خبرگزاری شبستان، گروه بینالملل: در یک تغییر قابل توجه در سیاست مدیریت، مقامات عربستان اقدامات امنیتی و نظارتی خود را برای جلوگیری از ورود غیرقانونی حجاج و زائران به مکه و مشاعر مقدسه، چند هفته قبل از آغاز موسم حج سال ۱۴۴۶ هجری قمری، تشدید کردهاند.
این تشدید در زمانی رخ میدهد که عربستان در تلاش است تا از بینظمیهایی که در فصلهای گذشته تکرار شده است، جلوگیری کند و کارایی سازمانی را در راستای اهداف چشمانداز ۲۰۳۰ افزایش دهد.
دادههای رسمی نشان میدهد که بیش از ۱۳۵ هزار نفر سال گذشته بدون اخذ مجوز رسمی تلاش کردند مناسک حج را انجام دهند.
همچنین گزارشهایی از ازدحام بیش از حد و نفوذ افراد به اردوگاهها منتشر شد که مقامات مربوطه را بر آن داشت تا مقررات ورود را بررسی کرده و ایستهای بازرسی امنیتی را در اطراف مکه مکرمه تشدید کنند.
مجازاتهای سنگین
وزارت کشور عربستان سعودی بارها اعلام کرده است که انجام حج بدون مجوز، تخلفی جدی است که مجازات آن حبس، جریمه نقدی، اخراج و ممنوعیت ورود به عربستان است.
این اقدامات به عنوان یک بازنگری ضروری در رویکرد سازماندهی در بحبوحه افزایش دور زدن سامانه مجوز توسط دلالان غیررسمی حج تلقی میشود.
عربستان مجازاتهای سختی را متخالفان مقررات حج اعمال کرده است که شامل جریمه نقدی ۱۰ هزار ریال (۲هزار ۶۶۷ دلار) برای هر کسی که بدون مجوز دستگیر شود و در صورت تکرار تخلف، این جریمه دو برابر میشود، است. این مجازات همچنین شامل حبس تا ۱۵ روز، اخراج ساکنان متخلف و ممنوعیت بازگشت آنها به عربستان تا ۱۰ سال است.
هر کسی که در حمل و نقل یا پناه دادن به زائران غیرقانونی دست داشته باشد، با جریمهای تا سقف ۱۰۰ هزار ریال (۲۶هزار۶۶۶ دلار)، شش ماه زندان، مصادره وسیله نقلیه مورد استفاده و در صورتی که متخلف غیر عربستانی باشد، اخراج از کشور مواجه خواهد شد.
سیستم الکترونیکی دقیق
امسال، وزارت حج و عمره یک سیستم الکترونیکی یکپارچه برای زائران حج در داخل عربستان راهاندازی کرد. این سیستم امکان ثبت نام، پرداخت، انتخاب بسته و صدور مجوزهای رسمی را از طریق یک پلتفرم یکپارچه فراهم میکند.
این بستهها شامل گزینههای متنوع متناسب با نیازهای مختلف است. بسته اول از ۱۰هزار ۳۶۶ ریال (۲هزار۷۶۵ دلار) شروع میشود و شامل اردوگاههای ارتقا یافته در مشعر منا است که یک تجربه اقامت راحت را برای زائران و حجاج فراهم میکند. اما هزینه حمل و نقل را شامل نمیشود.
بسته دوم، اردوگاههای مهماننوازی، با هزینه اقامت مشترک، به استثنای هزینههای حمل و نقل، از ۸ هزار ۹۲ ریال (۲هزار۱۶۰ دلار) شروع میشود.
در مقابل، بسته سوم، اقامت در «شش برج» واقع در نزدیکی پل جمرات را ارائه میدهد که قیمتهای آن از ۱۳هزار ۱۵۰ ریال (۳ هزار۵۰۸ دلار) شروع میشود.
بسته چهارم امکانات مدرن، خدمات شخصیسازیشده و وعدههای غذایی را ارائه میدهد و قیمتها از ۱۲هزار ۵۳۷ ریال (۳هزار ۳۳۸ دلار) شروع میشوند. همه این بستهها شامل هزینه برنامه حمل و نقل نمیشوند.
این وزارتخانه اعلام کرد که مجوزها به طور خودکار به پایگاه داده ملی متصل هستند و نمیتوان آنها را جعل یا معامله کرد، بنابراین شیوههای کلاهبرداری که پیش از این مورد سوءاستفاده قرار میگرفتند، محدود میشوند.
فتواهای تحریم
در حوزه حقوقی، فتواهای رسمی مبنی بر ممنوعیت انجام حج بدون اخذ مجوز رسمی صادر شده است. عبدالعزیز آل شیخ، مفتی اعظم عربستان، اظهار داشت که این عمل «حمله به نظم عمومی، نقض اقتدار حکومت است، همچنین منجر به ازدحام جمعیت میشود که به زائران و حجاج آسیب میرساند.
وی افزود که مجوزها وسیلهای برای تنظیم امور حج هستند و نه مانع قانونی. حج عبادتی است که نیاز به استطاعت و توانایی دارد.
نظیر ایاد، مفتی اعظم مصر، نیز تأکید کرد که انجام مناسک حج بدون مجوز رسمی صادر شده توسط مقامات عربستان، نقض آشکار شریعت اسلام است و این عمل، مرتکب آن را در محدوده گناهان اسلامی قرار میدهد.
تجربه تلخ
مقامات امنیتی، تشدید اقدامات فعلی را به حوادث قبلی ناشی از تعداد بیش از حد زائران غیرقانونی مرتبط میدانند.
فاجعه منا در سال ۲۰۱۵ یکی از قابل توجهترین این فجایع است، زیرا گزارشهای آن زمان نشان میداد که تعدادی از قربانیان مجوزهای رسمی نداشته و خارج از مسیرهای تعیینشده سفر میکردند.
مقامات عربستانی معتقدند که نظارت سهلانگارانه میتواند منجر به فجایع انسانی و بهداشتی شود، به خصوص با توجه به دمای بالا و تعداد زیاد جمعیت در مدت زمان کوتاه و فضای محدود.
وزارت کشور عربستان با همکاری ادارات کل امنیت، گذرنامه و حج، اجرای کمپینهای میدانی گستردهای را در ورودیهای مکه مکرمه آغاز کرده است و از پهپادها، نقاط بازرسی الکترونیکی و خودروهای مجهز به فناوری هوشمند برای نظارت و جلوگیری از نفوذ افراد استفاده میکند.
به موازات آن، وزارت امور اسلامی یک کمپین آگاهیبخشی در مساجد راهاندازی کرد که بر ارایه جنبههای شرعی مرتبط با احترام به سازماندهی و هشدار نسبت به دور زدن سامانه یا انجام حج به شیوه غیرقانونی تمرکز داشت.
این وزارتخانه همچنین تأکید کردند که نداشتن اخذ مجوز رسمی نه تنها تخلف قانونی، بلکه گناهی شرعی است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در آخرین موسم حج (۲۰۲۴) تقریبا هزار و ۳۰۱ زائر و حاجی جان خود را از دست دادند که بیش از نیمی از آنها اهل مصر بودند و دلیل آن گرمای شدید هوا بود، چرا که زیارت نامنظم، زائران و حجاج را از مناطق تعیینشده برای محافظت از گرمای خورشید محروم میکند.
تعداد زائران سال گذشته تقریباً به ۱.۸ میلیون نفر رسید که ۱۸۰ هزار نفر از آنها از داخل عربستان بودند.
در همین حال، مقامات برگزارکننده در تلاشند تا اطمینان حاصل کنند که ظرفیت مشاعر مقدسه به ویژه در منا، عرفات و مزدلفه، از حداکثر ظرفیت آنها تجاوز نکند. این معیارهای ظرفیت بر اساس فضا، تهویه و خدمات پزشکی و غذایی تعیین میشوند.
شاهزاده عبدالعزیز بن سعود، وزیر کشورعربستان اعلام کرد که رعایت مقررات حج یک مسئولیت جمعی است و هرگونه تخلف از مقررات، جان دیگران را در معرض خطر قرار میدهد.
وی نسبت به سهلانگاری یا تلاش برای سوءاستفاده مالی از زائران یا ورود غیرقانونی آنها هشدار داد.
تعقیب قانونی دلالان
مقامات مسئول شبکههای دلالی را شناسایی کردهاند که ساکنان داخل عربستان را از طریق تبلیغات آنلاین یا برنامههای رسانههای اجتماعی فریب میدهند و آنها باور میکنند که میتوانند مناسک را خارج از سیستم رسمی انجام دهند. قیمت این خدمات غیرقانونی بین ۵ هزار تا ۸ هزار ریال (هزار و۳۳۳ تا ۲هزار و ۱۳۳ دلار) است.
وزارت کشور، اپلیکیشنهای الکترونیکی و کانالهای ارتباطی مستقیمی را برای دریافت گزارشها تخصیص داده است. در هفتههای اخیر، این نهاد موفق شده است تعدادی از افراد مرتبط را دستگیر و مطابق با قانون مبارزه با جرایم سایبری، آنها را برای پیگرد قانونی به مراجع مسئول ارجاع دهد.
نظر شما