به گزارش خبرگزاری شبستان، صبح زود که آفتاب قم بر گنبد فیروزهای مسجد جمکران میتابد، شبستان امام علی(ع) آرامآرام رنگ دیگری به خود میگیرد؛ صندلیها چیده میشوند، پرچمها برافراشتهاند و فضای مسجد آماده میزبانی از جمعی میشود که هرکدام نشانی از یک پایگاه مردمی در گوشه و کنار کشور بر دوش دارند. اینبار گردهماییشان روایت یک جریان اجتماعی است که ریشه در عمیقترین لایههای فرهنگ ایرانی ـ اسلامی دارد.
سومین همایش ملی «تکریم فعالان و دستاندرکاران مساجد سراسر کشور» با عنوان «مثل نصرالله»، قرار است یادآور جایگاهی باشد که مسجد در تحولات معاصر داشته؛ از روزهای پرهیاهوی انقلاب تا سالهای دفاع مقدس، از دوران بازسازی تا همین روزگار که جبهه مقاومت در منطقه نفس تازه میکشد.
حدود هزار و پانصد نفر از فعالان مسجدی، از استانهای دور و نزدیک، در این روز کنار هم نشستند تا بار دیگر تجربههایشان را مرور کرده و آیندهای را ترسیم کنند که محورش همچنان مسجد است؛ همان پایگاهی که نسلها را به هم پیوند داده و به قول بزرگان، سنگری استوارتر از هر سنگر دیگر در برابر هجمههای بیرونی و درونی است.
این نشست سخنرانان کشوری و لشکری دشت که بر اهمیت پیوند مسجد با زندگی روزمره مردم تأکید میکنند اما آنچه این گردهمایی را ویژه ساخته، حضور فعالان مسجدی است؛ همان مردان و زنانی که سالها بیهیاهو در محلات کوچک و بزرگ، چراغ مسجد را روشن نگه داشتهاند.
مسجد سنگری بیبدیل
حجتالاسلام عبدالله حاجیصادقی، نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران، در این نشست با تأکید بر ضرورت بازخوانی کارکردهای تاریخی مسجد گفت: «دشمن اصلی امت اسلامی امروز جبهه صهیونیسم است که همه ابزارهای رسانهای، فرهنگی و سیاسی خود را برای تسخیر ذهن و باور ملتهای مسلمان به کار گرفته است. در چنین شرایطی مسجد یک نهاد زنده، پویا و قلب تپنده جامعه دینی است که میتواند محور جهاد فرهنگی، تربیت نیروهای متعهد و ساماندهی سبک زندگی اسلامی باشد.»
او یادآور شد: «مسجدی که در برابر توطئههای صهیونیسم و جبهه استکبار سکوت کند، مسجد تراز انقلاب اسلامی نیست و نمیتواند نقش تاریخی خود را ایفا کند. رهبر معظم انقلاب بارها فرمودهاند مسجد سنگری است که هیچ سنگر دیگری در دفاع از دین و انقلاب به پای آن نمیرسد و امروز بیش از هر زمان دیگر اهمیت این سخن روشن شده است.»
نبرد میان نور و ظلمت
سردار سلیمانی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین، نیز در این همایش، جایگاه مسجد را در بستر تحولات معاصر برجسته کرد و گفت: «این نبرد، نبرد تمامعیار میان جبهه حق و باطل است. از سال ۱۹۱۷ و فروپاشی امپراتوری عثمانی، جبهه صهیونیستی و غرب تلاش کردند مسجدالاقصی و بیتالمقدس را به اشغال خود درآورند. اما مقاومت ملتهای مسلمان و بهویژه انقلاب اسلامی ایران، این توطئه را ناکام گذاشته و روحیه امید را در میان آزادیخواهان جهان زنده نگه داشته است.»
او با اشاره به عملیاتهای موفق مقاومت همچون «طوفان الاقصی» و شکستهای پیاپی رژیم صهیونیستی افزود: «اسلام عزیز و مکتب عاشورا الهامبخش این مقاومتها و روحیه عدالتخواهی است. امروز، مساجد در سراسر جهان نشاندهنده بیداری اسلامی و بازگشت به ریشههای اصیل ایمان هستند.»
مسجد؛ هویت مومن مجاهد
در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین نوری، دبیر قرارگاه ملی مساجد نیز مسجد را سنگر هویت و جهاد دانست و گفت: «مومن حقیقی، مومن مجاهد است؛ کسی که علاوه بر ایمان قلبی، جان و مال خود را در راه خدا فدا میکند. مسجد باید هویتش بر پایه جهاد، عبادت، معنویت و سیاست استوار باشد. اگر مسجد در برابر استکبار جهانی و جریانهای طاغوتی ساکت بماند، دیگر سنگر امت اسلامی نیست.»
او با اشاره به نقش اجتماعی مسجد افزود: «در بحرانهایی همچون کرونا یا جنگ تحمیلی، این مساجد بودند که به پایگاههای امداد، پشتیبانی و همدلی مردم تبدیل شدند. قرارگاه ملی مساجد هم برای هماهنگی میان دستگاهها شکل گرفت تا از موازیکاری جلوگیری شود و همه نهادهای دینی و فرهنگی یکصدا پای مسجد بایستند.»
مسجد از آغاز اسلام تا امروز
حجتالاسلام اجاقنژاد، تولیت مسجد مقدس جمکران نیز در این همایش، مروری بر پیشینه تاریخی مسجد داشت و اظهار کرد: از آغاز اسلام، مسجد همواره مرکز رتق و فتق امور مسلمین و محل حرکتهای اجتماعی بوده است. در زمان پیامبر(ص)، اعزام مجاهدان به میدان نبرد از مسجد آغاز میشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد به فرمان امام خمینی(ره) به پایگاههای اصلی حرکتهای مردمی و سیاسی تبدیل شدند. امروز هم اگر بخواهیم به سمت ظهور حضرت ولیعصر(عج) گام برداریم، باید مساجد رونق یابند و به پایگاه تربیت نیروهای انقلاب اسلامی تبدیل شوند.»
او البته به برخی مشکلات نیز اشاره کرد و گفت: «در برخی مناطق مساجد به صورت تشریفاتی اداره میشوند. در حالی که مسجد باید سرمایه واقعی مردم و محلی برای ارتباط مستقیم آنان با علما باشد. تنها در این صورت است که مسجد میتواند جایگاه تاریخی خود را بازیابد.»
مسجد، بیش از هر چیز، سنگر مقاومت و هویت امت اسلامی است؛ سنگری که همواره در بزنگاههای تاریخی – از صدر اسلام تا انقلاب اسلامی و امروز – نقشی تعیینکننده ایفا کرده است.
از نگاه سخنرانان این همایش، مسجد زمانی میتواند «مسجد تراز انقلاب اسلامی» باشد که از حالت منفعل خارج شده و در عرصههای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و جهادی، نقشآفرین باشد. سکوت در برابر ظلم جهانی، بیتفاوتی به توطئههای صهیونیسم و انفعال در برابر هجمههای نرم دشمن، به معنای فاصله گرفتن از هویت اصیل مسجد است.
اگر قرار است وعدههای الهی محقق شود و امت اسلامی به سمت تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت کند، این حرکت – همانند آغاز اسلام – باید از سنگر مسجد آغاز شود؛ همانجا که جهاد و عبادت، مقاومت و معنویت، در یک نقطه به هم میرسند.
نظر شما