خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ در ابتدای سال جدید بود که مقام معظم رهبری بر توجه و پرداختن بیشتر به کتاب با ارزش نهج البلاغه تاکیداتی داشتند و در دیدار نوروزی خود با اقشار مختلف مردم فرمودند «امیرالمؤمنین قلّهی عدالت است، قلّهی تقوا است، قلّهی گذشت است در طول تاریخ. اگر ملّت ایران و ملّتهای مسلمان بخواهند استفاده کنند از درس این انسان بزرگ و برترین انسانها بعد از پیغمبر اکرم، باید به نهجالبلاغه بیشتر مراجعه کنند. من توصیه میکنم امسال فعّالان عرصهی فرهنگی به مطالعهی نهجالبلاغه و آموزش نهجالبلاغه توجّه ویژهای داشته باشند.»
به همین منظور تصمیم گرفتیم تا بحث یک جرعه از نهج البلاغه را در «شنبه های علوی» در دستور کار قرار دهیم. به سراغ یکی از کارشناسان حوزه دین رفتیم و گفتگوی خبرنگار خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام علیجان دلدار استاد حوزه علمیه را به شرح ذیل می خوانید؛
۱.در کدام خطبه یا نامه امام علی (ع) مردم را به اطاعت از فرمان ولیّ امر و پرهیز از تفرقه فرا میخواند؟ از مهم ترین وظایف دینی هر مسلمان، اطاعت از ولی امر خودش است که خیر دنیا و آخرت انسان در پی آن است.
امیرالمومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه در خطبه ها، نامه ها و حکمت های مختلف به این مسئله پرداخته اند. در خطبه ۱۳۶ و در نامه ۵۳ و در حکمت معروف خطاب به ابن عباس به این موضوع توجه داشته اند.
امام علی علیه السلام در این حکمت خطاب به ابن عباس می فرمایند که هر مسئله ای که می خواهی انجام دهی باید بر ولی و حجت خدا عرضه کنی و اگر من موافق بودم آن را انجام دهی. اطاعت از ولی خدا سبب ایجاد اتحاد، همگرایی، توجه به همدیگر و امنیت و صیانت و حفاظت امت می شود و ولی خدا از هر گونه هوا و هوس به دور است و دستورات و خواسته های او بر اساس عقل و منطق و اراده و خواست خدا و به صلاح مردم است.
اگر مردم از ولی خدا اطاعت کنند بسیاری از این آسیب ها و مشکلات اخلاقی، اجتماعی و سیاسی بر طرف خواهند شد و این مسئله بسیار اهمیت دارد و باید تمرین کنیم تا گوش به فرمان ولی خدا باشیم.
۲.از نظر امام علی (ع)، مخالفت با امام جامعه چه پیامدهایی برای امت اسلامی دارد؟ بسیاری از مشکلات موجود پیامد عدم پیروی کامل و تمام مردم از ولی خدا است، هر چند مردم ایران در بصیرت زبانزد هستند و بارها امامین انقلاب از عظمت و توجه به فرامین ولی خدا قدردانی کرده اند.
مخالفت با ولی جامعه پیامدهای مختلفی را به دنبال دارد و نا به سامانی های بزرگی در جامعه به وجود می آید، آسیب هایی که دودش به چشم خود مردم می رود.
به خطر افتادن امنیت، دنیای مردم و نرسیدن آنان به خواسته های اخروی و دنیوی و از بین رفتن آسایش مردم از جمله پیامدهای اطاعت نکردن از ولی جامعه است. راه رسیدن به آسایش، همراهی با ولی خدا است که مصلحت جامعه را می خواهد لذا در ظهور امام زمان(عج) اطاعت پذیری مردم بیشتر از هر زمانی است مردم از آسایش بیشتری برخوردار خواهند بود تا جایی که حتی یک فقیر هم پیدا نخواهد شد که زکات به او داده شود.
هم زندگی مادی و هم زندگی معنوی و هم آرامش روحی و روانی ما در پرتو اطاعت و پیروی از ولی خدا در جامعه است که خیر و صلاح را در همه زمینه ها برای مردم می خواهد لذا این حمایت و ارتباط مردم با جامعه باعث خواهد شد تا منافع آنان به بهترین نحو در جامعه تامین شود.
۳.امام علی (ع) در نهجالبلاغه چگونه مؤمنان را نسبت به حیلهها و فریبهای دشمنان اسلام هشدار میدهد؟ دشمن شناسی از اهم وظایف یک مومن و انسان خداباور و خداشناس است، مسئله ای که ائمه اطهار علیهم السلام مکرر به آن اشاره کرد و در قرآن کریم آیات بسیاری در این زمینه وجود دارد.
امام علی علیه السلام پیوسته در خطبه ها و نامه هشدار داده اند از اینکه انسان فریب دشمن را بخورد و زندگی مادی و دنیوی انسان را اطاعت از دشمن به خطر می اندازد اگر انسان هوشیار و نباشد و از حربه ها مکرهای دشمن غفلت کند.
امروز حربه های دشمن را به وضوح می بینیم که بزرگترین دشمنان انسانیت، امریکا و اسرائیل هستند و اگر انسان گول رفتارهای غلط انداز و وعده های دروغین دشمن را بخورد بزرگترین آسیب را به خودش و جامعه اسلامی زده است.
۴.با توجه به سخنان امام علی (ع)، مؤمنان در برابر فریب دشمن چه وظیفهای دارند؟ برای اینکه انسان فریب دشمن را نخورد باید با قرآن و نهج البلاغه انس داشته باشد و نهج البلاغه در واقع کتاب دشمن شناسی است.
امام علی علیه السلام در نهج البلاغه بسیار شفاف و روشن نسبت به دشمنان خدا و مردم هشدار داده اند و این مسئله را تبیین کرده اند.
کسی که با نهج البلاغه و قرآن انس داشته باشد هیچ وقت فریب دشمن را نخواهد بود و حیله گری های دشمن همواره وجود داشته به همین دلیل این مسئله مورد توجه امام علی علیه السلام مورد توجه ایشان در نهج البلاغه قرار گرفته است.
۵.امام علی (ع) چه دیدگاهی درباره مذاکره با دشمن دارد؟ آیا همیشه آن را رد میکند یا در شرایطی مجاز میداند؟ مذاکره با دشمن در دوران امام علی علیه السلام وجود داشته و مصداق آن جنگ صفین است و گفتگوهایی که بین امام علی علیه السلام و معاویه شکل گرفت.
مذاکره با دشمن اصولی دارد که امام علی علیه السلام در نهج البلاغه به این اصول اشاره کرده اند تا فرد مداکره کننده مغلوب حیله های دشمن نشود. از جمله می توان به قاطعیت در برابر دشمن می توان اشاره کرد و اینکه دشمن، دشمن است و هیچ وقت خیر انسان را نمی خواهد و انسان مغلوب و مقهور این وعده های دشمن نشود.
از جمله برکاتی که مذاکره دارد اتمام حجت با دشمن است و در واقع روشن کردن مردم و حقیقت برای آنان محسوب می شود و در طول تاریخ این موضوع همیشه انجام می شده تا مردم فریبکار بودن دشمن را ببینند که دشمن هیچ وقت خیرخواه ملت نیست.
۶.در ماجرای حکمیت، چگونه برخورد امام علی (ع) با پیشنهاد مذاکره، نشانهای از بینش سیاسی او بود؟ در ماجرای حکمیت در جنگ صفین، شعارها و حیله های دشمن بر مردم تاثیر گذاشته بود و روش سیاسی و عملکرد دشمن بر روی مردم اثر کرده بود.
مردم جلوی امام علی علیه السلام ایستادند و داشت تفرقه ایجاد می شد و حرمت امام علی علیه السلام شکسته می شد که شکسته شد و در خطوط مسلمانان دودسته گی و تفرقی به وجود می آمد.
لذا امام علی علیه السلام تن به پذیرفتن حکمیت دادند و مردم خیلی زود فهمیدند که چه اشتباهی کردند که حکمیت را بر امام علی علیه السلام تحمیل کردند، امامی که تمام وجودش حکمت و خیرخواهی و رافت و معصوم است و دشمن و حیله های دشمن را خوب می داند.
نظر شما