خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: ایالات متحده آمریکا مدتهاست که از کمکهای بشردوستانه برای دستیابی به دستاوردها و اهداف استراتژیک مختلف سوءاستفاده کرده است. این مورد در افغانستان، پاکستان، عراق و حتی سودان و کنگو نیز تکرار شده است. حال آمریکا می خواهد در مسئله نوار غزه نقش آفرینی کند.
برهمین اساس، ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که به زودی یک موسسه جدید، مدیریت و توزیع کمکهای بشردوستانه در غزه را بر عهده خواهد گرفت، درحالی که اشغالگران ورود کمکهای بشردوستانه به نوار غزه را که از مارس ۲۰۲۵ با قحطی مواجه است، ممنوع کرده است.
مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل، میگوید که شرکتهای امنیتی خصوصی، تضمین امنیت کارگران و توزیع غذا در نوار غزه را برعهده خواهد داشت، اما اسرائیل در توزیع کمکها مشارکت نخواهد داشت و تنها در امور امنیتی دخیل خواهد بود.
افغانستان
پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، دولت «جورج دبلیو بوش» جنگ افغانستان را به عنوان بخشی از «جنگ علیه تروریسم» معرفی کرد، اما به سرعت بُعد بشردوستانه مرتبط با حقوق زنان را به آن افزود.
در نوامبر ۲۰۰۱، «لورا بوش» بانوی اول گفته بود که جنگ علیه تروریسم همچنین جنگی برای حقوق و کرامت زنان است این مسئله به جلب حمایت داخلی و خارجی برای مداخله نظامی کمک کرد.
این گفتمان بعدها به عنوان «فمینیسم نهادینهشده» شناخته شد، که در آن از مسائل حقوق زنان برای توجیه مداخلات نظامی استفاده میشود، بدون اینکه هیچ قصد واقعی برای بهبود وضعیت زنان در درازمدت وجود داشته باشد.
مداخله ایالات متحده آمریکا در افغانستان به عنوان یک کارزار بشردوستانه تبلیغ میشد، در حالی که هدف اصلی از بین بردن القاعده بود که افغانستان را به عنوان پناهگاه امن خود انتخاب کرده بود و سرنگونی رژیم طالبان که از آن محافظت میکرد.
علاوه بر این، بر اساس گزارشی که وبسایت «ای اینترنشنال ریلاشن» منتشر کرده است، ایالات متحده آمریکا تلاش کرده است نفوذ خود را در منطقه آسیای مرکزی که از نظر استراتژیک مهم و سرشار از منابع طبیعی است، تقویت کند.
ایالات متحده با ارائه کمکهای بشردوستانه توانسته است حضور نظامی و سیاسی خود را در منطقهای استراتژیک واقع در بین چین، روسیه و ایران تثبیت کند و به نظارت بر فعالیتهای منطقهای و اعمال فشار ژئوپلیتیکی بر قدرتهای رقیب کمک کند.
ایالات متحده کمکهای بشردوستانه خود را به عنوان وسیلهای برای جذب افغانها تبلیغ کرد، که به بهبود وجهه بینالمللی آن و توجیه مداخله نظامیاش کمک کرد. در ماههای اول جنگ، بیش از ۲.۴ میلیون جیره غذایی روزانه در افغانستان ریخته شد، اگرچه اثربخشی آنها محدود بود.
بخش عمدهای از این کمکها از طریق قراردادهای بازسازی به شرکتهای آمریکایی اختصاص یافت و فرصتهای اقتصادی برای آنها فراهم کرد.
با این حال، این کمکها به طور مؤثر به دست مردم افغانستان نرسیده است، و طبق اسناد واشنگتن پست، تخمینها نشان میدهد که تقریباً ۴۰ درصد از کمکهای ایالات متحده به دست افراد فاسد یا گروههای مسلح رسیده است.
پاکستان
ایالات متحده، به ویژه پس از سال ۲۰۰۱، از کمکهای بشردوستانه و نظامی به عنوان ابزاری استراتژیک برای افزایش نفوذ خود در پاکستان استفاده کرده است.
گزارشهای متعدد، سوءاستفاده گسترده از این بودجه را فاش کردند، به طوری که قرار بود این بودجه به طور رسمی از تلاشهای مقابله با تروریسم حمایت کند. این امر باعث تقویت نفوذ ارتش پاکستان به قیمت تضعیف نهادهای غیرنظامی، افزایش فساد و تضعیف اهداف اعلامشده این کمکها شده است.
بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸، ایالات متحده تقریباً ۶.۶ میلیارد دلار کمک نظامی مستقیم به پاکستان ارائه داد. اماپ گزارشها نشان میدهد که ارتش پاکستان تنها ۵۰۰ میلیون دلار از این کمک را دریافت کرده است و باقی کمکهابرای حمایت از اقتصاد محلی یا خرید سلاح برای مقابله با هند مانند جنگندههای F-۱۶ و سیستمهای راداری اختصاص داده شده است. تجهیزاتی که به گفته سی بی اس نیوز برای مبارزه با گروههای شبهنظامی مفید نیستند.
بخش عمدهای از این کمکها از طریق صندوقهای حمایت از ائتلاف ارائه شده است که فاقد سازوکارهای نظارتی مؤثر هستند و امکان مصونیت از مجازات در صورت سوءاستفاده را فراهم میکنند.
به گزارش مجله گلوبال پالیسی، ۵۵ میلیون دلار برای تعمیر و نگهداری بالگردها اختصاص داده شد، اما بعدها مشخص شد که ارتش پاکستان تنها ۲۵ میلیون دلار برای این منظور دریافت کرده است.
بر اساس گزارشی در روزنامه گاردین، در سال ۲۰۱۱ میلادی، سازمان سیا از یک برنامه واکسیناسیون فلج اطفال به عنوان پوششی برای جمعآوری اطلاعات درباره محل اختفای اسامه بن لادن استفاده کرد که منجر به از دست رفتن اعتماد به برنامههای واکسیناسیون و کاهش تلاشهای کنترل فلج اطفال در پاکستان شد.
عراق
ایالات متحده پس از سال ۲۰۰۳ از کمکهای بشردوستانه و کمکهای بازسازی در عراق به عنوان ابزارهای استراتژیک برای افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی خود استفاده کرد که منافع مستقیم آن برای شرکتهای آمریکایی نزدیک به محافل حاکم، به قیمت توسعه واقعی مردم عراق بود.
قراردادهای بزرگ بازسازی بدون هیچ رقابت واقعی به شرکتهای آمریکایی مانند بکتل، هالیبرتون و پارسونز واگذار شد، اگرچه برخی از آنها روابط نزدیکی با تصمیمگیرندگان در واشنگتن داشتند.
برای مثال، طبق گزارشی در مجله نیوزلاین، به شرکت بکتل ۱.۸ میلیارد دلار قرارداد بازسازی زیرساختها اعطا شد، اما این شرکت نتوانست بیش از نیمی از پروژههای محول شده به خود را تکمیل کند.
بر اساس گزارشهای بازرس کل ویژه آمریکا برای بازسازی عراق (SIGIR)، حداقل ۸ میلیارد دلار از ۶۰ میلیارد دلار اختصاص داده شده برای بازسازی به دلیل فساد و سوء مدیریت هدر رفته است. این تخلفات شامل افزایش قیمتها تا ۱۲ هزار درصد در برخی قراردادها و دست داشتن مقامات آمریکایی در رشوهخواری و پولشویی بود.
شرکتهای عراقی در تلاشهای بازسازی به حاشیه رانده شدند، به طوری که بیشتر پروژهها به شرکتهای آمریکایی واگذار شد که این امر اقتصاد محلی را از فرصتهای رشد محروم و وابستگی اقتصادی به ایالات متحده را تقویت کرد. سیاستهای خصوصیسازی گسترده همچنین بر بخشهای حیاتی مانند نفت اعمال شد و جنجال گستردهای را در مورد اهداف دولتهای مختلف ایالات متحده برانگیخت.
در این دوره، صندوق توسعه عراق برای مدیریت درآمدهای نفتی تأسیس شد. اما تحت کنترل حکومت موقت ائتلاف به رهبری ایالات متحده بود، با نظارت و پاسخگویی ضعیف.
گزارشها نشان میداد که ۸.۸ میلیارد دلار از وجوه این صندوق بدون هیچ توضیحی در مورد نحوه هزینه شدن آن، مفقود شده است.
در سال ۲۰۱۴، ایالات متحده از کمکهای بشردوستانه به عنوان پوششی برای مداخله نظامی علیه داعش استفاده کرد، به طوری که در کنار حملات هوایی، کمکهای غذایی برای غیرنظامیان گرفتار در منطقه کوهستانی سنجار ارسال کرد.
طبق گزارش مجله تایم، اگرچه این کمک مهم بود، اما بخشی از یک استراتژی گستردهتر برای حضور مجدد نظامی در عراق بود.
سیاستهای بازسازی ایالات متحده، فساد را در نهادهای دولتی عراق ریشهدار کرد، به طوری که مقامات بر اساس وفاداریهای سیاسی و فرقهای منصوب شدند که این امر، کارایی مدیریت عمومی را تضعیف کرده و منجر به وخامت خدمات اساسی مانند برق، بهداشت و آموزش شد.
سودان
پس از انقلاب سودان در سال ۲۰۱۹، ایالات متحده ۷۰۰ میلیون دلار برای حمایت از دولت غیرنظامی این کشور متعهد شد. با این حال، این بودجهها از طریق سازمانهای بین المللی به جای اینکه به طور مستقیم به دولت اختصاص داده شوند که منجر به عدم پرداخت بخش قابل توجهی از آن و تضعیف توانایی دولت در ارائه خدمات اساسی شد و تأثیر منفی بر روند دموکراتیک و ثبات کشور گذاشت.
در دهه ۱۹۹۰، ایالات متحده از طریق کشورهای همسایه برای حمایت از جنبش آزادیبخش خلق سودان علیه دولت خارطوم، کمکهای نظامی ارائه داد.
به گزارش وبسایت «آفریقین آرگومنتس»، این حمایت به طولانی شدن جنگ داخلی کمک کرد و جنجالهایی را بر سر استفاده از کمکها به عنوان ابزاری برای دخالت غیرمستقیم در امور داخلی سودان برانگیخت.
این حمایت جنجال گستردهای را برانگیخت، زیرا به عنوان دخالت غیرمستقیم در امور داخلی سودان تلقی شده و به طولانی شدن جنگ داخلی و تشدید بحران انسانی این کشور دامن زده است.
کنگو
کنگو منبع اصلی منابعی مانند کبالت، لیتیوم و تانتالوم است که برای فناوری مدرن و تولید باتری ضروری هستند.
امسال، فلیکس تشیسکدی، رئیس جمهوری کنگو، پیشنهادی به ایالات متحده ارائه داد که شامل امتیازات معدنی در ازای حمایت نظامی علیه شورش M۲۳ تحت حمایت رواندا بود.
در دوره پس از استقلال جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق) در سال ۱۹۶۰، ایالات متحده نقش محوری در حمایت از نظام رئیس جمهور وقت، موبوتو سسه سکو، ایفا کرد و از کمکهای مالی به عنوان وسیلهای برای افزایش نفوذ خود در منطقه در طول جنگ سرد استفاده کرد.
بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۱، ایالات متحده بیش از ۱.۰۳ میلیارد دلار به عنوان کمکهای توسعهای و ۲۲۷.۴ میلیون دلار به عنوان کمکهای نظامی به زئیر ارائه داد، در حالی که موبوتو از روابط محکمی با چندین رئیس جمهور ایالات متحده، از جمله ریچارد نیکسون، رونالد ریگان و جورج بوش پدر، برخوردار بود.
ریگان، رئیس جمهوری وقت در جریان یک سفر رسمی در سال ۱۹۸۳، موبوتو را به عنوان «صدای خرد و حسن نیت» ستود.
سازمان سیا به طور مستقیم از موبوتو حمایت مالی میکرد و شخصاً میلیونها دلار پول نقد به او پرداخت میکرد و این سازمان همچنین با ارائه اطلاعات در مورد تهدیدهای احتمالی به تثبیت حکومت او کمک کرد.
گزارشها نشان میدهد که برخی از کمکهای ایالات متحده به طور غیرمستقیم برای حمایت یا تقویت گروههای مسلح استفاده میشود و درگیریهای محلی را تشدید میکند. این استفاده غیرمستقیم از کمکها، سوالاتی را در مورد اثربخشی و شفافیت برنامههای امدادی مطرح میکند.
نظر شما