
حلمی درباره عوامل مؤثر بر تصمیم قریبالوقوع حماس توضیح داد که مهمترین آنها میزان جدیت تلآویو درباره عقبنشینی و تعهد آن به توقف عملیات نظامی و فشار مردم غزه که از جنگ و محاصره رنج میبرند، است که ممکن است حماس را به سمت انعطافپذیری بیشتر سوق دهد.
این تحلیلگر معتقد است که حماس میترسد که پذیرش این طرح، آن را به عنوان کسی که سلاحهای خود را تسلیم کرده و پروژه مقاومت خود را رها کرده است، به تصویر بکشد، این مسئله میتواند جایگاه آن را در میان پایگاهش تضعیف کند.
الحلمی معتقد است که این جنبش از رد مطلق و مستقیم خودداری خواهد کرد، اما شرایط سختی را تعیین خواهد کرد که اجرای طرح را دشوار میکند، تا بتواند زمان بخرد و مشروعیت سیاسی و نظامی خود را حفظ کند.
نظر شما