آثار مکتوب مرتبط با مسجد و تاریخ انقلاب اسلامی ایران

به گزارش خبرگزاری شبستان، موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به مناسبت هفته جهانی مساجد کتاب های مرتبط با موضوع مسجد و انقلاب اسلامی را معرفی می کند.
مسجد و انقلاب اسلامی، نوشته رضا شریف پور اثری که مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را چاپ و منتشر کرده است.

در این اثر می خوانیم: انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک جنبش اجتماعی با استفاده از مساجد فراگیر شد. مساجد و جلسات مذهبی همانند حلقه واسط بین رهبری انقلاب که وظیفه بسیج مردم را در جهت مبارزه با رژیم حاکم بر عهده داشتند.

این اثر با طرح کلیاتی درباره رهیافت های نظری پیرامون ارتباطات و تبیین انقلاب اسلامی، به پیشینه مسجد در اسلام و ایران و برخی زمینه ها و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی - که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از مساجد نشات گرفته اند - پرداخته است.

تاریخ شفاهی مساجد تاثیرگذار در انقلاب اسلامی (قبا، جاوید، لرزاده،الجواد) اثر دیگری مرتبط با این موضوع است که حمیدرضا مازندرانیان کار تدوین آن را بر عهده داشته است.

در این اثر می خوانیم: انقلاب اسلامی ‌جنبشی سیاسی و اجتماعی بود که از طریق شبکه‌ مساجد و جلسات مذهبی به‌عنوان حلقه‌ واسط میان رهبری انقلاب اسلامی ‌و مردم انقلابی در سطح کشور گسترش یافت.

مسجد را می‌توان نخستین خاستگاه مردم انقلابی ایران تلقی کرد که در واقع به ماهیت اصلی خود بازگشته بود. این ماهیت انجام همان کارکردهای اصیل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در کنار کارکردهای عبادی بود که برای نخستین بار از سوی پیامبر اسلام(ص) برای مسجد تعریف شده بود.

ظهور مجدد کارکردهای اصیل مساجد در عصر انقلاب اسلامی ‌منجر به گسترش ابعاد انقلاب اسلامی ‌و تربیت نیروهای انقلابی شد. در نهایت، این گسترش شبکه‌ وسیعی را ایجاد کرد که آخرین پیام‌های رهبری انقلاب را به‌راحتی در سراسر کشور به پیروان ایشان منتقل کرد و ماهیت اسلامی انقلاب را در عمل نشان ‌‌داد.

در این اثر چهار مسجد مهم و تاثیرگذار در فرآیند انقلاب اسلامی ‌در تهران، مسجد قبا، مسجد جاوید، مسجد لرزاده و مسجد الجواد، بررسی شده و از طریق مصاحبه با افرادی که از نزدیک شاهد عملکرد مساجد مذکور بوده‌اند به تبیین نقش آنها در انقلاب اسلامی پرداخته شده است.

مساجد بازار تهران در نهضت امام خمینی (تاریخ شفاهی مسجد سلطانی، سید عزیزالله و مسجد آذربایجانی‌ها) اثری از فرشید مهری که مرکز اسناد آن را چاپ و منتشر کرده است.

تاریخ شفاهی مساجد اطراف بازار، به بررسی نقش و عملکرد سه مسجد امام خمینی، عزیزالله و شیخ عبدالحسین در جریان شکل‌گیری مبارزات مردمی علیه حکومت پهلوی بویژه در مقاطع حساسی همچون کودتای 28 مرداد 1332 هجری شمسی، نهضت حضرت امام خمینی و قیام پانزده خرداد، تا پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازد.

این اثر در سه بخش تنظیم شده است؛ بخش اول، به مسجد شاه سابق اختصاص دارد که شامل سه فصل پیشینه‌ی تاریخی و فعالیت‌های اجتماعی، از مشروطه تا نهضت اسلامی و ‌نهضت اسلامی است.

بخش دوم، به بررسی نقش و عملکرد مسجد سید عزیزالله در نهضت اسلامی به رهبری حضرت امام می‌پردازد.

بخش سوم نیز به بررسی جایگاه و نقش مسجد شیخ عبدالحسین (مسجد آذربایجانی‌ها) اختصاص دارد.

در پژوهش تاریخ شفاهی حاضر، نقش این سه مسجد مهم در جریان نهضت، بویژه دوره‌ اول آن؛ از 1341 (ه، ش) در پرتو خاطرات شفاهی و اسناد و منابع مکتوب بررسی شده است.

پایان پیام/