خطبه‌هایی که تمرین اخلاق شدند؛ روایت نماز جمعه‌ای که قلب شهر است

خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| ساعت هنوز به اذان نرسیده اما صفوف مصلی پر از همهمه است؛ پدرها با فرزندانشان آمده‌اند، مادرها آرام در گوشه‌ای با دختران نوجوانشان نشسته‌اند. اما در میان جمعیت، گروهی از دختران با دفترچه‌های کوچک و خودکارهای رنگی بیش از همه به چشم می‌آیند. چشم‌هایشان دنبال کلمات امام جمعه است، گاهی سرشان پایین می‌رود تا یادداشت کنند و گاهی ضبط تلفن همراه را روشن می‌کنند. اینجا نماز جمعه جهرم است؛ جایی که «جمعیت نسل سلمان» هر هفته روایت تازه‌ای از خطبه‌ها می‌سازد.

ریحانه، یکی از همین دخترهاست. او می‌گوید: «قبلاً خطبه‌ها برایم مثل یک سخنرانی طولانی بود. فقط می‌شنیدم و می‌گذشتم. ولی حالا وقتی می‌دانم باید روایتش کنم، حواسم جمع‌تر می‌شود و کلمات برایم مهم‌تر می‌شوند، انگار وظیفه دارم چیزی که شنیده‌ام را دوباره زنده کنم».

تجربه تازه دختران از حضور در نماز جمعه

هر هفته، روایت‌های دختران در قالب فایل‌های صوتی یا نوشته‌های کوتاه در گروه‌های مجازی منتشر می‌شود. بعضی خانواده‌ها این لحظه را جدی می‌گیرند؛ پدر یا مادر گوشی را به دست دخترشان می‌دهند و ضبط می‌کنند تا او خطبه را به زبان خودش بازگو کند. همین بازگو کردن ساده، حالا به یک تمرین اخلاق و تقوا تبدیل شده است.

دومین جشنواره فرهنگی–هنری «قلب شهر» در حالی برگزار شد که ستاد نماز جمعه جهرم بار دیگر خوش درخشید و برای دومین سال متوالی عنوان ستاد برتر کشور در حوزه کودک و نوجوان را به خود اختصاص داد.

 در رقابتی که میان ۹۰۰ پایگاه نماز جمعه در کشور جریان داشت و از میان ۵۵۴ مجموعه مردمی شرکت‌کننده، ایده جهرمی‌ها توانست نگاه داوران را به خود جلب کند. افتخاری که نشان می‌دهد نگاه تازه‌ای در جهرم به نسل جوان شکل گرفته است.

نسل سلمان؛ قصه‌ای که از یک دغدغه آغاز شد

اما پشت این جریان حکایتی نهفته است که نشان از دغدغه متولیان فرهنگی شهر است. حجت‌الاسلام رضا آبیار، مسئول ستاد برگزاری نماز جمعه جهرم، می‌گوید: «نماز جمعه جهرم بیش از صد سال قدمت دارد و از سال ۱۲۹۷ به همت آیت‌الله العظمی سید عبدالحسین نجفی لاری پایه‌گذاری شده است. ما امروز به عنوان ادامه‌دهندگان این مسیر، وظیفه داریم نسل جدید را جدی بگیریم؛ به‌ویژه دختران نوجوانی که در فضای فرهنگی شهر کمتر دیده می‌شوند».

به گفته حجت‌الاسلام آبیار سال ۱۴۰۰ با مشورت امام جمعه شهرستان، جمعیتی به نام «نسل سلمان»  پایه‌گذاری شد؛ نامی برگرفته از آیه ۵۴ سوره مائده و روایتی از پیامبر اکرم (ص) درباره سلمان فارسی. از آن سال تا کنون برنامه‌های متفاوت و متنوعی ویژه دختران برگزار و با استقبال شایانی از سوی آنان مواجه شده است.

راز برتری جهرم در جشنواره قلب شهر

ایده‌ای که جهرم را در جشنواره «قلب شهر» مطرح کرد، طرحی بود برای حضور فعال دختران در نماز جمعه. دختران نوجوانی که در نماز جمعه حضور می‌یابند، خطبه‌ها را گوش می‌دهند، یادداشت برمی‌دارند یا ضبط می‌کنند و در طول هفته آن را بازخوانی و روایت می‌کنند. روایت‌ها با تلفن همراه ثبت و در گروه‌های مختلف شهرستان و شبکه‌های مرتبط با ستاد نماز جمعه منتشر می‌شود. این روند باعث شده محتوای خطبه‌ها – به‌ویژه خطبه اول که درباره تقوا و اخلاق است – در طول هفته همراه نوجوانان بماند، نه اینکه صرفاً در همان لحظه شنیدن تمام شود.

به گفته حجت‌الاسلام آبیار، همین ایده ساده باعث شد که محتوای خطبه‌ها تنها در لحظه شنیده نشود، بلکه تا روزهای بعد همراه نوجوانان بماند و به موضوعی برای گفت‌وگو در خانواده‌ها و میان دوستان تبدیل شود.

برای ایجاد انگیزه هم برنامه‌هایی در نظر گرفته شده است؛ از جوایز نقدی گرفته تا امتیاز حضور در اردوهای زیارتی مانند سفر مشهد. همین عوامل سبب شده استقبال دختران نوجوان چشمگیر باشد و بازخوردهای مثبت از خانواده‌ها و جامعه دریافت شود.

حجت‌الاسلام آبیار معتقد است: «وقتی خطبه‌ها به زبان نوجوان روایت می‌شود، خودش راوی اخلاق می‌گردد و همین روایتگری اثر تربیتی عمیقی دارد».

شاید راز برتری جهرم در جشنواره «قلب شهر» هم همین باشد؛ ابتکاری که خطبه‌های نماز جمعه را از محراب به خانه‌ها برده و آنها را به بخشی از زندگی نوجوانان تبدیل کرده است.