به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، ایران با ویژگی خاص خود در زمینه تنوع فرهنگی و زبانی، همواره جایگاه ویژهای در عرصههای مختلف تاریخی، اجتماعی و فرهنگی داشته است. زبان فارسی به عنوان زبان مشترک و هویتی مردم ایران، در طول تاریخ نقشی اساسی در حفظ وحدت و همبستگی ملی ایفا کرده است. با این حال، در سالهای اخیر، زبان فارسی در برابر زبانهای قومی و محلی، با چالشهایی روبهرو شده است. این مسئله نگرانیهایی را در خصوص حفظ و تداوم زبان فارسی به عنوان زبان معیار کشور ایجاد کرده است. در گفتگویی با دکتر «غلامعلی حداد عادل»، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به بررسی این دغدغهها و سیاستهای موجود در راستای حفظ زبان فارسی و احترام به زبانهای مادری پرداختهایم که در زیر می آید:
ایران با تمام تنوع فرهنگی و زبانی خود این روزها با چالشهایی مواجه است که زبان فارسی به عنوان عنصر اصلی هویتی، تحت هجمه قرار گرفته است. به نظر شما برای حفظ این زبان، چه اقداماتی باید انجام داد تا با مشکلی مواجه نشویم که هر فردی گمان کند زبان قومی خود زبان معیار کشور است؟
ایران با تنوع فرهنگی و زبانی خود واقعاً یک ویژگی خاص دارد. اما درباره زبان فارسی، خوشبختانه نگرانی خاصی ندارم. سیاست کلی جمهوری اسلامی ایران در زمینه زبان، تضعیف زبانهای مادری و قومی نیست. ما زبانهای غیر فارسی که به عنوان زبانهای مادری در نقاط مختلف ایران صحبت میشود، را جزو سرمایههای فرهنگی کشور میدانیم و معتقدیم باید این زبانها حفظ شوند.
یعنی منظور شما این است که زبانهای قومی باید همچنان زنده بمانند؟
بله، دقیقاً. بهترین راه برای حفظ این زبانها، این است که والدین زبان مادری خود را به طور طبیعی به فرزندانشان بیاموزند. ما این روند را تشویق میکنیم. زبانهای قومی در طول تاریخ به همین روش حفظ شدهاند. البته، زبان فارسی را رقیب این زبانها نمیدانیم.
پس شما به نوعی زبان فارسی را زبان مشترک مردم ایران میدانید؟
زبان فارسی زبان مشترک تمام مردم ایران است و این یک انتخاب تاریخی بوده است. هیچ وقت تحمیلی از سوی سلسلهها یا دولتها نبوده است. این انتخاب مردم ایران بوده که برای حفظ وحدت خود، زبان مشترک فارسی را برگزیدهاند. این زبان به عنوان زبان رسمی در طول تاریخ باقی مانده و هیچگاه تحمیلی نبوده است.
پس نگرانیهایی که برخی افراد دارند، از نظر شما مبنای نادرستی دارند؟
بله؛ چون سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی ایران تضعیف زبانهای قومی نیست. افرادی که نیت خیر دارند نباید نگران باشند. اما باید دقت کرد که افرادی که این نگرانیها را مطرح میکنند، چه انگیزههایی دارند. امیدوارم این انگیزهها در چهارچوب منافع ملی باشد و نه به شکلی که به گفته مقام معظم رهبری باعث تحریک گسلهای وحدت ملی شود.
نظر شما