خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: به دنبال تشدید بی سابقه تنشها بین واشنگتن و ت وآویو، الیاس المر، تحلیلگر سیاسی لبنان در مصاحبه اختصاصی با شفقنا عربی، گفت: با وجود قدرت اتحاد استراتژیک بین ایالات متحده آمریکا و اسرائیل، اختلافات آشکاری شروع به آشکار شدن کرده است و این موضوع جدیدی نیست و به پایان دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ برمیگردد. این بدان معناست که نشانههای زیادی از رقابت و اختلافات بین نتانیاهو و ترامپ ظاهر شده است، به ویژه زمانی که نتانیاهو در انتخابات قبلی که ترامپ او را شکست داد، به بایدن تبریک گفت. از آن زمان، کاریزمای شخصی بین دو رئیس جمهور از بین رفته است. از سوی دیگر، نقاط اختلاف استراتژیک زیادی بین تل آویو و واشنگتن وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اول، تاکتیکهای نظامی؛ اسرائیل معتقد است که نابودی کامل حماس یک مسئله حیاتی است، حتی اگر مستلزم ویرانی گسترده و جنگی نامحدود باشد. واشنگتن نگران پیامدهای جنگ بر ثبات منطقهای است و اینکه افزایش تشدید تنشها در صورت ادامه جنگ، تأثیر منفی بر حضور آمریکا در خاورمیانه خواهد گذاشت.
دوم: تفاوت استراتژیک در مدیریت غزه است، اسرائیل مصمم است کنترل امنیتی مستقیم را در دست خود نگه دارد و هرگونه نقشی برای تشکیلات خودگردان فلسطین، حضور اعراب یا حضور بینالمللی برای اداره نوار غزه در طول مرحله بازسازی پس از جنگ را رد میکند.
واشنگتن پس از بازسازی و تجدید ساختار تشکیلات خودگردان فلسطین، به دنبال یک راه حل سیاسی از طریق این تشکیلات است، یا از ایده حضور بینالمللی در نوار غزه، احتمالاً یک حضور بینالمللی-عربی، حمایت میکند. نتانیاهو قاطعانه این را رد میکند و در واقع این هم یکی از موارد اختلاف است.
سومین نکته مورد اختلاف و نکته اصلی، مسئله ایران است. تل آویو معتقد است که همیشه باید برای حمله نظامی مستقیم علیه تأسیسات هستهای ایران فشار وارد کرد و این حمله باید با مشارکت مستقیم آمریکا انجام شود. واشنگتن باید در این مداخله دخیل باشد، اما واشنگتن همواره از تشدید تنش مستقیم با ایران به دلیل نتایج نامشخص و تأثیر فاجعهبار و چشمگیر آن بر امنیت منطقهای و حضور و منافع آمریکا در منطقه اجتناب میکند و تلاش میکند از طریق میانجیگریهای متعدد عراق و عمان و از طریق گفتگوی غیرمستقیم فعلی، تنشها را مدیریت کند.
نقطه اختلاف استراتژیک اصلی، فشار بینالمللی و پرونده حقوق بشر است؛ واشنگتن به دلیل حمایت بیقید و شرط از اسرائیل، تحت فشارهای جدی و قابل توجه داخلی و خارجی است. این فشارها گاهی اوقات آن را به خویشتنداری یا گاهی به عقبنشینی تاکتیکی سوق میدهد تا از این حجم عظیم فشار داخلی و بینالمللی، بهویژه در پرونده حقوق بشر، در امان بماند.
دلیل دیگر این اختلاف نظر، پیشینه سیاسی در هر کشور، چه در آمریکا و چه در اسرائیل، است. در اسرائیل، یک دولت راست افراطی به رهبری نتانیاهو وجود دارد که با جنبشهای مذهبی و ملیگرا که به راهحل دو دولتی اعتقادی ندارند، متحد شده و به دنبال سوءاستفاده از جنگ برای ایجاد یک واقعیت انجامشده است که همان امتناع از بحث در مورد راهحل دو دولتی و امتناع از اعطای هرگونه حقی به فلسطینیها و فراتر از آن، آوارگی فلسطینیها، بهویژه از غزه و کرانه باختری است.
این تحلیلگر سیاسی لبنان در ادامه تاکید کرد که بر اساس ارزیابی خود از وضعیت آینده، میتوانیم بگوییم که ممکن است اسرائیل و آمریکا با تشدید اختلافات تاکتیکی روبرو شوند، زیرا واشنگتن همچنان تل آویو را تحت فشار قرار میدهد تا عملیات نظامی، به ویژه در غزه، را کاهش دهد و به یک راه حل مشخص دست یابد و در یک جدول زمانی پیشنهاد خروج اسرائیل از غزه را خواهد داد و و پس از جنگ، برای یک راهحل سیاسی تلاش خواهد کرد تا مدیریت غزه به شکلی جدید با حضور نیروهای خودگردان و نیروهای مشترک خارجی و عربی اداره شود.
از سویی دیگر ممکن است شاهد تغییر موضع منطقهای واشنگتن با تقویت یک محور عربی میانهرو به رهبری عربستان سعودی، مصر و اردن باشیم و عراق نیز نقشی در غزه پس از جنگ، چه از نظر اقتصادی، چه در زمینه بازسازی و چه حتی مدیریت پس از جنگ نوار غزه، ایفا خواهد کرد.
یکی دیگر از مواصع اختلافی میان واشنگتن و تل آویو، این است که اسرائیل از هیچ توافقی با ایران به هیچ شکلی استقبال نمیکند و آن را نمیخواهد. برعکس، چیزی که میخواهد این است که واشنگتن را درگیر جنگ یا حمله نظامی مستقیم به ایران کند.
میتوانیم بگوییم که اتحاد آمریکا و اسرائیل باقی خواهد ماند و ادامه خواهد یافت، اما کم کم از فرسایش اعتماد استراتژیک رنج میبرد. میتوان گفت که تفاوت آشکاری در استراتژی بین واشنگتن و تلآویو وجود دارد، اما این تفاوت به هدف استراتژیک کلی که عنوان آن حفظ امنیت اسرائیل است، مربوط نمیشود. این مورد مناقشه نیست. بلکه، تفاوت آشکار در نحوه مدیریت تعارض است.
آینده این رابطه به تحولات، چه در عرصه میدانی و چه در عرصه سیاسی به جهتگیریهای دولت آمریکا، بهویژه در رابطه با رابطه با ایران، احتمال دستیابی به توافقی برای چشمانداز غزه پس از جنگ، میزان فشار بر اسرائیل برای توقف جنگ و رابطه اسرائیل با کشورهایی که میتوانند شرکای امنیتی، اداری یا سیاسی در غزه پس از جنگ باشند، بستگی دارد.
نظر شما