به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، حجت الاسلام و المسلمین سیدنقی موسوی رئیس دانشگاه فرهنگیان قم امروز (یکشنبه، ۱۸ آذرماه) در نشست علمی پنجمین همایش علوم انسانی - اسلامی، پژوهش و فناوری با عنوان «علوم تربیتی، خانواده و راهبرد مقاومت» به موضوع تربیت مقاومتی و مقاومت تربیتی پرداخت و گفت: سیل بنیان افکن خانواده زدایی یکی از مشخصات تمدن اومانیستی مدرن است و تلاش می کند نهادهای مدرن در ساحت های اجتماعی، اقتصادی، رسانه ای خانواده را سنگر به سنگر عقب براند و مصلوب الاختیار و یا محدود و محدودالاختیار کنند.
وی ادامه داد: مدرسه مدرن هم به دنبال این بوده که ابتدا بتواند تربیت علمی و تربیت شغلی را بر عهده بگیرد اما کم کم حتی تربیت دینی و تربیت اخلاقی را هم از خانواده گرفته است و یا وظایف و اختیارات و محدوده کنشگری خانواده را اندک کرده است.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی افزود: در شرایط فعلی که ما با وضعیت خانواده زدایی مواجه هستیم هم زمان، سیر توفنده ارزش زدایی، ایدئولوژی زدایی، دین زدایی و در نهایت سکولاریزاسیون فرهنگ و تربیت و خصوصی سازی و حتی شخصی سازی همه چیز از عقیده تا تربیت بر نهاد تربیت رسمی عمومی ما سایه افکنده است.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی افزود: به نظر می رسد حتما باید به آموزه هایی که گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان امام و انقلاب در حوزه فرهنگ مقاومت و یا نظریه مقاومت در تربیت و یا برنامه درسی باید نگاه دوباره افکند واین مسئله ی برجسته را برجسته تر کرد.
وی به مفهوم مقاومت تربیتی مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی با ادبیات فقه تربیتی پرداخت و گفت: واژه مقاومت و قیام در معنای فارسی به معنای ایستادگی، پافشاری، استقامت و تحمل داشتن است به نظر می رسد با تحلیل لغوی و تحلیل زبان دو دال مرکزی و دو هسته معنایی را برای مفهوم مقاومت می شود صورت بندی کرد؛ یکی پایداری که مشابه با دشمن است و دشمن بیرون دشمن مهاجم است. پایداری کردن در واقع به معنای مدافعه کردن. مفهوم دوم هم مفهوم استقامت و تحمل و صبر بر عمل است. به تعبیر دقیق تر وقتی به مفاهیم قرآنی مراجعه می کنیم در ادبیات قرآنی مفهوم صبر مفهوم ثبات قدم است در آیات متعدد مفهوم استقامت در روایات متعدد مطرح شده است.
رئیس دانشگاه فرهنگیان قم ادامه داد: مفهوم دفاع به دفع مهاجم اشاره می کند، مفهوم دفاع و مفهوم جهاد که در حالت عام تر می تواند جهاد ابتدایی را هم شامل شود اما اصطلاح فقهی رجالی مفهوم مقاومت دوهسته مرکزی دارد یکی در فرض وجود دشمن مهاجم بیرونی است و یک مفهوم هم به معنای استقامت و پایداری است.
وی افزود: تربیت مقاومتی یعنی تربیتی که پرورش انسان مقاوم را جزو اهداف خود قرار می دهد؛ مقاومت به معنای پایداری و استقامت و التزام به چارچوب ها و ارزش ها و مدافعه با دشمن بیرونی اعم از دشمن فیزیکی یا دشمن غیر فیزیکی.
رئیس دانشگاه فرهنگیان قم در ادامه به تبیین مفهوم مقاومت در مکاتب فکری مختلف پرداخت و گفت: وقتی انسانی مقاومت می کند چه در سطح روانی و رفتاری فردی و چه در سطح اجتماعی، در واقع به دنبال نوعی تعادل جویی است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: تربیت مقاومتی مانند تعبیر اقتصاد مقاومتی، یا تربیت مقاومتی مانند تربیت زیبایی شناختی می تواند اشاره به ساحتی از ابعاد وجودی انسان باشد که مضاعف علیه در واقع هدف تربیت است ضمن اینکه باید اضافه کرد مضاف الیه در این تعبیری که ما از تربیت مقاومتی به کار می بریم می تواند هم هدف تربیت باشد یعنی جزو اهداف میانه باشد. هدف غایی که نه اما هدف میانی یک مکتب تربیتی باشد که انسان مقاوم را هم در برابر شیطان درون هم در برابر شیطان برون پرورش دهد می توند جزو اصول و روش های تربیتی باشد.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی با بیان اینکه راهبردهای تربیتی در گفتمان انقلاب اسلامی هم وجود دارد افزود: هم در ادبیات و هم در تجارب سازمانی و ساختاری ما در این چهل سال اخیر از تربیت های مقاومتی از اردوهای جهادی تا اردوهای راهیان و مشابه این ها در فضاهای بسیج و غیره قابل مشاهده است و در واقع مقاومت کردن، صبر کردن و استقامت کردن را به لحاظ اخلاقی دینی آموزش می دهد.
رئیس دانشگاه فرهنگیان قم تصریح کرد: تعبیر تربیت مقاومتی که ما داریم به مثابه هدف فلسفه و البته اصل و روش تربیتی می تواند در یک نظام معنایی برای تربیت مقاومتی معنا شود .
حجت الاسلام و المسلمین موسوی افزود: تربیت مقاومتی و البته به معنای دقیق تر مقاومت تربیتی که یک استراتژی و مکتب تربیتی می تواند قلمداد شود و ما در ذخایر ارزشمند تربیتی خود بعد از انقلاب اسلامی نیز داریم، لازم است تجربه نوردی کنیم، مکتوب کنیم، مستند سازی کنیم و ادبیات علمی آن را تبدیل کنیم.
وی با بیان اینکه مقاومت صرفا معنای اخلاقی ندارد و معنای سیاسی هم می تواند داشته باشد گفت: مقاومت در مقابل امپریالیسم و استعمار که می خواهد همه چیز را در هاضمه پراشتهای لیبرالیسم و سکولاریسم هضم کند و آخرین سنگرها یعنی مدرسه، دانش آموز و خانواده را هم می خواهد فتح کند از تحول در معنای برنامه درسی تا تحول در معنای معلم و تحول در معنای مادر...
رئیس دانشگاه فرهنگیان قم در ادامه به مقاومت درونی پرداخت و گفت: مقاومت هم می تواند درونی باشد و هم می تواند گروهی یا فردی باشد. مقاومت جمعی هم در ادبیات فقه تربیتی که در واقع مقاومت تربیتی به مثابه استراتژی است می تواند علاوه بر مقاومت فردی، مقاومت اولیا و مربیان و خانواده ها را در پی داشته باشد،این یک مقاومت جمعی و شبکه ای است و به نظر می رسد وقت آن رسیده که جبهه متحدان تربیت دینی و وفاداران به تربیت دینی، این شکل از مقاومت تربیتی و جبهه متحد خانواده ها و جبهه متعهد معلمان را تشکیل دهند.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی یادآور شد: به نظر می رسد بر اساس آنچه که ما استدلال کردیم، مربیان هم باید پایداری در تربیت داشته باشند یعنی استقامت در تربیت اعم از تربیت واجب و هم اعم از مدافعه در تربیت و مقابله با موانع داشته باشند. بنابراین می توان مقاومت تربیتی را به مثابه یک تکلیف در مواردی واجب دانست یعنی مربیان پایداری و مدافعه در تربیت واجب را واجب بدانند و در تربیت مستحب را مستحب بدانند.
نظر شما