به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، با فرارسیدن ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، مردم استان لرستان همچون سایر شیعیان جهان، با برگزاری آیینها و رسوم دیرینه، ارادت خود را به ساحت مقدس اهل بیت (ع) ابراز میدارند. در این میان، آیین «گلمالی» بهعنوان یکی از برجستهترین نمودهای عزاداری در لرستان، از جایگاهی ویژه برخوردار است. این آیین که ریشه در سنتهای کهن و باورهای مذهبی مردم منطقه دارد، هر ساله در روز عاشورا با حضور گسترده عزاداران حسینی برگزار میشود و بیانگر عمق اندوه، وفاداری و عشق مردم لرستان به فرهنگ عاشورایی است. آیین گلمالی، بهعنوان میراثی معنوی، هماینک در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور در سال ۱۳۸۸ به شماره ۵۳ به ثبت ملی رسیده است و نمونهای شاخص از استمرار آیینهای مذهبی و فرهنگی در ایران به شمار میرود.
«زهرا بهاروند»، معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره آیین گلمالی در ایام محرم اظهار کرد: همزمان با فرارسیدن ماه محرم، مردم استان لرستان همچون سایر مسلمانان جهان، با سیاهپوش کردن خانهها، مغازهها، معابر و برپایی خیمههای عزاداری، به استقبال ایام سوگواری امام حسین (ع) و یاران وفادارش میروند.
وی با بیان اینکه در کنار آیینهای عمومی، برخی رسوم خاص نیز در لرستان برگزار میشود، افزود: آیین گلمالی از جمله رسوم دیرینه این منطقه است که ریشه در فرهنگ عزاداری مردم لرستان دارد. این آیین از گذشتههای دور، هنگام درگذشت عزیزان نیز رواج داشته و افراد با آغشته کردن صورت، سر و بدن خود به گل، که در زبان محلی «خهره» نامیده میشود، غم خود را ابراز میکردند.
معاون میراث فرهنگی لرستان درباره نحوه اجرای این آیین در روز عاشورا گفت: مردم خرمآباد و دیگر شهرهای استان، از روز تاسوعا اقدام به آمادهسازی حوضچههایی در کنار خیمهها میکنند. در این حوضچهها، خاک نرم و تمیزی ریخته میشود و صبح روز عاشورا با ترکیب آب و گلاب، گل مخصوص عزاداری تهیه میگردد. سپس عزاداران با آغشته کردن بدن، صورت و لباس خود به این گل، در مراسم سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) شرکت میکنند.
بهاروند با اشاره به سابقه تاریخی این آیین، گفت: شواهدی همچون نقشها و حجاریهای بهجا مانده بر روی سنگگورها و تصاویری که در موزه قلعه فلکالافلاک نگهداری میشود، گویای قدمت چند صد ساله این رسم در لرستان است. این نشانهها تأکیدی بر پیوند عمیق و تاریخی مردم این دیار با فرهنگ عزاداری و محبت اهل بیت (ع) بهویژه امام حسین (ع) دارد.
وی ادامه داد: ریشههای این آیین حتی در منابع ادبی کهن همچون شاهنامه فردوسی نیز به چشم میخورد، آنجا که از ریختن خاک بر سر بهعنوان نماد غم و اندوه یاد شده است.
به گفته معاون میراث فرهنگی لرستان، آیین گلمالی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت ملی شده و بهعنوان یکی از جلوههای برجسته عزاداری عاشورایی در ایران، جایگاه خاصی در فرهنگ و آیینهای مذهبی مردم لرستان دارد.
نظر شما