خبرگزاری شبستان، گروه بینالملل: سفر ناگهانی «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر اسرائیل، به واشنگتن و دیدارش با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای دومین بار پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، برخلاف انتظارات او پیش رفت.
نتانیاهو امید داشت با پیروزی در پروندههای مطرحشده در این گفتوگوها مانند ایران، تعرفههای گمرکی و حضور ترکیه در سوریه، به اسرائیل بازگردد. اما در عوض، او با شکست و ناامیدی در تمامی این پروندهها به خانه برگشت؛ چرا که ترامپ او را با این خبر غافلگیر کرد که واشنگتن و تهران روز شنبه آینده مذاکرات مستقیمی درباره پرونده هستهای ایران برگزار خواهند کرد و تعرفههای گمرکی اعمالشده بر کالاهای اسرائیلی ادامه خواهد یافت، و رئیسجمهور ترکیه دوست اوست؛ بنابراین نتانیاهو باید با او «منطقی» رفتار کند.
نشانههای نگرانی در اسرائیل درباره نتایج این سفر از نحوه اعلام آن آشکار شد. برخلاف روال معمول که سفر مقامات اسرائیلی به آمریکا با آمادهسازیهای طولانیمدت همراه است، این سفر بهصورت فوری و مانند یک احضار انجام شد.
براساس یک منبع سیاسی اسرائیلی، کاخ سفید روز دوشنبه درخواست برگزاری این جلسه را داد، درحالی که اسرائیلیها ترجیح میدادند این دیدار پس از تعطیلات عید پسح و با حضور نتانیاهو از اسرائیل و نه از مجارستان که اخیراً به آن سفر کرده بود، انجام شود.
عامل دیگری که نگرانی اسرائیل را درباره احتمال وقوع اتفاقات غیرمنتظره در این دیدار افزایش داد، عدم آگاهی دقیق اطرافیان نتانیاهو از موضوعات مطرحشده بود، تا جایی که به گفته شبکه «کان»، آنها اعلام کردند: تنها قبل از نشست، انتظار میرفت اطلاعات بیشتری درباره محتوای گفتوگوها به دست آورند.
همچنین، لغو ناگهانی کنفرانس مطبوعاتی مشترک ترامپ و نتانیاهو توسط کاخ سفید که قرار بود در حین این دیدار برگزار شود، بر نگرانیهای اسرائیل افزود. این درحالی بود که همراهان نتانیاهو تنها پس از اعلام رسمی آمریکا از این تصمیم مطلع شدند و بهجای آن، یک نشست خبری کوتاه برگزار شد.
ترامپ امیدهای نتانیاهو را بر باد داد
«ایتامار آیخنر» تحلیلگر دیپلماتیک روزنامه «یدیعوت آحارونوت»، معتقد است که اظهارات ترامپ و نتانیاهو پس از دیدارشان در کاخ سفید نشان داد دلیل واقعی دعوت فوری نتانیاهو به واشنگتن، آغاز مذاکرات آمریکا با ایران بوده، نه مسئله تعرفههای گمرکی. بنابراین ترامپ میخواست به طور شخصی به نتانیاهو اطلاع دهد که قصد دارد گفتوگوهای مستقیم در سطح بالا با ایران انجام دهد تا اسرائیل غافلگیر نشود و این گفتوگوها را خراب نکند یا با حمله نظامی به ایران پیشدستی ننماید.
ترامپ در نشست خبری مشترک با نتانیاهو اعلام کرد که واشنگتن مذاکرات مستقیمی با ایران انجام خواهد داد و از یک جلسه در سطح بسیار بالا در روز شنبه خبر داد و افزود: شاید به توافق برسیم که عالی خواهد بود.
اما نتانیاهو تأکید کرد که ایران چه از طریق دیپلماتیک و چه به هر روش دیگری، به سلاح هستهای دست نخواهد یافت.
یک مقام بلندپایه اسرائیلی گفت که نتانیاهو احتمال رسیدن به توافق هستهای جدید بین آمریکا و ایران را «بسیار پایین» میداند و خواستار مدلی مشابه لیبی، یعنی انحلال کامل برنامه هستهای ایران است.
این مقام افزود که اسرائیل در تلاش است تا با آمریکا به تفاهمی درباره امکان حمله نظامی به تأسیسات هستهای ایران در صورت شکست مسیر دیپلماتیک برسد.
«آریل کاهانا» تحلیلگر امور دیپلماتیک و آمریکایی روزنامه «اسرائیل هیوم»، با استناد به منابع سیاسی گزارش داد که اسرائیل از پیش درباره توافق ترامپ با ایران برای آغاز مذاکرات بیخبر بود و این موضوع به وضوح موجب شوک مقامات اسرائیلی حاضر در واشنگتن شد.
«آوی اشکنازی» تحلیلگر نظامی روزنامه معاریو، میگوید که اعلام ترامپ به نتانیاهو درباره قصد او برای مذاکره با ایران مانند «یک بمب واقعی» بود، بهویژه با توجه به این باور رایج که واشنگتن در آستانه حمله نظامی به ایران قرار داشت.
اشکنازی توضیح میدهد که مشخص شد ترامپ در برخورد با ایران «معتدلتر و منعطفتر از باراک اوباما» است و اعلام بازگشت به مذاکرات مستقیم با ایران به معنای بسته شدن گزینه حمله آمریکا یا حتی حمله اسرائیل به ایران است.
در همین حال، «موآو وردی» تحلیلگر امور خارجی شبکه «کان»، نیز میگوید که اسرائیل نگران است که واشنگتن بهطور ناگهانی به توافقی با ایران دست یابد که «توافقی بد» باشد و با خواستههای اسرائیل سازگار نباشد. مشکل اینجاست که ترامپ خواهان یک توافق است و نمیخواهد به رویارویی نظامی با ایران کشیده شود، بلکه تنها از آن به عنوان یک تهدید استفاده میکند.
وردی تاکید میکند که ترس از این است که ترامپ ممکن است به ایران امتیازاتی بدهد که به توافق هستهای ضعیفتر از حداقل خواستههای اسرائیل منجر شود و سپس آن را «بهتر از توافق قبلی» معرفی کند.
در مقابل تحلیلهای منفی اکثر کارشناسان اسرائیلی درباره ابعاد مرتبط با ایران در سفر نتانیاهو، برخی تحلیلگران نکات مثبتی نیز در این سفر یافتند.
«آریل کاهانا» از روزنامه اسرائیل هیوم به نقل از یک منبع سیاسی گفت که بهروزرسانی اطلاعات نتانیاهو درباره مذاکرات و تمایل واشنگتن برای مشارکت دادن اسرائیل در محتوای مذاکرات، دو جنبه بسیار مثبت هستند، به طوری که هرگز «توافق هستهای شماره ۲" (مشابه توافق اوباما) رخ نخواهد داد.
«رون بن ییشای» تحلیلگر نظامی یدیعوت آحارونوت، نیز معتقد بود که سفرنتانیاهو به واشنگتن از منظر اسرائیل نشانههای مثبتی داشت، ازجمله اینکه مذاکرات مستقیم با هدف انحلال برنامه هستهای ایران و احتمالاً مسائل دیگر انجام میشود و ایران نیز به دلیل این مذاکرات، اقدام نظامی علیه اسرائیل انجام نخواهد داد.
شکست نتانیاهو در مسئله تعرفههای گمرکی
بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی معتقدند نتانیاهو در حل مسئلهای که بهعنوان دلیل رسمی سفر به واشنگتن مطرح شده بود، یعنی تعرفههای گمرکی ترامپ که بر کالاهای کشورهای جهان از جمله رژیم صهیونیستی اعمال کرد، نرخ ۱۷ درصد سهم آن بود.
در همین حال، «آنا براسکی» تحلیلگر سیاسی معاریو، میگوید که نتانیاهو با «موضعی کاملاً تسلیمطلبانه» در جنگ تعرفههای ترامپ از واشنگتن بازگشت. این مذاکره نبود، بلکه یک اعلامیه از پیش تعیینشده درباره عقبنشینی اسرائیل بود؛ جایی که نتانیاهو گفت قصد دارد کاهش کسری تجاری و حذف محدودیتهای تجاری با آمریکا را دنبال کند.
پیشبینیهای مقامات اسرائیلی درباره «پیروزی سریع» و قانعکردن ترامپ برای لغو یا کاهش تعرفهها در عمل محقق نشد. ترامپ حتی با گفتن این جمله به میهمان اسرائیلی خود او را شوکه کرد که مطمئن نیستم تعرفههای گمرکی بر اسرائیل را کاهش دهم. آمریکا میلیاردها دلار به اسرائیل کمک میکند. او همچنین کمک سالانه ۴ میلیارد دلاری آمریکا به اسرائیل را تأیید کرد.
«عمیحای شتاین» خبرنگار دیپلماتیک شبکه آی ۲۴ نیوز، نیز به سخنان نتانیاهو درباره «رفع شکاف صادرات و واردات با آمریکا» انتقاد کرد و گفت این در واقعیت به معنای توقف صادرات هشت میلیارد دلاری اسرائیل به آمریکا یا افزایش صادرات آمریکا به اسرائیل به همین میزان است.
نتانیاهو در واشنگتن: شرمسار و تحقیرشده
«آنا براسکی» تحلیلگرمعاریو، این سفر را «تحقیر زنده» نتانیاهو توصیف کرد که با غافلگیریهای حتی توهینآمیز، بهویژه اعلام ترامپ درباره مذاکره با ایران، همراه بود.
«باراک راوید» تحلیلگر دیپلماتیک وب سایت» والاه»، نیز تاکید کرد که نتانیاهو خود را در موقعیتی «شرمآور و تحقیرآمیز» دید؛ گویی تنها یک سیاهیلشکر و دکوری برای رئیسجمهور آمریکاست، بدون هیچ قدرتی برای تأثیرگذاری بر او در پروندههای حساسی مانند هستهای ایران، تعرفههای گمرکی و حضور ترکیه در سوریه.
راوید این دیدار را شکستبارترین ملاقات نتانیاهو با ترامپ خواند و گفت که او در کاخ سفید با موقعیتی غیرمنتظره روبهرو شد؛ ترامپ توپهای متعددی درباره مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی حیاتی برای اسرائیل به سمت او پرتاب کرد، اما نتانیاهو یکی پس از دیگری آنها را از دست داد و با دستخالی از کاخ سفید خارج شد، گویی زبانش بند آمده بود.
راوید همچنین به اخمهای نتانیاهو بلافاصله پس از اعلام ترامپ درباره مذاکرات با ایران اشاره کرد و گفت که این دیدار یک شکست مطلق برای او بود. اگر در روزهای آینده جزئیات جدیدی روشنکننده این رویداد از زاویه دیگری مشخص نشود، نتیجه این خواهد بود که نتانیاهو و اسرائیل هیچ دستاوردی از این سفر نداشتهاند.
نظر شما