خبرگزاری شبستان؛ اللهم صل علی علی بن موسی الرضا المرتضی الامام التقی النقی و حجتک علی من فوق الارض و ما تحت الثری الصدیق الشهید صلاة کثیرة تامة زاکیة متواصلة متواترة مترادفة کافضل ما صلیت علی احد من اولیاءک!! امروز مصادف با بیست و سوم ماه ذی القعده روز زیارتی مخصوص ثامن الحج،امام رئوف علی بن موسی الرضاست. اماعلت بزرگداشت این روز چیست؟ درباره تاریخ شهادت ثامن الحجج، حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، امام هشتم شیعیان به دست مأمون عباسی در سرزمین طوس، گفتار مورخان و سیره نگاران مختلف است.شیخ مفید(ره) در مسارالشیعه، آن را در روز 23 ذی قعده سال 203 می داند.به همین جهت، برای زیارت آن حضرت در این روز تأکید فراوانی شده است.برخی، روز 23 ماه رمضان را روز شهادت آن حضرت دانسته اند. عده ای نیز، شهادتش را در ماه صفر ذکر کرده اند لیکن برخی از آنان، روز چهاردهم، برخی روز هفدهم و برخی دیگر، آخرین روز صفر را تاریخ شهادت حضرت می دانند. معروف و مشهور میان علما و مورخان شیعه، آن است که آن حضرت، در آخرین روز ماه صفر سال 203 قمری در طوس به شهادت رسید و این، گفتار شیخ مفید(ره) در ارشاد نیز است. بدین علت دانشمندان و علماء اسلامی تاکید فراوانی بر زیارت این روز نموده اند.
چرا او را امام رئوف می نامند؟
علامه طباطبایی درباره صفت رئوف امام رضا (علیه السلام) می گویند: همه امامان رئوف هستند اما رافت و مهربانی امام رضا (علیه السلام) حس کردنی است. بد نیست بدانید این زیارت مفتاح و کلید خوبی های زمین و آسمان است .اگر باور نمی کنید از زبان امام رضا علیه السلام بخوانید: امام رضا علیه السلام فرمود: هر کس که دوری سفر را بر خود بپذیرد و به زیارت من آید، من در روز قیامت در سه جایگاه به نزد او خواهم شتافت تا او را از تنگنا به در آورم: آن جایی که نامه اعمال دست به دست می‌شود، در صراط، و هنگام سنجش اعمال. اباصلت هروی گوید: حضرت رضا(علیهالسلام) میفرمود: من به زودی مظلومانه با سم کشته میشوم و قبرم کنار قبر هارون خواهد بود. خداوند تربت مرا محل رفت و آمد شیعیان و اهل بیتم قرار خواهد داد؛ هر کس مرا در غربتم زیارت کند، بر من واجب خواهد شد که در روز قیامت او را زیارت کنم. قسم به آن کسی که محمد(صلی الله علیه و آله) را گرامی داشته و او را میان جهانیان به نبوت برگزیده است؛ هر کس در کنار قبرم دو رکعت نماز بگزارد خداوند گناهانش را میآمرزد. همچنین از سخنان آن امام عزیز است که فرمود: زائران قبر من در روز قیامت گرامیترین وارد شوندگان بر خدای تعالی هستند هر مؤمنی که مرا زیارت کند و در راه زیارت قطرهای از آسمان بر صورتش بچکد، خداوند بدنش را بر آتش جهنم حرام میکند.
آثار و مزایای زیارت حضرت ثامن الحجج علیه السلام
زیارت امام رضا(علیهالسلام) مزایای بسیاری دارد که در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره می‌شود. مزیت اول: زیارت حضرت رضا(علیهالسلام) افضل و برتر از زیارت سیدالشهدا(علیهالسلام) است.حضرت عبدالعظیم حسنی گویند: به حضرت جواد(علیهالسلام) عرض کردم:متحیرم که به زیارت قبر حضرت سیدالشهدا(علیهالسلام) مشرف شوم یا به زیارت پدرتان. فرمود: اندکی صبر کن؛ سپس داخل اندرون شد بعد در حالی که اشکهایش بر رخسارش جاری بود خارج شد و احتمالا به یاد پدرش افتاده و بر دوری از پدر اشک ریخته بود... فرمود: زائران امام حسین (علیهالسلام) بسیارند؛ اما زائران پدرم کم هستند.
در روایت دیگری فرمود: زیارت پدرم افضل است زیرا حضرت ابا عبدالله الحسین(علیهالسلام) را همه مردم زیارت میکنند؛ امام پدرم را، جز خواص شیعه زیارت نمیکنند.(1) زیرا هر فرقهای از شیعه، امام حسین(علیهالسلام) را از جهات مختلفی از قبیل، شهادت آن حضرت، مخصوصا فرزند بی واسطه حضرت زهرا(علیهاالسلام) بودن، محترم میشمارند و فِرَق دیگر شیعه، از قبیل کسیانیه، زیدیه، اسماعیلیه و واقفیه و ... امامت حضرت سیدالشهدا(علیهالسلام) را پذیرفتهاند؛ اما در این میان، حضرت رضا(علیهالسلام) دارای ویژگی خاصی است که اغلب انشعابات تشیع، قبل از ایشان بوده و باقیمانده از فِرَق مختلف همین خواص شیعه هستند که به ولایت حضرت رضا (علیهالسلام) معتقدند و شمارشان نسبت به بقیه کمتر است؛ لذا در روایات «عارفا بحقه» قید شده یعنی ایشان را امام واجب الاطاعة بداند.
زائر امام رضا(ع) افضل از همه زائران است
زائر امام رضا(علیهالسلام) از زوار تمام انبیاء و اولیا و ائمه(علیهمالسلام) افضل و با ارزشتر است. سلیمان بن حمص گفت(2) از موسی بن جعفر(علیهماالسلام) شنیدم که میفرمود: هر کس قبر فرزندم علی را زیارت کند خداوند ثوابی معادل هفتاد حج مبرور(3) به او عطا میفرماید.با تعجب گفتم: هفتاد حج مبرور؟! فرمود: آری هفتاد هزار حج. باز با تعجب گفتم: هفتاد حج مبرور؟!فرمود: آری هفتاد هزار حج مبرور. بار دیگر با تعجب پرسیدم، فرمود: بعضی از حجها در پیشگاه خدا مقبول نمیشود. هر کس فرزندم را زیارت کند یا شبی در کنار قبر او به سر برد، مانند کسی است که خداوند را در عرش زیارت کند.باز با تعجب پرسیدم مانند کسی که خدا را در عرش زیارت کند؟! فرمود: آری روز قیامت، در عرش خدا چهار نفر از پیشینیان نوح، ابراهیم، موسی و عیسی و چهار نفر از آخرالزمان محمد، علی، حسن و حسین(علیهمالسلام) گرد خواهند آمد و بعد، این مجلس ادامه خواهد یافت. یعنی غیر از این هشت نفر دیگران هم خواهند بود و زوار قبور ائمه(علیهمالسلام) با ما، در همین جلسه شرکت خواهند داشت. درجه و با ارزشترین عطیه و عنایت، مخصوص زوار فرزندم علی بن موسی الرضاست.
ضمانت بخشش گناهان
مزیت سوم: برای زوار حضرت رضا(علیهالسلام) ضمانت شده است که خداوند گناهان گذشته و آیندهاش را میبخشد. امام جواد(علیهالسلام) فرمود: هر کس قبر پدرم، حضرت رضا(علیهالسلام) را در طوس زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را میبخشد و روز قیامت برای او منبری در مقابل منبر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مینهد و با آسایش و آرامش بر آن منبر مینشیند تا خداوند اعمال آخرین نفر از بندگان خود را رسیدگی نماید.(4) زیارت با معرفت، چگونه زیارتی است؟ شخصی خراسانی(5) به امام رضا(علیهالسلام) گفت: یابن رسول الله من پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) را در خواب دیدم که به من فرمود: وقتی پاره تن من در سرزمین شما دفن شود و ستارهای از من در آنجا غروب کند، چگونه امانت مرا حفظ خواهید کرد؟ امام رضا(علیهالسلام) فرمود: من در سرزمین شما دفن میشوم و پاره تن و ستاره دودمان اویم. سپس فرمود: بدان هر کس مرا با قید معرفت به حق واجبی که خداوند از اطاعت برایم قرار داده است، زیارت کند؛ من و پدران گرامیام در روز قیامت شفیع او خواهیم بود و هر کس را ما شفاعت کنیم، در قیامت نجات مییابد ولو کان علیه مثل وزرالثقلین الجن و الانس؛ گرچه به گناه جن و انس آلوده باشد. مزیت پنجم: حمزة بن حمران از امام صادق(علیهالسلام) نقل میکند که فرمود: هر کس نواده مرا در طوس خراسان با معرفت به حقش، زیارت کند اجر هفتاد شهید از شهدایی که در کنار رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) پیکار کردهاند، به او داده می‌شود. عرض کردم، فدایت شوم عرفان به حقش چگونه است؟ فرمود: "یعلم انه امام مفترض الطاعته، غریب، شهید؛ بداند که او امام واجب الاطاعة و غریب و شهید است.
زیارت امام رضا(علیهالسلام) معادل هفتاد هزار حج است
یکی از اصحاب گفت: به حضرت صادق(علیهالسلام) گفتم: فلانی میگفت که به شما گفته است: من نوزده حج عمره به جا آوردهام؛ و شما فرمودهاید که یک حج و یک عمره دیگر به جای آور تا به اندازه یک مرتبه زیارت حضرت سیدالشهدا(علیهالسلام) به تو اجر داده شود.امام صادق(علیهالسلام) فرمود: اکنون بگو کدام یک نزد تو محبوبتر است، بیست مرتبه به حج رفتن یا با امام حسین(علیهالسلام) محشور شدن؟ گفتم: با امام حسین(علیهالسلام) محشور شدن محبوبتر است. فرمود: پس به زیارت امام حسین علیه السلام برو.(6) در بررسی روایات مربوط به زیارت حضرت سید الشهداء علیه السلام، زیارت امام حسین علیه السلام معادل بیست هزار حج نیز وارد شده است. در روایتی از عایشه نقل شده است(7) که پیامبر اکرم فرمود: کسی که حسینم را زیارت کند نود حج از حجهای من، رسول خدا و عمرهام به او داده می‌شود. اما قابل توجه است که زیارت حضرت رضا (علیهالسلام) صدهزار حج ثواب داشت.
پاداش های شگفت زائران ثامن الحجج علیه السلام
مزیت هفتم: به نحو شگفتانگیزی به زوار امام رضا(علیهالسلام) که عارف به حق او باشند ثواب و پاداش داده می‌شود؛ ثواب صدهزار شهید و مجاهد پیکارجو در راه دین و ثواب صد هزار حج عمره. اباصلت هروی از قول حضرت رضا(علیهالسلام) روایت میکند که: به خدا قسم هیچ یک از ما خانواده نیست؛ مگر این که کشته شود یا شهید می‌شود. پرسیدم: آقا! شما را چه کسی میکُشد؟ فرمود: شرورترین خلق خدا به وسیله سم در زمانم؛ سپس مرا در دیار غربت دفن میکنند. «الا فمن زارنی فی غربتی کتب الله له اجر ماته الف شهید و ماته الف صدیق و ماته الف حاج معتمر(8) و ماته الف مجاهد و حشر فی زمرتنا و جعل فی الدرجات من الجنة رفیقنا؛ بدان که هر کس مرا در غربتم زیارت کند خداوند ثواب صدهزار شهید و صدهزار صدیق و صدهزار حاجی و عمرهگزار و صدهزار مجاهد میدهد و با ما محشور می‌شود و در درجات عالی بهشت رفیق ماست. مزیت هشتم: آتش جهنم بر بدن زائر حضرت رضا(علیهالسلام) حرام و ثواب زیارتش بهشت برین است. علی بن مهزیار گفت: به حضرت جواد(علیهالسلام) گفتم: پاداش زائر امام رضا(علیهالسلام) چیست؟ فرمود: الجنة و الله؛ به خدا قسم بهشت.(9) عن عبدالعظیم الحسنی قال: سمعت ابا جعفر الثانی یقول: «ما زار ابی احد فاصابه اذی من مطر او برد او حر الا حرم جسده علی النار(10)؛ حضرت عبدالعظیم حسنی گفت: از حضرت جواد(علیهالسلام) شنیدم که میفرمود: هیچ کس به زیارت پدرم نمیرود که گرفتار ناراحتی از قبیل: باران یا سرما و گرما شود؛ مگر این که خداوند بدنش را بر آتش جهنم حرام میکند. مزیت نهم: قیامت که هیچ کس به یاد دیگری نیست؛ امام رضا(علیهالسلام) در تلاش برای نجات زائر خویش است . در مَواقف قیامت سه جاست که هیچ کس به یاد دیگری نیست؛ و فقط به چند مورد میاندیشد.1- میزان عمل: عاقبتش به خیر خواهد بود یا نه؟ 2- چگونگی عبور از صراط: از صراط خواهد گذشت یا سقوط خواهد کرد؟ 3- تحویل گرفتن نامه عمل: نامه اعمالش به دست چپش داده خواهد شد یا به دست راستش؟ قال الرضا(علیهالسلام): من زارنی علی بعد داری اتیعته یوم القیامة فی ثلاث مواطن حتی اخلصه من اهوالها. اذا تطایرت الکتب یمینا و شمالا، عند الصراط و عندالمیزان .حضرت رضا(علیهالسلام) فرمود: هر کس مرا در این فاصله دوری که دارم، زیارت کند روز قیامت سه جا به دادش میرسم و او را از شدت آن سه مورد آسوده میکنم:1- هنگامی که نامههای اعمال به دست راست یا چپ تحویل داده می‌شود.2- هنگام عبور از صراط. 3- هنگام سنجش اعمال.
زیارت حضرت رضا(علیهالسلام) غم را از دل زائر میزداید
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله): ستدفن بضعة منی بخراسان مازارها مکروب الا نفس الله کربته و لا مذنب الا غفر الله ذنوبه(11)؛ رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: به زودی پارهای از تن من در خراسان دفن می‌شود، هیچ غمگینی او را زیارت نمیکند مگر این که خدا غم از دلش بزداید، و هیچ زائر گنهکاری به زیارتش نمی رود مگر این که خدای تعالی گناهانش را بیامرزد. بنابراین در این دریای متلاطم زندگی که پیوسته طوفانهای غم و اندوه زندگی آن را در معرض خط قرار میدهد، امام رضا(علیهالسلام) را با معرفت باید زیارت کرد تا وجود انسان از این طوفانها رها و دل از غم و صفات ناپسند زدوده و توشهای برای سفر آخرت فراهم شود.
شفاعت در انتظار زائران علی بن موسی الرضا(علیهالسلام)
امام صادق (علیهالسلام) فرمود: احدی از اولین و آخرین نیست مگر این که روز قیامت، محتاج شفاعت حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) است. (12) پس همه محتاج شفاعت هستند؛ اما طبق آیه ولا یشفعون الا لمن ارتضی؛ حضرت رضا(علیهالسلام) فرمود: «لا یشفعون الا لمن ارتضی دینه؛ شفاعت نمیکنند مگر کسانی را که خدا دین و آیین آنها را بپسندد.(13) زیارت امام رضا(علیهالسلام) موجب می‌شود که آن حضرت از زائرانش شفاعت کند.
حسین بن فضال از پدر خود نقل کرده است که گفت: از حضرت رضا(علیهالسلام) شنیدم که فرمود: مرا با سم خواهند کشت و در سرزمین غربت دفن خواهم شد. این که میگویم پدرم از قول پدر بزرگوار و آباء گرامیاش از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل کردهاند که فرمود: «الا فمن زارنی فی غربتی کنت انا و آبائی شفعاؤه یوم القیامة و من کنا شفعاءه نجی و لو کان مثل وزرا الثقلین(14)؛ بدانید که هر کس مرا در غربتم زیارت کند، من و آباء گرامیام روز قیامت شفیع او خواهیم بود. هر کس که ما او را شفاعت کنیم نجات مییابد اگر چه آلوده به گناه جن و انس باشد.
در حرم حضرت رضا(علیهالسلام) دو رکعت نماز با شرایط خاص به جا آوردن موجب برآمدن حاجت است. صقربن دلف گفت: از امام هادی(علیهالسلام) شنیدم که فرمود: هر کس برآورده شدن حاجتش را از خدا بخواهد، باید غسل کرده به حرم امام رضا (علیهالسلام) رود، در بالای سر آن حضرت دو رکعت نماز بخواند در قنوت نماز آنچه بخواهد( در صورتی که کار حرام یا قطع رحم و خویشاوندی نباشد) از خدا بخواهد، خدای تعالی نیازش را برآورده سازد. و نیز فرمود: بارگاه ملکوتی حضرت رضا(علیهالسلام) بقعهای از بقعههای بهشت است که هیچ مؤمنی آن را زیارت نکند، مگر این که خداوند او را از آتش آزاد و وارد بهشتش نماید.
پینوشتها:
1- بحارالانوار، ج 102، بخش اختصاصی زیارت حضرت رضا(علیهالسلام)
2- عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 263 .
3- کسی که طاعتش پذیرفته شده، نیکویی کرده شده، مقبول، پسندیده (ف – عمید)
4- بحارالانوار، ج 102، ص 4 .
5- عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 257.
6- تهذیب، ج 6، ص 48.
7- بحارالانوار، ج 12، ص 35.
8- حاج و معتمر: کسی که به حج و عمره رفته باشد.
9- بحارالانوار، ج 12، ص 39.
10- بحارالانوار، ج 102، ص 36.
11- بحارالانوار، ج 102، ص 34.
12- محاسن برقی، ص 183.
13- بحارالانوار، ج 3، ص 219.
14- عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 632.
منبع: برگرفته از کتاب 53 داستان از کرامات حضرت رضا(علیهالسلام)، موسی خسروی
پایان پیام/
نظر شما