عضدالدین ملکی، رییس بنیاد ایرانشناسی آذربایجانغربی، در حاشیه مراسم آغاز مستند «زری خانم» در خوی به خبرنگار شبستان در تشریح رویداد تاریخی نجات شهر خوی، اظهار داشت: در جریان مقاومتها، پس از آنکه نیروهای مهاجم در یک سمت شهر موفقیت زیادی کسب نکردند، تمرکز خود را به سمت جنوبی که از محافظت کمتری برخوردار بود، آوردند. مدافعان غافلگیر شده و مجبور به عقبنشینی شدند.
وی ادامه داد: در این لحظه حساس، «زری خانم» با شجاعت به تمام معنا وارد صحنه شد. او با سخنان پرشور و آتشین و یادآوری حوادث تلخ قلعه اورمی و سلماس، اقدام به درآوردن روسری خود به نشانه اعتراض کرد تا غیرت و سلحشوری مردان مدافع را برانگیزد. این اقدام موفقیتآمیز بود و او به همراه مردان شهرش، خوی را از سقوط حتمی نجات داد.
زنان؛ عوامل بزرگترین تحولات تاریخی
رییس بنیاد ایرانشناسی تاکید کرد: این داستان به روشنی نشان میدهد که حماسه و دفاع مختص مردان نیست. زنان این مرز و بوم، همانند زنان در انقلابهای توحیدی و بزرگترین واقعه جهان یعنی عاشورا، نقش پررنگی در ابعاد گوناگون ایفا کردهاند. اسطوره و حماسه، آینهی تمامنمای سنتها، رویاها و آدابورسوم یک ملت است که در آن، نقش پشتیبانی و کارکردهای اجتماعی زنان در کنار مردان تبلور مییابد.
ملکی با اشاره به نقش زنان استان آذربایجان در طول تاریخ، تصریح کرد: در بررسی حماسهها و کارکردهای اجتماعی، نمونههایی نظیر «زری خانم» در استان ما کم نیستند. میتوان به «نیمتاج سلماسی»، زن بیباک و شاعر منتقدی که در اثنای جنگ جهانی اول شعر معروف «کاوه» را سرود، یا «زرینتاج بیات ماکو» که بخشی از داراییهایش را وقف مشروطهخواهان کرد، اشاره کرد.
وی همچنین به بانوانی چون مرحوم «شمامه لنبرانی» و «سیده خانم پیران» اشاره کرد و افزود: این بانوان تأثیرگذار، هر کدام در جای خود «زری خانم»هایی هستند که همراه مردان، برای حفظ ارزشهای دینی و ملی جنگیدند.
نقش بیبدیل زنان در دفاع مقدس
رییس بنیاد ایرانشناسی، در بخش دیگری از سخنانش به نقش زنان در دفاع مقدس پرداخت و گفت: در تاریخ معاصر ایران، هیچ صحنهای درخشانتر از حضور زنان در میدانهای دفاع مقدس ۸ساله و جنگ ۱۲روزه نیست. زنان ما نهتنها پشتیبان همسران و فرزندانشان بودند، بلکه خود به ستونی محکم برای بقای خانه و جبهه تبدیل شدند.
ملکی بیان کرد: این زنان بودند که با دستان خود سربند «یا زهرا(س)» بر پیشانی پسرانشان بستند و با دلهایی آکنده از ایمان، عزیزان خود را راهی میدان کردند. آنان همچون کوه ایستادند و جگرهای سوختهشان چراغ راه این ملت شد.
ملکی در پایان سخنانش از کلید خوردن مستند «زری خانم» در هفته دفاع مقدس قدردانی کرد و اظهار کرد: جا دارد برای تمامی زنان سلحشور ایران، بهخصوص آذربایجان که اسطوره مقاومت هستند، مستندهای مجزا ساخته شود تا برای آیندگان و بهویژه دختران ایران زمین، الگویی باشند و راه پرافتخارشان ادامه یابد.
وی در نهایت از مدیرکل صدا و سیمای استان و همکاران گرانقدرشان، و همچنین از شهردار خوی و سایر دستگاههای مشارکتکننده سپاسگزاری کرد و افزود: بنیاد ایرانشناسی شعبه استان آمادگی کامل خود را برای همکاریهای پژوهشی در حوزه مطالعاتی و اسنادی اینگونه مستندها اعلام میدارد.
گفتنی است؛ ساخت مستند زرخانم از زنان قهرمان دیار آذربایجان، دوشنبه هفتم مهر در شهرستان خوی آغاز میشود.
نظر شما