خبرگزاری شبستان؛ آران و بیدگل/روح اله باقری؛ در شهرِ گنبدهای فیروزهای، زادگاهِ مردانِ علم و هنر، در دیار کویر، آنجا که آفتاب سخاوتمندانه میتابد و خاک، تشنه باران معرفت است، نامی چون نگینی میدرخشد: «شهاب تشکری آرانی».
زندگی این فرهیخته، همچون منظومهای آسمانی، با نقاط عطف و لحظات نورانی آذین بسته شده است و آثارش، همچون چراغی فروزان، مسیر را برای طالبان علم و حقیقت روشن میسازد. او نه فقط یک شاعر و مترجم، بلکه معلمی دلسوز، محققی کوشا و انسانی وارسته است.
زادروز و خاندان
شهاب تشکری آرانی در ۲۲ اردیبهشت سال ۱۳۲۲ خورشیدی در شهر آران و بیدگل چشم به جهان گشود؛ پدرش، میرزا محمد، تنها پسر علی اکبر و نوه آقاباقر بود. مادر ایشان، محترم خانم، تنها فرزند خانوادهی خود و دختر ملا محمدعلی نورالوری بود که در واران به خاک سپرده شده است.
از سوی مادری، ریشه در خاندان جبلعاملی آرانی دارد؛ مادربزرگش، دختر ملا محمدجعفر و نوهی ملاغلامرضا آرانی، صاحب تألیفات متعدد در فقه، اصول و کلام است که نسخ خطی آثار او در کتابخانههای ایران نگهداری میشود. این پیشینهی خانوادگی، زمینهساز پرورش استعدادی درخشان در فرزندشان، شهاب، شد.
طاقچههای کتاب؛ پنجرهای به دنیای اندیشه
استاد تشکری آرانی، خود در ترسیم دوران کودکیاش، تصویری دلنشین از خانهای مملو از کتاب ارائه میدهد: «در خانهای بسیار ساده واقع در محلهی درب مسجد جامع آران که طاقچههایش پر از کتاب بود، به دنیا آمدم. پدر و مادرم و نیاکان پدر و مادرم تا آنجا که اطلاع دارم، ذکوراً و اناثاً همه باسواد بودند.»
این خانه، نه فقط یک سرپناه، بلکه دانشگاهی کوچک بود که در آن، الفبای زندگی و دانش، در کنار پدری شاعر و مادری مجتهدزاده، به او آموخته شد. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در مدرسهای سنتی، به دانشسرای مقدماتی کاشان راه یافت و از همان دوران، با اشتیاقی وصفناپذیر، به تعلیم و تعلم روی آورد.
از حقوق تا ریاضیات؛ سفری در وادی علوم
شاید برای بسیاری سوال باشد که چگونه یک حقوقدان، به معلمی ریاضیات روی میآورد. اما زندگی استاد تشکری، سرشار از اینگونه چرخشهای غیرمنتظره است. او پس از فارغالتحصیلی در رشته حقوق از دانشگاه تهران، به این نتیجه رسید که قلبش برای ریاضیات و آموزش میتپد.
شاید برای بسیاری سوال باشد که چگونه یک حقوقدان، به معلمی ریاضیات روی میآورد. اما زندگی استاد تشکری، سرشار از اینگونه چرخشهای غیرمنتظره است
بدین ترتیب، سالها در دبیرستانها و دانشگاههای تهران، به تدریس ریاضیات و تئوری اعداد پرداخت و در سال ۱۳۶۵، با کولهباری از تجربه و دانش، به زادگاهش بازگشت تا چراغی برای جوانان دیارش باشد.
این سفر در وادی علوم، نشان از ذهنی پویا و کنجکاو دارد که هرگز از آموختن و تجربه کردن خسته نمیشود.
سبک هندی؛ ظرافت در کلام، عمق در معنا
در دنیای شعر، استاد تشکری آرانی، دلدادهی سبک هندی است. سبکی که با ظرافت در کلام، به دنبال بیان مفاهیم عمیق و پیچیده است. او با الهام از صائب تبریزی و کلیم کاشانی، دو شاعر بزرگ این سبک، اشعاری خلق کرده که همچون تابلویی نقاشی، پر از رنگ و نور و احساس است.
تسلط او بر علم عروض و قافیه، به اشعارش، وزنی موزون و آهنگی دلنشین بخشیده و آن ها را به اثری ماندگار تبدیل کرده است.
ترجمههای منظوم قرآن، نهج البلاغه و صحیفه؛ شاهکارهای ماندگار استاد
اما بیشک، نقطه اوج هنرنمایی استاد شهاب تشکری آرانی، در ترجمههای منظوم او از قرآن کریم بمدت سه ماه، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه است. این ترجمهها، نه تنها امانتدار متن اصلی هستند، بلکه با زبان شعر، لطافت و زیبایی خاصی به مفاهیم عمیق این آثار ارزشمند بخشیدهاند.
ترجمه منظوم قرآن کریم: ترجمه منظوم قرآن کریم از استاد تشکری آرانی، اثری بینظیر و از جمله نخستین تلاشهای موفق در این عرصه در جهان اسلام است که با بهرهگیری از آرایههای ادبی و زبانی، تلاش دارد تا مفاهیم آسمانی قرآن را به زبانی شیوا و دلنشین برای مخاطبان امروزی بیان کند. اثری بینظیر که با بهرهگیری از آرایههای ادبی و زبانی، تلاش دارد تا مفاهیم آسمانی قرآن را به زبانی شیوا و دلنشین برای مخاطبان امروزی بیان کند.
محمدرضا کلانتری، این اثر را بر اساس بسامد توازن و هنجارگریزی لیچ (Geoffrey Leech) بررسی کرده و به ارزشهای ادبی و زبانی آن پی برده است.
بیشک، نقطه اوج هنرنمایی استاد شهاب تشکری آرانی، در ترجمههای منظوم او از قرآن کریم بمدت سه ماه، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه است.
ترجمه منظوم نهجالبلاغه: این اثر، گنجینهای از حکمت و معرفت را در قالب شعر به مخاطبان عرضه میکند. استاد تشکری با تسلط بر زبان عربی و فارسی، توانسته است تا پیامهای امیرالمومنین علی (ع) را به زبانی رسا و تاثیرگذار به نسل امروز منتقل کند.
ترجمه منظوم صحیفه سجادیه: این اثر، مجموعهای از نیایشها و مناجاتهای امام سجاد (ع) است که در قالب شعر، به زبانی دلنشین و روحنواز بیان شده است. استاد تشکری با درک عمیق از معانی این نیایشها، توانسته است تا آنها را به زبانی شیوا و قابل فهم برای همگان ترجمه کند.
دیگر آثار؛ گنجینهای از اندیشه و احساس
علاوه بر ترجمههای منظوم، این چهره ماندگار شعر آیینی آران و بیدگل، آثار دیگری نیز به جامعه فرهنگی تقدیم کرده است که هر یک، دریچهای به دنیای اندیشه و احساس او هستند:
-نمک کویر: مجموعهای از اشعار استاد که در سال ۱۳۵۸ منتشر شده و بازتابی از دغدغههای اجتماعی و فرهنگی اوست.
-نسیم عاطفه: شامل غزل و قصیده که در سال ۱۳۷۶ منتشر شده و به زیبایی، احساسات و عواطف انسانی را به تصویر میکشد.
-صد بوستان شقایق: مجموعهای از اشعار مذهبی که به مناسبتهای مختلف سروده شده و بیانگر ارادت استاد به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است.
-مروری نو بر استنتاج در منطق: اثری ارزشمند در زمینه منطق که به بررسی و تحلیل مباحث استنتاج میپردازد.
-همسفر آفتاب: اثری که به بررسی زندگی و اندیشههای یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ ایران میپردازد.
-منظومه تاریخ عاشورا: شرح وقایع تاریخی پس از مرگ معاویه تا کشته شدن آخرین بازمانده واقعه عاشورا به نظم.
-شعر اعجازیه در رحلت امام خمینی(ره): شعری است با ۱۶ بیت به مناسبت وفات امام خمینی که معادل ابجد تمام مصراعهای اول آن تاریخ شمسی و مصراع های دوم تاریخ قمری میباشد.
خیابان و کوچه ای بنام استاد تشکری؛ نشانهای از قدرشناسی
استاد شهاب تشکری آرانی، فراتر از یک شاعر و مترجم، یک معلم دلسوز، یک محقق پرتلاش و یک انسان والا است. خدمات بیشائبهی او به فرهنگ و ادب این سرزمین، همچون چراغی پرفروغ، راهنمای نسلهای گذشته و آینده بوده است.
مزین کردن یک خیابان در زادگاهش آران و بیدگل و کوچه محل زندگیاش در کاشان به نام او، اقدامی ارزشمند و ستودنی است که نشان از قدرشناسی عمیق جامعه از این سرمایه گرانبها و پیامی روشن به جامعه است که «ارزشهای فرهنگی و تلاشهای علمی، همواره در یاد و خاطرهها باقی خواهند ماند».
استاد شهاب تشکری آرانی، فراتر از یک شاعر و مترجم، یک معلم دلسوز، یک محقق پرتلاش و یک انسان والا است. خدمات بیشائبهی او به فرهنگ و ادب این سرزمین، همچون چراغی پرفروغ، راهنمای نسلهای گذشته و آینده بوده است.
با این حال، این حرکت میتواند انگیزهبخش و الهامبخش برای اقدامات بزرگتری باشد. جای خالی برگزاری آیینهای نکوداشت ملی برای چنین شخصیتهایی احساس میشود. برگزاری این مراسمها، فرصتی برای برای تکریم و بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی ایشان و معرفی هرچه بیشتر آثار، افکار و خدمات ارزشمند استاد به نسلهای مختلف جامعه و نهتنها تجلیل از یک فرد، بلکه تکریم علم، ادب، و فرهنگ این سرزمین است.
در این برنامه ها، میتوان با حضور استاد، شاگردان، همکاران، دوستان و خانوادهی استاد، به بازخوانی زندگی، آثار، و اندیشههای ایشان پرداخت. تهیه و انتشار کتابها، مقالات، فیلمهای مستند و برپایی نمایشگاههایی از آثار و دستنوشتههای استاد، میتواند به ماندگاری این رویدادها و انتقال میراث ایشان به نسلهای آینده کمک کند.
امید است که این گامها، زمینهساز شکوفایی هرچه بیشتر استعدادهای جوان، اعتلای فرهنگ و ادب این مرز و بوم، و تداوم بخشیدن به میراث ارزشمند استاد شهاب تشکری آرانی باشد. پاسداشت مقام این شخصیتها، نهتنها وظیفهای برای ما، بلکه سرمایهگذاری برای آیندهی فرهنگ و تمدن ایرانزمین است.
نظر شما